چهارمین دوره جشنواره پژواك امروز به خط پایان نزدیك میشود و با معرفی برگزیدگان، دفتر این دوره به پایان میرسد. این دوره از جشنواره گام بلندتری برداشته و بخش تمایز آن با سه دوره قبل، بینالمللی شدن و اضافه شدن تمامی قالبهای برنامهسازی است. از اینرو با حمیدرضا افتخاری، دبیر جشنواره پژواك و نامزدهای بخش اختتامیه گفتوگو كردهایم.
صدای مقاومت اسلامی
حمیدرضا افتخاری، دبیر جشنواره پژواك با اشاره به برگزاری این رویداد، گفت: جشنواره پژواك نماد بلوغ و تحول در رسانه رادیویی كشور است. در این دوره با اضافه شدن بخشهای جدید، بهویژه بخش بینالملل جشنواره به مرحلهای نوین از توسعه و تأثیرگذاری رسیده است.وی ادامه داد: بخش بینالملل با هدف زنده نگهداشتن جریان مقاومت اسلامی و نمایش وحدت امت اسلامی راهاندازی شده است. در این بخش تلاش كردهایم صدای مشترك مسلمانان را در یك جبهه واحد علیه ظلم و استكبار جهانی به گوش جهانیان برسانیم.
افتخاری با تأكید بر ظرفیت رسانهای ایران در حوزه رادیو تأكید كرد: جشنواره پژواك میتواند پل رسانهای میان ایران و ملتهای مسلمان باشد و با صدای رسا نشان میدهد كه صهیونیسم توان خاموش كردن بیداری اسلامی را ندارد.
وی در پایان اظهار امیدواری كرد كه این جشنواره در آینده به برند معتبر رسانهای جهان اسلام تبدیل شود و صدای حقیقت را فراتر از مرزها طنینانداز كند.
مكالمه شخصی با سیدحسن نصراللّه
نادر قطبی، برنامهساز دزفولی پیرامون اثرش در جشنواره پژواك توضیح داد: با مستند «برایش میترسیدم» در جشنواره پژواك شركت كردم و به نظرم جشنواره منجر به ارتقای كار برنامهسازان و دیده شدن كار آنها می-شود. وی درباره اثرش توضیح داد: برایش میترسیدم، مكالمه شخصی با سیدحسن نصرالله است؛ فردی كه او را میشناسد و با او ملاقات داشته است. سؤالهای این فرد شخصی و كمترسیاسی است وجوابهای سیدحسن نصرالله از منابع دیگر همچون فیلم، ویدئو، سخنرانی و كلیپ جمعآوری شده است. وی تصریح كرد: وقتی در جریان موضوع جشنواره پژواك قرار گرفتم، تصمیم گرفتم با مستندی كه ساختم شركت كنم. بهنظرم جشنواره پژواك در تلاش است فضایی فراهم كند تا برنامهسازان برنامههایی با موضوعات مختلف تولید و پخش كنند.
متینالسادات فیروزی كه با مستند «آقا سید» حضور دارد، در اینباره گفت: این مستند به معرفی یكی از شهدای تأثیرگذار مقاومت، شهید سیدرضی موسوی میپردازد كه در تاریخ چهارم دی 1402 به شهادت رسید. شهید سیدرضی موسوی از همرزمان و نزدیكان سردار سلیمانی بودند كه بهعنوان فرمانده پشتیبانی مدافعان حرم در سوریه، نقش مهمی در تأمین امنیت منطقه داشتند و در ارتباط با شهید سیدحسن نصرالله و جبهه مقاومت اقدامات قابلتوجهی انجام داده بودند. فیروزی ادامه داد: با توجه به اینكه شخصیت سیدموسوی تا زمان شهادتشان برای بسیاری از مردم و ازجمله خودم ناشناخته مانده بود، تصمیم گرفتم در مستند آقا سید به بیان بخشی از ویژگیهای شخصیتی ایشان بپردازیم.این مستندساز مقاومت ادامه داد: در این مستند دو فرزند شهید آقای سیدصادق و خانم لیلاسادات موسوی و حاجمرتضی دستاویز، از فرماندهان و مدافعان حرم و همینطور نیروهای حزبالله و نیروهای سوری به بیان ویژگیهای شخصیتی ایشان پرداختند.
