دبیر پنجمین جشنواره برنامه‌های رادیویی پژواك مطرح كرد: از نشان پرچم تا جایزه ایران مقتدر/ پژواك حماسه ایستادگی

به گزارش روابط عمومی معاونت صدا، حمیدرضا افتخاری دبیر پنجمین جشنواره برنامه‌های رادیویی «پژواك» با مرور تاریخچه این رویداد گفت: پنج سال پیش جشنواره پژواك با تمركز بر برنامه‌های مستند رادیویی و با هدف احیای این گونه جذاب اما كم‌رنگ شده در رادیو آغاز به كار كرد. در سه دوره نخست، این هدف به‌طور كامل محقق شد و مستند رادیویی توانست دوباره جایگاه خود را در رادیو بازیابد. از دوره چهارم، جشنواره از مستند رادیویی فراتر رفت و در قالب جشنواره برنامه‌های رادیویی در امتداد 14 جشنواره پیشین رادیو، برگزار شد.
او درباره نقش جشنواره‌ها در نظام تولید محتوای رادیو توضیح داد: در رادیو معتقدیم جشنواره‌ها موتور محرك تولید هستند. رقابتی كه میان برنامه‌سازان برای رسیدن به سكوهای جشنواره شكل می‌گیرد، به بالا رفتن كیفیت، خلاقیت و تنوع تولیدات كمك می‌كند. رسانه‌های نوظهور بسیاری طی ده تا پانزده سال گذشته ظهور و افول داشته‌اند، اما رادیو همچنان پابرجاست؛ زیرا بر ویژگی ذاتی خود یعنی زنده بودن و همراهی لحظه‌ای با مخاطب، تكیه دارد. جشنواره رادیویی نیز باید از همین ویژگی بهره ببرد.
افتخاری در بخش دیگری از سخنانش به روند آماده‌سازی پنجمین دوره جشنواره اشاره كرد و گفت: كار جشنواره از اوایل خرداد آغاز شد و جلسات شورای سیاست‌گذاری برای تدوین فراخوان برگزار شد. قرار بود فراخوان اواسط تیر منتشر شود كه جنگ 12 روزه آغاز شد و بر اساس ذات لحظه‌ای رادیو تصمیم گرفتیم مسیر فراخوان را تغییر دهیم و آن را كاملاً به موضوع دفاع مقدس 12 روزه اختصاص دهیم. عنوان این دوره نیز به همین دلیل به «پژواك، حماسه ایستادگی» تغییر كرد.
او ادامه داد: با وجود این تغییر رویكرد، جشنواره همچنان با شعار اصلی خود «صدای واقعی، پژواك حقیقت» ادامه پیدا می‌كند؛ اما درون‌مایه محوری امسال اتحاد و همدلی است و آثاری در جشنواره پذیرفته می‌شوند كه بر همین بستر شكل گرفته باشند. هدف اصلی ما بازتاب واقعیت‌های دفاع مقدس 12 روزه است و در كنار آن چهار هدف فرعی نیز تعریف شده، بازنمایی رشادت‌های نیروهای نظامی و مردمی در دفاع از كشور، گرامی‌داشت شهدای این دوران، افشای بدعهدی‌ها و سیاست‌های استكباری غرب، و نمایش اتحاد ملی و یكدلی مردم. این اهداف ذیل همان رویكرد اصلی جشنواره دنبال می‌شوند.
افتخاری درباره موضوعات جشنواره نیز توضیح داد: برای برنامه‌سازان 9 محور موضوعی از جمله دانش بومی به‌عنوان ضامن استقلال، اقتدار نیروهای نظامی، رویكرد عملیات صادق 3، خانواده یكپارچه، اتحاد و همدلی، تاب‌آوری اجتماعی كه یكی از مهم‌ترین عوامل موفقیت كشور در دفاع مقدس 12 روزه بود؛ جهاد تبیین با محوریت افشای سیاست‌های غرب، پاسداشت زبان فارسی با تمركز بر ادبیات مقاومت، ارتباط با خدا و معنویت به‌عنوان كلید سلامت روانی و خودباوری، مقاومت در برابر زورگویی، شهدای دفاع مقدس 12 روزه و پرچم مقدس ایران به‌عنوان عامل اتحاد ملی در نظر گرفته‌ شده است.
او با اشاره به ساختار بخش‌های جشنواره گفت: جشنواره امسال سه بخش دارد: بخش مسابقه یا بخش اصلی، بخش ویژه و بخش مستمر. بخش مسابقه همان بخش رقابتی جشنواره است كه برنامه‌سازان آثار خود را برای آن ارسال می‌كنند. بخش ویژه به موضوعات خاص سال اختصاص دارد و بخش مستمر نیز ادامه فعالیت‌های ادوار گذشته است.
