معاون صدای رسانه ملی مطرح كرد: رادیو محرم؛ رسانه‌ای در خط مقدم جهاد تبیین

آن هم در روزگاری كه اطلاعات به سرعت و بی‌مرز در گردش است و حقیقت در ازدحام روایت‌های متضاد گم می‌شود. بنابراین تولد رسانه‌ای كه از سرچشمه‌های روشن باور، معرفت و تاریخ تغذیه می‌كند این نقش حیاتی‌تر خواهد شد. رادیوی مناسبتی محرم، بخشی از تلاش هوشمندانه معاونت صدای رسانه ملی برای پاسداری از معنویت، تقویت انسجام اجتماعی و بازخوانی حكمت عاشورا برای جامعه امروز است. در گفت‌وگویی مفصل با علی بخشی‌زاده، معاون صدای رسانه ملی، از شكل‌گیری این شبكه، چالش‌ها، اهداف، و ارتباط رادیو محرم با مفاهیمی چون پدافند فرهنگی، جهاد تبیین و ... گفت‌وگو كردیم.

آقای بخشی‌زاده، شما در گفت‌وگوهایتان از رادیو محرم به‌عنوان یك عنصر پدافند فرهنگی یاد كرده‌اید. در رادیو محرم این نگاه چگونه نمود پیدا می‌كند؟
پدافند فرهنگی، یعنی حضور به‌موقع، موثر و هویت‌مدار در صحنه‌های مواجهه نرم. یعنی ایستادن در برابر تهدیداتی كه هویت، باور و انسجام فكری یك ملت را هدف گرفته‌اند. رادیو محرم، در همین معنا، یك مصداق از پدافند نرم فرهنگی است. ما در این شبكه تلاش می‌كنیم تا با زبان رسانه، نه‌تنها از حقیقت عاشورا دفاع كنیم، بلكه فهم درست آن را در برابر موج جعل و تحریف تقویت كنیم.
امروز پدافند فرهنگی، فقط نصب بنر یا پخش سرود نیست؛ دفاع از معناست و رادیو محرم دقیقاً در این میدان می‌جنگد و در چنین چارچوبی معنا پیدا می‌كند. ضمن اینكه رسانه‌ای است كه مفاهیم بنیادین دینی مانند ایثار، ظلم‌ستیزی، عقلانیت توأم با احساس و مسئولیت اجتماعی را به‌صورت مستند، روایی و قابل‌فهم برای مردم بازخوانی می‌كند.در رادیو محرم، ما صرفاً به بازپخش مراسم عزاداری نمی‌پردازیم، بلكه در تلاش هستیم تصویر دقیق، قابل‌استناد و بی‌تحریف از عاشورا ارائه كنیم؛ روایتی كه نه به دام سطحی‌نگری بیفتد و نه در پیچیدگی‌های بی‌ثمر گرفتار شود. این نگاه همان چیزی است كه پدافند فرهنگی از ما مطالبه می‌كند: دفاع از معنا، هویت و حافظه تاریخی مردم.

رادیو محرم را چطور باید ترسیم كرد؟ آیا صرفاً یك شبكه مناسبتی است یا رویدادی فراتر از آن؟
رادیو محرم، فقط یك مناسبت رادیویی نیست. این شبكه، تجلی مسئولیت فرهنگی ما در برابر عاشوراست. ما معتقدیم رادیو محرم، صوت حقیقت است؛ نه فقط صدای عزا، كه صدای اندیشه، بصیرت و پایداری است.رادیو محرم، نقطه اتصال رسانه با مكتب حسینی است. ما می‌خواهیم عاشورا را از قالب مراسم، به سطح مفهوم و از آیین، به اندیشه ارتقا دهیم. همین نگاه است كه این شبكه را از یك رخداد فصلی به یك جریان ماندگار فرهنگی تبدیل كرده است.

در شرایط خاص امسال و آسیب‌هایی كه به سازمان وارد شد، چطور رادیو محرم حفظ شد؟ آیا این تداوم را می‌توان نوعی ایستادگی فرهنگی تلقی كرد؟
قطعاً. رادیو محرم امسال، مصداق روشن مجاهدت رسانه‌ای است. در شرایطی كه بخش‌هایی از سازمان در پی حمله اخیر آسیب دیده، همكاران ما از صحنه كنار نكشیدند. حتی در اتاق‌های موقت، با حداقل امكانات، تولید را ادامه دادند. این پایداری، یك مقاومت خاموش اما عمیق بود. ما در شرایطی ایستادیم كه می‌توانستیم عقب بكشیم؛ اما ایستادیم. چون باور داشتیم محرم زمان عقب‌نشینی نیست؛ زمان پایداری و رجعت به حقیقت است.عاشورا میراث همه شیعیان است.

شما بارها از تعبیر مجاهدت رسانه‌ای استفاده كرده‌اید. این واژه در مورد همكاران رادیو به چه معناست؟
وقتی از مجاهدت صحبت می‌كنیم، منظور تلاش مستمر و مسئولانه برای حفظ حقیقت در شرایطی است كه فشار، خطر و فریب وجود دارد. در رادیو، این مجاهدت در دو حوزه نمود پیدا می‌كند: یكی در سطح محتوایی، كه نیازمند دقت، صداقت و وفاداری به منابع اصیل دینی است و دیگری در سطح اجرایی، كه مستلزم حضور بدون وقفه، حتی در شرایط بحرانی و تهدیدآمیز است.