این مستندساز با اشاره به برگزاری جشنواره پژواك در سالهای اخیر، تصریح كرد: پژواك به تلاش برنامهسازان برای یافتن سوژههای تازه یا معرفی افراد و اقدامات تأثیرگذاری منجر شده به ارتقای سطح كیفی برنامهها و توجه به جزئیات و مسائل فنی آنها، كمك قابلتوجهی كرده است؛ ضمن اینكه شركت در جشنواره، فرصتی ارزشمند برای ارزیابی برنامهسازان فراهم كرده تا بتوانند فعالیت خود را محك بزنند. اگرچه این رقابت اهمیت زیادی برای همه ما دارد اما امیدوارم بیش از هر چیزی، ساخت برنامه آقاسید، فرصتی برای معرفی یكی از قهرمانان ناشناخته كشور فراهم كرده باشد و به كسانی كه گمنام در زمین و خوشنام در آسمانند، ادای دین كرده باشم.
مسابقه «پیشه كا» در جشنواره
مهدی اوشیبنتاج از مركز مازندران تاكید كرد: در مسابقه «پیشه كا» چهار نفر شركتكننده با یكدیگر رقابت میكنند و این مسابقه با هدف معرفی ظرفیتهای استان در راستای ایجاد اشتغال تهیه میشود. وی ادامه داد: هدف نهایی این برنامه شناسایی و معرفی ظرفیتهای استان در راستای ایجاد اشتغال، انتقال پیامهای مشاغل حساس مانند آتشنشانی، اورژانس، محیطبانی، جنگلبانی و... به اقشار مختلف جامعه، آشنایی با شیوههای دریافت مجوز و مدارك از اداراتی مثل فنی حرفهای، ثبتاحوال، ثبت اسناد و... است. طراحی سؤالات دوگزینهای این امكان را به برنامهساز میدهد تا در قالب سؤال و جواب، بسیاری از زوایای پنهان شغل مورد نظر آشكار شود. حضور كارشناس در برنامه و طرح سؤال تشریحی، امكان بیان انواع تكنیكها و روشها را فراهم میكند. اجرای نمایش توسط شركتكنندهها فرصتی است تا كاركنان مشاغل، چالشهای شغل خود را بیان كنند. این برنامهساز تصریح كرد: بخش ایرانشناسی و مازندرانشناسی بهعنوان دو بخش عمومی و برای ایجاد جذابیت بیشتر درمسابقه گنجانده شده كه درراستای معرفی ایران واستان وتوجه به شخصیتها، قهرمانها،گردشگری و...مؤثر واقع میشود. همچنین توجه به جشنوارههایی كه با محوریت انواع محصولات تولیدی استان برگزار میشود، یكی از اهداف برنامه است.
