«جام‌جم» در گفت‌وگو با برخی از مدیران و تهیه‌كنندگان، یاد برنامه‌ساز كوشای رادیو، مرحومه زهرا عبدالله‌زاده را گرامی داشته است بانوی جشنواره‌های رادیـو
مرحومه زهرا عبدالله‌زاده، نویسنده و تهیه‌كننده ارشد رادیو متولد سال 1341 در تهران بود كه 10 فروردین 1404 به علت بیماری از دنیا رفت. وی طی سه دهه فعالیتی كه در رادیو داشت با برنامه‌های ماندگاری همچون راه شب، زیر یك سایبان، هوش مشرقی، پارازیت، ایران در گذر زمان، گنج و ترنج، یك نام یك اثر، یك صبح یك سلام و جوان ایرانی سلام و... خوش درخشید.
1404/03/04
|
15:00
شادروان علاوه بر تربیت شاگردانش در حوزه تهیه‌كنندگی، داور چندین دوره از جشنواره بین‌المللی رادیو بود و در جشنواره‌های مختلف هم به‌عنوان تهیه‌كننده برتر شناخته شده، چرا كه در نویسندگی و برنامه‌سازی بسیار خلاق بود و با بهره بردن از ایده‌های نو، برنامه‌های شنیدنی برای شنوندگان می‌ساخت. در این گزارش با برخی از همكاران و مدیران گپ‌و‌گفت كوتاهی شده كه می‌خوانید.
تهیه‌كننده، تراز رادیو بود
شهرام گیل‌آبادی، در زمان برنامه‌سازی خانم عبدالله‌زاده از مدیران سابق شبكه رادیویی جوان بود. او معتقد است: تهیه‌كنندگی در رادیو یكی از مشاغل حساس و پیچیده است كه نیاز به وجوه متفاوتی دارد؛ یكی از وجوه آن وجوه تخصصی، دوم وجوه اخلاقی و سوم وجوه مسئولیت‌پذیری است. صبر، بردباری، متانت، گروه‌پذیری و راهبری گروه به سمت فضای مطلوب باید در وجود یك نفر جمع شود كه بتواند آن فرد را شاخص كند. زهرا عبدالله‌زاده شاخصه‌های یك تهیه‌كننده تراز رادیو را به‌دلایل متعدد داشت؛ یكی از دلایلش راهبری اخلاقی و مهربانانه‌ای بود كه نسبت به گروه می‌توانست داشته باشد تا قدرت انگیزشی آن را برای رسیدن به نقطه مطلوب بالا ببرد. او یكی از خوبان رادیو بود. وی درباره ویژگی‌های كاری و اخلاقی مرحومه این‌گونه توضیح می‌دهد: خانم عبدالله‌زاده در دوره كاری كه به اتفاق در رادیو جوان بودیم، یكی از تهیه‌كننده‌های برجسته رادیو جوان بود و در تغییر ماهوی كه در رادیو جوان به‌وجود آمد یكی از اعضای موثر تغییر بود؛ به‌دلیل این‌كه هم فهم خوبی نسبت به فرآیندهای رسانه‌ای داشت هم قدرت اجرای فهم را داشت. حس مهربانی كه به گروه تزریق می‌كرد باعث می‌شد ارتباطات افقی در گروه به‌وجود بیاید كه این ارتباطات افقی همیاری، همكاری و همگرایی برای رسیدن به هدف را به‌وجود بیاورد. واقعیت موضوع این است كه از دست دادن كسی مثل زهرا عبدالله‌زاده بیشترین مشكلی كه به‌وجود می‌آورد، مشكل در اكو‌سیستم اجرایی رادیوست، چون رادیو یك تهیه‌كننده لیدر را از دست داده، یك تهیه‌كننده‌ای كه قدرت راهبری و ایجاد انگیزه تغییر را می‌توانست در گروه به‌وجود بیاورد. زهرا عبدالله‌زاده جبرانش متأسفانه جبران‌ناپذیر است. وجودش برای رادیو پر از بركت بود. خاطرات فراوانی از خودش باقی گذاشت و نمی‌توانیم بگویم كه یادبود، چون همیشه با توجه به خاطرات و كارهایی كه انجام داده، یادش میان همكاران و در فضای رادیو به عنوان كسی كه قدرت الگوسازی بی‌نظیری را به‌جا گذشت و این بن‌مایه را در درون خودش داشت، باقی است.
