طرح «هفتههای ایرانی» در قالب رویداد ملی «ایران جان» با محوریت خوزستان آغاز شده است؛ طرحی كه با هدف بازتاب ظرفیتهای مغفول مانده استانی، بازتعریف سرمایه ملی و تقویت انسجام فرهنگی طراحی شده و در این مسیر، رادیو با ارائه برنامههای متعدد، حضوری پررنگ، تعیینكننده و راهبردی دارد.در همین راستا، گفتوگویی اختصاصی با علی بخشیزاده، معاون صدای رسانه ملی انجام دادهایم تا از چشمانداز، اهداف، فرآیند اجرا و تأثیر این رویداد ملی بیشتر بدانیم.
طرح «هفتههای ایرانی» در قالب رویداد «ایران جان» از سوم خرداد كلید خورد. لطفاً بفرمایید این طرح با چه نگاهی شكل گرفت و هدف اصلی آن چیست؟
«ایران جان» برآمده از یك نگاه تحولی است؛ نگاهی كه از دل سند تحول رسانه ملی و مطالبه رهبر معظم انقلاب درباره نقش عدالتمحور، هویتساز و امیدآفرین رسانه نشأت میگیرد. هدف از طراحی این رویداد، بازتاب واقعی و عادلانه ظرفیتها، چالشها و سرمایههای هر استان، با تكیه بر روایتهای بومی، كارشناسی و رسانهای است. شعار «ایران جان» در همین راستاست؛ یعنی ایران بهمثابه یك موجود زنده، با جان، روح و عمق فرهنگی كه باید بهدرستی دیده و بازگو شود.
نقش رادیو در این منظومه چگونه تعریف شده است؟
رادیو به دلیل ویژگیهایی چون انعطاف، سرعت، قابلیت ارتباط عاطفی و عمق نفوذ در لایههای اجتماعی، همواره رسانهای زنده و موثر است. ما در معاونت صدا با شعار «رادیو، رسانه تمدنساز» وارد این طرح شدیم. در طرح «هفتههای ایرانی»، رادیو نه فقط بهعنوان بازتابدهنده وقایع بلكه بهعنوان تحلیلگر فرهنگی، روایتگر محلی و تسهیلگر سرمایه اجتماعی نقشآفرینی میكند.
برای هفته خوزستان، كه نخستین استان در این طرح است، چه برنامهریزیهایی انجام شده؟
در هفته خوزستان، با تدارك بیش از 350 عنوان برنامه، از گزارشهای میدانی گرفته تا مستندهای تحلیلی، از گفتگوهای تخصصی تا برنامههای هنری و موسیقایی، تلاش كردیم تا تصویری جامع، واقعنگر و در عین حال امیدبخش از این استان را ارائه دهیم. روایت از نفت و نخل، كارون و كار، فولاد و فرهنگ، دفاع مقدس و توسعه پایدار، همه در كنار هم چینش شدهاند تا «خوزستان» نه فقط بهعنوان یك جغرافیا، بلكه بهعنوان یك «سرمایه ملی» دیده شود.
آیا این طرح صرفاً توصیفی از استانهاست یا به بعد سیاستگذاری و جذب سرمایه هم توجه دارد؟
اتفاقاً یكی از تفاوتهای مهم «ایران جان» با طرحهای مشابه در گذشته، همین جنبه راهبردی و آیندهنگر آن است. در این پروژه، ظرفیتهای سرمایهگذاری، اقتصادی، گردشگری و حتی زیستمحیطی استانها با رویكرد جذب سرمایههای انسانی و مالی روایت میشود. ما شبكههای رادیویی را به صورت هدفمند درگیر كردیم تا در كنار روایت، تحلیل و دعوت به مشاركت را هم فعال كنیم. این تركیب، رسانه را به بستری برای توسعه ملی تبدیل میكند.
در خصوص ابعاد محتوایی برنامههای رادیویی این هفته، بیشتر توضیح دهید. چه محورها و كلیدواژههایی مورد تأكید بودهاند؟
برنامهها در چند محور كلان طراحی شدهاند: «هویت و فرهنگ»، «عدالت رسانهای»، «اقتصاد و اشتغال»، «ظرفیتهای زیستبوم» و «سرمایه انسانی». كلیدواژههایی مانند «زیستبوم استانمحور»، «عدالت ارتباطی»، «رسانه قرارگاهی» و «هویتسازی ملی» در سیاستگذاری محتوایی ما بسیار مهم بودند. بهویژه تأكید داشتیم كه روایت استانها از منظر خود مردم هر منطقه باشد؛ یعنی برنامهسازان با مردم گفتگو كنند، از ظرفیت نخبگان محلی استفاده كنند و حتی روایتگری را به جوانان بومی بسپارند.
آیا در اجرای این طرح از فناوریهای نوین یا بسترهای تعاملی هم استفاده شده است؟
بله، ما رادیو را به شكل چندلایه دیدیم. از انتشار پادكستها در پلتفرمهای دیجیتال گرفته تا پوشش زنده این برنامهها در «رادیونما» و شبكههای اجتماعی، تلاش كردیم محتوای رادیویی فراتر از موج FM دیده شود. حتی برخی از برنامهها همزمان با حضور مردم در نقاط مختلف استان، بهصورت میدانی و تعاملی ضبط و منتشر شدند. مخاطب باید حس كند بخشی از روایت است، نه صرفاً شنونده آن.