پرداختن به وقایع تقویم در برنامه «از امروز»
زهره سربازی نامزد دریافت جایزه سلامت با برنامه «از امروز» گفت: بهدلیل دو سال كسب رتبه اول در بخش مستند جشنواره پژواك، امسال با پیشنهاد و برنامهریزی شبكه رادیویی ایران، قالب مجله رادیویی را برای شركت در جشنواره انتخاب كردم. وی عنوان كرد: برنامه رادیویی از امروز در قالب مجلهای رادیویی طراحی شده است. طراحی این برنامه با همكاری آقای سید موسویجزایری، مشاور شبكه رادیویی ایران انجام شده كه من افتخار شاگردی او را دارم. از امروز به وقایع تقویمی میپردازد و این قسمت از برنامه بهمناسبت روز ملی اورژانس ساخته شده؛ روزی كه برای نخستینبار در سال 1403 بهطور رسمی در تقویم كشور به نام این سازمان ثبت شده است. سربازی ادامه داد: مجری برنامه، سیدحامد نجمالهدی است كه در تولید این قسمت همكاری بسیار خوبی داشت. در این برنامه، دكتر جعفر میعادفر، رئیس سازمان اورژانس كشور، مهمان ما بودند. برنامه شامل بخشها و آیتمهای متنوع و ویژهای درباره اورژانس كشور بود و هدف از ساخت این برنامه، توجه به سلامت كشور، معرفی سازمان اورژانس و پرداختن به چالشهای پیشروی آن بود. سربازی خاطرنشان كرد: به نظر من، جشنواره رادیویی پژواك، حس پویایی و انگیزه را در میان همكاران زنده میكند. همكاران در این مسیر با همكاری و همدلی به یكدیگر كمك میكنند تا برنامههایی بهتر و حرفهایتر به جشنواره ارائه شود و این روحیه همراهی، بسیار ارزشمند و زیباست. در روند تولید برنامه برای جشنواره پژواك، ساختارها و موضوعات مهم دوباره مرور میشوند. در نهایت در مراسم اختتامیه، رادیوییها دور هم جمع میشوند.
«میدان مادر»، متكی بر پژوهش رادیویی
محبوبه نجفعلی، نامزد دریافت جایزه ویژه پژوهش برنامه«میدان مادر» گفت: رهبر معظم انقلاب به موضوع فرزندآوری تاكید بسیاری كردند. در سالهای اخیر این موضوع بجد دنبال میشود و نهادهای دولتی و غیردولتی در این حوزه بهدنبال راهكار هستند. سازمان صداوسیما هم از این قاعده مستثنی نیست و با بهرهگرفتن از ابزارهای رسانه و با پشتوانه تحقیق و پژوهش وارد عمل شده است.
وی ادامه داد: برنامه میدان مادر هم یكی از چند برنامهای است كه در فهرست برنامههای تحولی سازمان تولید شده است. این برنامه خانوادهمحور به تهیهكنندگی مینا نیكانیك است و با ساختار جدید و با بهره بردن از ساختار تركیبی، اعم از نمایش، بستههای صوتی، گزارش میدانی و گفتوگو با كارشناسان، از شهریور 1403 روی آنتن رادیو تهران است. من كنار تهیهكننده برنامه حضور دارم و تلاش میكنیم بهترین كار را ارائه بدهیم. این برنامهساز گفت: این برنامه با بهره بردن از نظرات كارشناسی اهل فن و صاحبنظران حوزههای مختلف طراحی و پخش میشود.
یكی ازمباحث موردتوجه درطول برنامهسازی میدان مادر، جمعیت وفرزندآوری بوده كه با دوهدف آگاهیبخشی و امیدآفرینی تولید میشود. در برنامه میدان مادر با تكیه بر شیوههای مختلف پژوهشی سرفصلهای كاربردی ویژه خانوادهها را طراحی كردیم و به موضوعاتی همچون جمعیت از منظر روانشناسی، اجتماعی و آسیبهای اجتماعی كاهش جمعیت، سیاسی و خطرات كاهش جمعیت از منظر دفاعی و نظامی، كاهش جمعیت و آسیبهای روانی و عاطفی در بستر جامعه، خانواده و... میپردازیم. این پژوهشگر برنامههای رادیویی، گفت: «پژوهش» بهعنوان قلب تپنده برنامهسازی رادیویی، نقشی حیاتی در تولید محتوای هدفمند، جذاب و مؤثر ایفا میكند. پژوهش، اطلاعات ارزشمندی در مورد جمعیتشناسی مخاطب، الگوهای مصرف رسانهای، نگرشها، ارزشها و دغدغههای آنها فراهم میآورد.