یادی از بانوی جشنواره‌های رادیو
سهیلا خدادادی، نویسنده بیشتر كارهایی بود كه مرحوم عبدالله‌زاده تهیه‌كنندگی آن را برعهده داشت. او درباره ویژگی‌های كاری تهیه‌كننده صاحب سبك رادیو می‌گوید: قبل از هر سخنی تسلیت عرض می‌كنم خدمت خانواده بزرگ رادیو كه یكی از حرفه‌ای‌ترین، شریف‌ترین و با‌اخلاق‌ترین نیروهایش را از دست داد. كارم را در رادیو با زنده‌یاد عبدالله‌زاده عزیز شروع كردم و نویسندگی برنامه «ایران در گذر زمان» از شبكه رادیویی جوان را برعهده داشتم. شناختن مرحومه كار سختی نبود، چون سرشار از وقار، تواضع، فروتنی و ادب بود. بعد از این برنامه مجموعه‌های زیادی را در مقام نویسنده كنار این بانوی والا‌مقام و پر‌منزلت بودم؛ مجموعه گنج و ترنج، سرزمین من، سوغاتی، با من ورق بزن، نیلوفرانه، به رنگ سپیده، نقل و نبات، قصه ناتمام و نمایش‌های زیادی كه شادروان با هنر خارق‌العاده‌اش آنها را رنگ‌آمیزی می‌كرد. آخرین همكاری‌ام مجموعه نمایش 10 قسمتی «شرح صدر» بود؛ كاری سنگین و فاخر درباره زندگی امام موسی صدر كه این اثر در دوران بیماری زنده‌یاد در سال 1402 تولید شد. اغراق نكردم اگر بگویم حرفه‌ای و اصولی از عهده تهیه این اثر برآمد. وی ادامه می‌دهد: در وصف مرحومه عبدالله‌زاده واژه‌ها یك به یك ایستاده حضور پیدا می‌كنند. تعهد، تواضع، تبسم، مسئولیت‌پذیری، حسن خلق، صبوری، سازش و انعطاف‌پذیری از بارزترین ویژگی‌های اخلاقی زهرا عبدالله‌زاده عزیز بود. من از مكتب علم و ادب مرحومه درس‌ها آموختم و همیشه از خداوند منان ممنونم كه یكی از شریف‌ترین بندگانش را در مسیر زندگی من قرار داد. خدادادی در پایان صحبت‌هایش یادآوری می‌كند:در آخر خواسته‌ای دارم كه نمی‌دانم تاچه اندازه موردتوجه قرار می‌گیرد.
خانم عبدالله‌زاده در سال‌های گذشته از برجسته‌ترین نیروهای رادیو بود و جوایز متعددی را در جشنواره‌های بین‌المللی و داخلی كسب كرد؛ به‌طوری‌كه به بانوی جشنواره‌ها شهره شده بود، در بسیاری از جشنواره‌ها هم در مقام داور حاضر می‌شد. از معاون صدا و دست‌اندركاران جشنواره پژواك درخواست می‌كنم بخش ویژه‌ای به این همكارمان كه بحق بانویی بی‌نظیر، شخصیتی والا و مقامی بلند‌مرتبه داشت، اختصاص دهند.
به نیكی از شادروان یاد می‌كنند
دانش صبح‌خیز، مدیر تولید سابق رادیو جوان درباره تهیه‌كننده ارشد رادیو، این‌گونه می‌گوید: مرحومه عبدالله‌زاده از لحاظ كاری از همكاران حرفه‌ای و كاربلد معاونت صدا در تهیه‌كنندگی بود. برنامه‌های خیلی ماندگاری از زنده‌یاد به یادگار مانده است. یكی از برنامه‌های او با عنوان «ایران در گذر زمان» است كه مرحوم مهران دوستی هم كار گویندگی آن را برعهده داشت. برنامه خیلی وزینی بود و طی این برنامه تاریخ ایران از زمان ساسانیان تاكنون بررسی شد. برنامه خیلی خوبی بود، حتی در مقطعی شنیدم كه این برنامه دركشورتاجیكستان هم روی آنتن رفته است.وی بابازگویی خاطره‌ای از خانم عبدالله‌زاده، ادامه می‌دهد: سال1385 مرحومه برای شیمی‌درمانی مرخصی رفته بود. برای احوالپرسی كه تماس گرفتم حالش اصلا خوب نبود و به‌سختی صحبت می‌كرد. واقعا متأثر شدم و در آن مقطع خیلی به‌هم ریختم. بعد از آن موقعیتی پیش آمد كه از طرف شبكه رادیویی جوان به همراه همكارانم به كربلا رفتیم. خوب به یاد دارم كه همه همكاران برای شفای او دعا كردند و دائم به فكرش بودند، چون مرحومه خیلی مهربان بود.همه خاطره‌های خوب و خوشی از او دارند و به نیكی از شادروان یاد می‌كنند.