چشمانداز شما از ادامه این طرح چیست؟ آیا قرار است به یك سنت دائمی تبدیل شود؟
هدفگذاری ما دقیقاً همین است. «ایران جان» فقط یك برنامه یا پروژه نیست؛ یك سنت حسنه رسانهای است. ما میخواهیم با استمرار این طرح در استانهای مختلف، به یك سازوكار دائمی برای عدالت رسانهای، توزیع متوازن
توجه ملی و تقویت همبستگی اجتماعی برسیم. استان اصفهان، مقصد بعدی ماست و پس از آن به ترتیب، استانهای دیگر در دستور كار قرار میگیرند.
جایگاه رادیو در اجرای این مأموریت را چطور میبینید؟
رادیو در «ایران جان» نه فقط بلندگوی روایت، بلكه قلب تپنده آن است. رادیو در لحظههای بحران، آرامش مردم بوده و در روزهای همدلی، همراه آنها؛ امروز هم در میدان عدالت ارتباطی، بازیگر اول است. با اتكا به تجربه تاریخی، انعطاف فرمی و تعهد محتوایی، رادیو این توان را دارد كه به یكی از اصلیترین بازوان تحقق سند تحول رسانه ملی در عرصه شناخت و شناساندن ایران تبدیل شود.
خیلیها از رویداد «ایران جان» بهعنوان یك پروژه رسانهای یاد میكنند؛ اما شما در جلسات آن را «روایت قلبی» توصیف كردید. چرا؟
چون واقعاً این طرح فقط یك پروژه نیست. یك «كار قلبی» است. ما با مردم، با سرزمینمان، با خاطراتمان، با ارزشها و آرمانهایمان طرفیم. وقتی از خوزستان حرف میزنیم، فقط از نفت و نخل نمیگوییم؛ از فداكاری، از مردمی میگوییم كه جان دادند تا ایران بماند. پس طبیعی است كه این كار، فقط برنامهسازی نیست؛ نوعی بازگو كردن عشق است، آن هم با صدای رادیو كه صدای مردم است، نه دستگاه.
چرانقش رادیو در اجرای این طرح بسیار پررنگ است؟
رادیو همیشه كنشگر اجتماعی بوده، چه در دوران دفاع مقدس، چه در بحرانها و چه امروز. رادیو توانسته به دور از زرقوبرق، به عمق دلها برود. ما میخواهیم در «ایران جان» نیز همین اتفاق بیفتد. رادیو باید تصویری شنیدنی از ایران بسازد؛ تصویری كه اگر چه دیده نمیشود، اما حس میشود. در خوزستان، برنامههایمان به روایت زندگی اختصاص یافتهاند. ما صدای كارگران نفت، معلمان مناطق مرزی، زنان فعال اجتماعی، نوجوانان نخبه و حتی موسیقی فولكلور را در هم تنیدهایم تا مردم حس كنند كه «دیده میشوند».
یعنی هدف فقط معرفی ظرفیتهای اقتصادی و فرهنگی نیست؟
خیر، هدف «با مردم بودن» است. ما فقط یك استان را معرفی نمیكنیم؛ تلاش میكنیم مردم آن منطقه حس كنند كه شنیده میشوند، فهمیده میشوند، و رسانه ملی كنار آنهاست. هدف ما فقط توسعه سرمایهگذاری نیست؛ بلكه تقویت سرمایه اجتماعی است. اگر سرمایه انسانی یك استان احساس عزت كند، خودش سرمایه جذب میكند.
در جلسات از «عدالت ارتباطی» زیاد صحبت كردهاید. منظورتان دقیقاً چیست؟
عدالت رسانهای یعنی توزیع متوازن توجه. ما نمیتوانیم فقط تهران یا شهرهای مركزی را ببینیم و بقیه جاها فقط در مواقع بحران به چشم بیایند. «ایران جان» تلاش میكند روایت را متوازن كند. یعنی همانقدر كه از توانمندیهای اصفهان میگوییم، از چالشهای جنوب كرمان هم بگوییم. عدالت یعنی هر ایرانی، در هر جای كشور، احساس كند سهمی از رسانه ملی دارد.
و چشماندازتان برای ادامه مسیر چیست؟
هر هفته ایران، جان تازهای خواهد داشت. از اصفهان تا سیستان، از كردستان تا هرمزگان، این روایت ادامه دارد. رسانه قرارگاهی، یعنی آمادهباش دائمی برای مردم. ما در معاونت صدا، این آمادگی را داریم كه هر هفته بخشی از ایران را به روایت درآوریم؛ با صداقت، با مهر و با امید.
اینفوگرافی
رادیو ایران/برنامه «زیر آسمان ایران»/پنجشنبه و جمعه 8 و 9 خرداد ساعت 17
رادیو جوان/برنامه «رادیوم»/ شنبه تا چهارشنبه ساعت 9
رادیو فرهنگ/ برنامه «سرزمین من»/شنبه تا پنجشنبه ساعت 13
رادیو گفت و گو/برنامه «به وقت گفت و گو»/ شنبه تا چهارشنبه ساعت 18
رادیو نمایش/برنامه «استودیو هشت»/هر روز ساعت 18:15
رادیو اقتصاد/ برنامه «به قید فوریت»/شنبه تا چهارشنبه ساعت 9
رادیو سلامت/ برنامه «به زندگی سلام كن»/ شنبه تا پنجشنبه ساعت 6:30
رادیو صبا/ برنامه «روستا دوستا»/شنبه تا چهارشنبه ساعت 15
رادیو ورزش/برنامه «ایران خاك دلیران»/هر روز ساعت 11:30
رادیو ورزش بانوان/برنامه «بانوی ایرانی»/هر روز ساعت 8
رادیو معارف/ برنامه «مهربان باشیم»/ شنبه تا پنجشنبه ساعت 6:30
رادیو قرآن/ برنامه «سرزمین قرآنی»/ پنجشنبه ساعت 20
رادیو پیام/ برنامه «پیام روز»/ هر روز در فواصل مختلف پخش