این اطلاعات به برنامهسازان كمك میكند تا برنامههایی را طراحی و تولید كنند كه با نیازهای واقعی مخاطبان همخوانی داشته باشد. علاوه بر این، پژوهش به رادیو كمك میكند تا در دنیای پررقابت رسانهای، جایگاه خود را حفظ كرده و مخاطبان را به خود جذب كند. از سوی دیگر برگزاری جشنواره پژواك گام مؤثری در بالا بردن ارتقای برنامهسازی است و منجر به افزایش انگیزه در میان برنامهسازان میشود. نجفعلی كه برای اولینبار در جشنواره رادیویی پژواك شركت كرده، گفت: این اولین حضور تجربه من در جشنواره پژواك است. داشتن دغدغه پژوهشی و برنامهسازی خیلی مهم است و ما در برنامه خانوادهمحوری همچون میدان مادر به این موضوع خیلی توجه داریم.
«هوسه سبز»؛ تجربه پس از مرگ
سهیلا رهگشای با برنامه «هوسه سبز» از مركز آبادان گفت: مستند «هوسه سبز» درخصوص محمد پسر بچه 12 سالهای است كه در اثر بیماری، مرگ را تجربه میكند و سپس به زندگی برمیگردد... اتفاقی كه منجر به زندگی دوباره برای یك انسان شده بود، برای من بسیار قابلتوجه بود و من را بر آن داشت مستندی از این موضوع بسازم كه این جریان را برای مخاطبان بیشتری روایت كنم.
این مستندساز آبادانی افزود: هدف من از ساخت این مستند در جشنواره پژواك، رقابت و هماندیشی در سطح كشوری با دیگر مستندسازان، یادگیری، دریافت تجارب اساتید و مستندسازان برجسته و پیدا كردن بستری برای مخاطبان بیشتر بود كه اتفاقی با این سوژه روبهرو شدم و پس از تحقیقات لازم، این اثر را ساختم. رهگشای در دوره دوم جشنواره پژواك در بخش تهیهكننده محیطزیست، عنوان تهیهكننده برتر را دریافت كرده بود.
پرداخت به موضوع انقلاب
یلدا احتشامی، نامزد دریافت جایزه گفت: مستندم در دو بخش نامزد شده؛ یكی بخش ساختاری و یكی هم در بخش جهاد تبیین و هدایت فرهنگی. بهطور كلی جهاد تبیین به معنی روشنگری برمبنای كار علمی و تحقیقی در جهت مقابله با دشمن و آسیبهایی كه میخواهد به انقلاب اسلامی وارد كند. بنابراین ما بهعنوان یك رسانه وظیفه داریم در این میدان نقش مؤثری داشته باشیم. اولینبار این اصطلاح را رهبر معظم انقلاب گفتند و به تبیین و بررسی آن پرداختند.
احتشامی درخصوص مستند «جمعه سیاه» توضیح داد: این مستند به واقعهای میپردازد كه منجر به انقلاب اسلامی شده است. البته به واقعه پیش از انقلاب 17 شهریور میپردازد و آثار موسیقایی در راستای هدایت این اتفاق تولید شده و ما در این اثر به بررسی قطعات مختلف میپردازیم. بررسی اتفاقاتی كه منجر به انقلاب شده برایم شخصا جذابیت داشت، به همین دلیل روی این موضوع تحقیق و كار كردم؛ ضمن اینكه تلاش قشرهای مختلف در آن مقطع زمانی از افراد هنری گرفته تا سیاسی برایم جالب بود، به همین دلیل نام مستند را هم «جمعه سیاه» گذاشتم.
احتشامی به هدف جشنواره پژواك اشاره كرد و افزود: به نظرم رقابت خیلی خوبی میان همكاران رادیو شكل گرفته و باعث پیشرفت، رقابت سالم و ارتقای سطح برنامهسازی هر یك از برنامهسازان شده است. از سوی دیگر مهمترین هدف این جشنواره گردهمایی رادیویی بین بچهها و ارتقای سطح برنامهسازی و مستندسازی است.