ساختار اجرایی این شبكه چگونه است؟ چه زمانی و چطور شكل گرفت؟
رادیو محرم از جمله سریع‌ترین پروژه‌های رسانه‌ای كشور است. در فاصله‌ای كمتر از دو هفته، جدول پخش طراحی شده، استقرار فنی و جذب نیرو انجام می‌شود. این ساختار چابك، محصول باور به ضرورت حضور بی‌وقفه در میدان فرهنگی است. ما با پشتوانه علمی و محتوایی، محتوای رادیو محرم را طراحی كردیم. اما فقط ساختار نیست كه مهم است؛ روحیه‌ای كه در میان عوامل این شبكه جاری‌ست، تفاوت اصلی را رقم می‌زند.

رادیو محرم چطور میان سنت و نیازهای مخاطب امروز تعادل برقرار می‌كند؟
ما تلاش كرده‌ایم كه این شبكه نه صرفاً سنتی باشد، و نه صرفاً نوگرا؛ بلكه اصیل و به‌روز باشد. برنامه‌هایی داریم با محوریت: مسئولیت اجتماعی از نگاه عاشورا، تحریف تاریخ و رسانه‌های دشمن، تحلیل وقایع كربلا و تطبیق آن با چالش‌های امروز، نقش مردم در جهاد تبیین و دفاع از حقیقت. كنار این برنامه‌ها، مداحی و روضه هم هست، اما در چارچوب معنا. شور بدون شعور، به افراط می‌انجامد.

نقش این رادیو در تقابل با جنگ روایت‌ها و تحریف‌ها چیست؟
امروز جنگ روایت‌ها، بخشی از نبرد واقعی ملت‌هاست. دشمنان اسلام و ایران، با ابزار رسانه در پی تحریف واقعیات و تضعیف باورها هستند. در این میان، رادیوی محرم، نقش سنگر روشنگری را ایفا می‌كند؛ صدایی كه با تكیه بر عمق تاریخی و معنوی، روایت حق را در برابر امواج تحریف مستقر می‌سازد. این رسانه نه‌تنها حافظ میراث معنوی عاشوراست، بلكه بخشی از پدافند فرهنگی ماست در برابر هجمه‌های پیچیده و مداوم دشمن.

رادیو محرم برای نهمین سال راه‌اندازی شد. در طول این سال‌ها چه بازخوردهایی از مخاطبان دریافت كرده‌اید؟
بازخوردها بسیار مثبت است. مخاطبان از اینكه با رادیویی روبه‌رو هستند كه فقط احساس‌برانگیز نیست بلكه اندیشه‌برانگیز هم هست، استقبال كرده‌اند. برخی مخاطبان از نسل جوان، می‌گویند این اولین بار است كه عاشورا را نه فقط شنیده، بلكه فهمیده‌اند. این یعنی رادیو محرم توانسته گفت‌وگوی نسل‌ها را با عاشورا برقرار كند. از سوی دیگر محرم، فرصتی برای رجوع به خویشتن است؛ برای بازاندیشی در چرایی بودن‌مان.ما از مخاطبان نمی‌خواهیم فقط شنونده باشند؛ از آن‌ها می‌خواهیم بشنوند، بیندیشند و تصمیم بگیرند.محرم، تنها روایت گذشته نیست؛ دعوتی برای ساختن آینده است.رادیو محرم، صدای این دعوت است.

شما همواره از حضرت زینب (س) به‌عنوان الگوی رسانه متعهد یاد كرده‌اید. چگونه این الگو در ساختار محتوای رادیوی محرم انعكاس یافته است؟
حضرت زینب (س) را باید به‌حق پرچم‌دار رسانه تبیینی و مقاومت‌محور دانست. ایشان در لحظه‌ای كه بسیاری در سكوت یا انفعال بودند، با شجاعت و بصیرت سخن گفتند و حقیقت عاشورا را برای همیشه در تاریخ تثبیت كردند. رادیوی محرم نیز بر این الگو استوار است: صداقت، آگاهی و شجاعت در بیان واقعیت‌ها. رسانه‌ای از این جنس نه به‌دنبال تحریك احساسات، كه به‌دنبال زنده‌ كردن اندیشه و وجدان عمومی است.

آیا هدف این رسانه صرفاً برانگیختن احساسات مذهبی است؟
خیر، هدف ما فراتر از ایجاد عاطفه‌ است. ما تلاش می‌كنیم پیوند میان عقل و احساس، شور و شعور را برقرار كنیم. محرم فرصتی برای ارتقای سطح فكری و اخلاقی جامعه است. مفاهیمی چون عدالت‌خواهی، ایثار، آزادگی و مسئولیت اجتماعی، فقط در قاب سوگواری باقی نمی‌مانند؛ بلكه باید به انتخاب‌های روزمره مردم تبدیل شوند. رسانه می‌تواند این تحول را رقم بزند.