افتخاری با اشاره به تغییر رویكرد جشنواره امسال گفت: جشنواره پنجم به‌طور كامل تحت‌تأثیر جنگ 12 روزه و فضای دفاع مقدس شكل گرفته و درون‌مایه اصلی آن بر اتحاد و همدلی استوار است. هدف ما پژواك رخدادهای واقعی آن ایام و تمركز كامل برنامه‌سازی بر اتفاقات 12 روزه است.
او ادامه داد: در این مسیر تلاش كردیم ساختار اصلی جشنواره را حفظ كنیم، اما موضوعات و بخش‌ها را متناسب با شرایط جدید بازطراحی كردیم. برای جشنواره 9 موضوع در نظر گرفته شده است: دانش بومی به‌عنوان ضامن استقلال كه نسخه متمایل‌شده موضوع پیشرفت در سال گذشته است، اقتدار نیروهای نظامی با رویكرد عملیات صادق 3، خانواده یكپارچه، اتحاد و همدلی، رمز تاب‌آوری اجتماعی كه واقعاً مهم‌ترین عامل پیروزی در این جنگ بود، جهاد تبیین و افشای سیاست‌های غرب، پاسداشت زبان فارسی با تمركز بر ادبیات مقاومت، ارتباط با خدا و معنویت به‌عنوان كلید سلامت روانی و خودباوری، مقاومت مردم ایران در برابر زورگویی، شهدای دفاع مقدس 12 روزه و پرچم مقدس ایران به‌عنوان عامل اتحاد ملی.
افتخاری ساختار بخش‌های جشنواره را نیز چنین تشریح كرد: جشنواره سه بخش دارد: بخش اصلی یا مسابقه، بخش ویژه و بخش مستمر. بخش اصلی كاملاً بر موضوعات ذكرشده متمركز است. بخش ویژه موضوعی مستقل خواهد داشت و بخش مستمر به برنامه‌هایی اختصاص دارد كه از 23 خرداد تا اول بهمن بازه رسمی دریافت آثار روی آنتن رفته‌اند. در این بخش، آثار پخش‌شده مربوط به جنگ 12 روزه به‌صورت اتفاقی توسط دبیرخانه انتخاب و داوری می‌شوند. در حالی كه بخش مسابقه مخصوص آثاری است كه به‌صورت اختصاصی برای جشنواره تولید شده و پیش از آن در هیچ جشنواره دیگری شركت نكرده‌اند.
او درباره محوریت بخش ویژه نیز توضیح داد: بخش ویژه جشنواره كاملاً به نقش رهبری در دفع حمله ناجوانمردانه رژیم صهیونیستی اختصاص دارد. سه محور این بخش عبارت است از: رهبر محبوب من با موضوع پایگاه مردمی رهبر انقلاب؛ رهبر شجاع من با محور مواضع مقتدرانه و رفتار شجاعانه در ایام بحران؛ و رهبر مدبر من با موضوع تدابیر كارگشای فرمانده كل قوا. برنامه‌سازان می‌توانند آثار خود را در هر ساختاری تولید و برای داوری ارسال كنند.
افتخاری سپس به جوایز بخش مسابقه اشاره كرد و گفت: در بخش اصلی، 9 جایزه با 9 موضوع جشنواره تعریف شده است كه هر یك با نام «ایران» گره خورده‌اند و همراه با نشانی از شهدای شاخص آن حوزه اهدا می‌شوند؛ از جمله ایران نوآور با نشان شهید تهرانچی، ایران مقتدر با نشان شهید حاجی‌زاده، ایران حماسه با نشان شهید سلیمانی، ایران بصیر در حوزه جهاد تبیین، ایران فرهنگی با نشان فردوسی در حوزه ادبیات مقاومت، ایران سلامت با نشان مرحوم دكتر اعتماد سعید در حوزه تاب‌آوری اجتماعی، ایران مقاوم، ایران رشید و ایران پرچم.
او درباره ساختارهای مورد پذیرش نیز توضیح داد: در جشنواره، تمركز اصلی همچنان بر مستند است؛ به‌گونه‌ای كه از نه جایزه بخش مسابقه، سه ساختار كاملاً مستند هستند. سایر ساختارها شامل برنامه تركیبی، گفت‌وگو‌محور، مسابقه، پخش، مینی‌فیچر و پیام‌های آگاهی‌بخش عمومی (PSA) است. همچنین یك جایزه ویژه نیز برای آثار نمایشی در همه موضوعات در نظر گرفته شده است.
دبیر جشنواره به تشریح بخش مستمر پرداخت و گفت: بخش مستمر تنها به شبكه‌های معاونت صدا اختصاص دارد. این بخش شامل شش ساختار برنامه‌ای گفت‌وگو‌محور، تحلیلی-تأكیدی، گفتارمحور، طنز، مجموعه مستند و نمایش رادیویی است و آثاری در آن داوری می‌شوند كه در بازه پس از جنگ تا پایان مهلت ارسال آثار روی آنتن رفته‌اند. شبكه‌ها می‌توانند آثار خود را بدون محدودیت در انتخاب موضوع به دبیرخانه معرفی كنند و داوری به‌صورت نمونه‌گیری انجام خواهد شد.