علاقه و عشق ویژه به رادیو
وحید مبشری، قائم‌مقام و مدیر گروه ادب و هنر شبكه رادیویی فرهنگ با بیان خاطره‌ای از خانم عبدالله‌زاده، می‌گوید: آن زمان بین سال‌های 1393 تا 1399 مدیر گروه دانش و اندیشه رادیو جوان بودم كه مرحومه تا زمانی كه بازنشسته شود با گروه ما همكاری داشت. در برنامه‌ای با عنوان«به رنگ سپیده» تهیه‌كنندگی برنامه اذان صبح رادیو جوان و برنامه‌های مناسبتی را برعهده داشت. یكی ازخاطراتی كه هیچ‌وقت فراموش نمی‌كنم، برمی‌گرددبه دورانی كه خانم عبدالله‌زاده بازنشسته شد. افتخار داشتیم جشن بازنشستگی‌اش را با سبك و سیاق رادیو جوان انجام دهیم. در آن جشن همسرش را بدون این كه خبر داشته باشد، دعوت كردیم. از این سورپرایز خیلی به‌وجد آمد و برایش بسیار هیجان‌انگیز بود، به‌طوری‌كه از شدت خوشحالی گریه می‌كرد. وی با اشاره به ویژگی‌های بارز اخلاقی و كاری مرحومه، ادامه می‌دهد: یكی از ویژگی‌های خوب خانم عبدالله‌زاده كه در سایر تهیه‌كننده‌ها كمتر دیده می‌شود، علاقه و عشق ویژه‌اش به رادیو بود. زمانی كه كاری به او سپرده می‌شد با یك شوق، ذوق و انگیزه خیلی مضاعف ازطراحی گرفته تا ضبط و تهیه آنها را منظم انجام می‌داد. تمام پیگیری‌های برنامه را خودش به نتیجه می‌رساند. از تهیه‌كننده‌هایی بود كه جایگزین‌اش خیلی سخت پیدا می‌شود. زمان می‌برد كه این چنین تهیه‌كننده‌ای را پیدا كنیم و این یكی از ویژگی‌های بارز خانم عبدالله‌زاده بود. دوستان و كسانی كه در كنارش كار می‌كردند از او می‌آموختند و یاد می‌گرفتند؛ بدون این‌كه ادعایی داشته باشد، بدون این‌كه بخواهد بگوید كه خیلی بلد است ولی واقعا خیلی كاربلد بود. در نمایش‌های رادیویی خیلی صاحب‌نظر بود. با توجه به این‌كه تهیه‌كننده ارشد شده بود به نمایش‌های رادیویی واقف و مسلط بود و اداره كل نمایش‌های رادیویی هم از این ویژگی كاری‌اش خوب استفاده می‌كرد. مبشری یادآوری می‌كند: در مدت شش، هفت سالی كه با او كار كردم، خیلی چیزها یاد گرفتم. یك فضای خیلی عاطفی و حرفه‌ای میان مرحومه و گروه دانش و اندیشه ایجاد شده بود كه برایم خوشایند بود. یكی دیگر از ویژگی‌های مرحومه نظمش بود. زمانی كه جلسات طرح و برنامه را برگزار می‌كردیم، اولین نفری بود كه به جلسه می‌آمد و آخرین فردی بود كه جلسه را ترك می‌كرد. خیلی طرح داشت، اظهار‌نظر و پیشنهاد می‌كرد و... شوقی كه در او می‌دیدم، برای من كه مدیر گروه بودم و دیگر دوستان انگیزه‌بخش بود. عبدالله‌زاده حتی در سومین جشنواره صدای سخن، داور انتخاب آثار بود، چون تهران نبود و در ساری سكونت داشت تمام هماهنگی‌ها تلفنی انجام می‌شود لذا رفتنش برای ما خسران بسیار بزرگی بود. ان‌شاء‌الله خدا رحمتش كند، یاد و نامش همیشه زنده است.