او بیان كرد: درباره تقویم برگزاری جشنواره: از 30 آبان دریافت آثار را آغاز می‌كنیم. آثار بخش مسابقه باید تا 15 دی ارسال شوند. بخش ویژه و بخش مستمر نیز تا اول بهمن فرصت ارسال دارند. طبق روال چهار دوره گذشته، برنامه‌های راه‌یافته به مرحله نیمه‌نهایی و سپس مرحله داوری نهایی در هفته آخر اسفند، یعنی 24 اسفند، از طریق رسانه‌های راهنمای جشنواره اعلام می‌شوند. همچنین نامزدهای دریافت جایزه نیز 10 اردیبهشت معرفی خواهند شد.
افتخاری عنوان كرد: مراسم اختتامیه در 27 اردیبهشت‌ماه، همزمان با اول ذی‌الحجه و سالروز ازدواج آسمانی حضرت امیرالمؤمنین(ع) و حضرت فاطمه زهرا(س)، در سالن همایش‌های بین‌المللی صداوسیما برگزار می‌شود و برگزیدگان این دوره معرفی خواهند شد.
افتخاری با تاكید بر این نكته كه یك اثر ویژه نیز در این جشنواره مورد قدردانی قرار خواهد گرفت، اظهار كرد: در حوزه‌های تهیه‌كنندگی، گویندگی، بازیگری، كارگردانی، گزارشگری و نویسنده از یك اثر ویژه قدردانی خواهیم كرد و اسامی برگزیدگان این رشته‌ها در روز اختتامیه اعلام خواهد شد.
دبیر پنجمین جشنواره رادیویی درباره حذف بخش پژوهش در این دوره از جشنواره خاطرنشان كرد: امسال این بخش از حالت رقابتی خارج شده و به بخش علمی تبدیل شده است. كمیته علمی جشنواره در همكاری با دانشگاه‌ها در حال تولید و سفارش مقالات پژوهشی است. این مقالات در قالب پنل‌های علمی، سه روز پیش از مراسم اختتامیه ارائه خواهند شد.
افتخاری به پرسشی درباره رقابت رادیو با پادپخش و سكوهای نمایش خانگی تأكید كرد كه رادیو اصولاً رقیبی در معنای مستقیم ندارد و عنوان كرد: رادیو را به عنوان یك رسانه صدا پایه می‌شناسیم با مأموریت‌ها و كاركردهای خاص خودش؛ همان‌طور كه سكوهای نمایش صرفاً در حوزه نمایش رقابت می‌كنند و در سایر ساختارها اصلاً قابل مقایسه نیستند. جنس مخاطب و شیوه رجوع مخاطب به هر كدام متفاوت است، بنابراین هیچ‌كدام دیگری را حذف نمی‌كند.
او افزود: قدرت گرفتن پخش‌ها در فضای مجازی نه تنها تهدید نیست بلكه امیدبخش است. هرچقدر رسانه‌های صوتی بیشتر شنیده شوند، توجه به رادیو هم افزایش پیدا می‌كند. ما با افتخار جشنواره را برگزار می‌كنیم بدون اینكه نگران ایجاد میدان برای سایر رسانه‌های صوتی باشیم.
افتخاری درباره كارگاه‌های آموزشی و ارتباط با نسل جدید اظهار كرد: كارگاه‌های آموزشی این دوره متناسب با نیاز جشنواره برگزار می‌شود و از آذرماه آغاز خواهد شد. كارگاه‌های چهار دوره گذشته هم در تارنامه موجود است. هدف این است كه برنامه‌سازان، مهارت‌ها و گونه‌های كمتر دیده‌شده مثل مستند رادیویی را دوباره احیا كنند.
افتخاری تأكید كرد: جشنواره پژواك صرفاً برای برگزاری یك رویداد تشریفاتی ایجاد نشده‌است. ما جشنواره برگزار نمی‌كنیم كه فقط اختتامیه‌ای داشته باشیم، چند جایزه بدهیم و تمام. هدف این جشنواره موتور محرك تولید است.
دبیر پنجمین جشنواره رادیویی پژواك درباره بین‌المللی شدن جشنواره گفت: سال گذشته به دلیل اتفاقات بین‌المللی، بخش ویژه و مشاركت رسانه‌های حوزه مقاومت داشتیم. اما امسال موضوع جشنواره یك موضوع ملی بود و طبیعتاً علاقه بین‌المللی برای مشاركت وجود نداشت؛ بنابراین این دوره به شكل ملی برگزار شد.