زیر و بم خرید كاغذ به نرخ دولتی و فروش به نرخ آزاد در «گیومه»

به گزارش روابط عمومی اداره كل هنرهای نمایشی رادیو، این گفتگو بین پژمان موسوی، روزنامه نگار و خبرنگار میهمان برنامه زنده «گیومه» رادیو نمایش ، شهاب شهرزاد، كارشناس مجری «گیومه» و محمد خددادی معاونت مطبوعات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت گرفته است.
پژمان موسوی: یكی از بنگاه های مطبوعاتی در سال 98، هزار تن كاغذ دریافت كرده است، گروهی با جعل سربرگ و مهر نشریه كاغذ دولتی گرفته اند!
شهاب شهرزاد: ابهام در اعطای تسهیلات به نشریاتی كه منتشر نمی شوند وجود دارد، خبرهای نگران كننده ای مطرح است.
محمد خددادی: اشرافی روی این موضوع ندارم، دلال ها به رسانه ها هم نفوذ كرده اند.
شهاب شهرزاد: در مورد بحران كاغذ و مساله مطبوعات و وضعیت كاغذ و تاثیر كاغذ كه روی انتشار جراید داشته است. گفتگویی را در هشتم مهر ماه همین امسال داشتید كه كاغذ به وفور یافت می شود. درباره پویایی وضعیت رسانه ها صحبت كرده بودید. در مورد وفور كاغذ بفرمایید چون الان ما خبرهای نگران كننده ای مطرح كردیم كه برخی از مطبوعات با كاهش شمارگان مواجه شده اند و بفرمایید كه وضعیت كاغذ چطور است؟
محمد خددادی: وضعیت كاغذ به حالت عادی برگشته است. آن چیزهایی را كه در اوایل سال داشتیم، كاملا برطرف شده است. ارزی كه برای دارو اختصاص پیدا كرده بود برای كاغذ نیز تخصیص داده شده است. یعنی كاغذ به قیمت سه سال پیش است. به اضافه اینكه كاغذ آزاد هم از 18 هزار تومان در تن به 8 هزار تومان رسید و فاصله كاغذ آزاد تا دولتی چیزی كمتر از 40 درصد است. حدود 5 تا 8 تومان است. تقریبا متناسب با تیراژها و اعلام وصول هایی كه اعلام كردند، كاغذ در اختیارشان قرار گرفته است و تا پایان عید هم به آنها داده خواهد شد. آنچه كه در خصوص لاغر شدن رسانه و روزنامه ها مطرح می شود، دلایل دیگری می تواند داشته باشد. الزاما داشتن كاغذ و انبوه كاغذ به معنای خواندن روزنامه و افزایش تیراژ و فضای عرضه و تقاضا در روزنامه ها و نشریات نمی تواند باشد. قدرت رسانه به محتوای آن است و اگر ظرفیت محتوا فراهم شود، البته ما باید بستر و حمایت را فراهم كنیم ولی نوع مواجهه با موضوع را باید به سمت عرضه و تقاضا ببریم. اگر عرضه متناسب با تقاضا باشد، قاعدتا مردم هم هزینه برایش پرداخت می كنند.
شهاب شهرزاد: یكی از مسایلی كه مطرح می شود، مساله تخصیص تسهیلات دولتی و كاغذ و امكانات دیگر به نشریات و روزنامه هایی هست كه منتشر نمی شوند یا با ابهام درگیر است.
پژمان موسوی: بحثی كه اخیرا مطرح شد و آیین نامه جدیدی را دستور دادند و معاونت مطبوعاتی بخشی از كار را جلو برده است اما خبرها اینطور است كه به خاطر زمانبر بودن این رویه، یارانه ها به شیوه سابق پرداخت شده است. آیا یارانه ها به شیوه سابق پرداخت می شود یا توانسته ایم به شیوه نامه جدید برسیم؟
محمد خددادی: شیوه نامه تصویب شد و یارانه ای كه در دوره ای كه من معاون بودم، به شیوه قبل پرداخت نشد. یعنی در مورد رسانه هایی كه بیش از سه یا پنج بودند، به همان مدل شیوه نامه جدید عمل كردیم. ضریب انتشار قبلا 20 درصد بوده و الان بالای 50 درصد است. یعنی در 6 ماه اول هم به شیوه نامه جدید عمل كردیم. تمام موارد چك شد و تلاش شد كه راستی آزمایی صورت بگیرد. ضریب محتوا را در گذشته نداشتیم و در 6 ماه اول 40 درصد گذاشتیم. اعلام وصول ها را كنترل كردیم و نشریات بالای 10 تا را ندادیم. عدد پایین تر آمد. یعنی به نوعی شیوه نامه عمل شد. با مقداری اغماض انجام دادیم.


پژمان موسوی: در جدولی كه در وزارت ارشاد منتشر كرد، یكی از همین مجموعه های مطبوعاتی كه بالای 40-30 مجوز نشریه داشتند، كاغذی كه در سال 98 دریافت كرده است، تقریبا هزار تن است. می دانید این هزار تن چقدر زیاد است كه می تواند بازار را تكان دهد. این را نمی فهمم كه چه شده است كه سازوكار جدید همچنان مقادیر كلان پرداخت می شود؟
محمد خددادی: وقتی به نشریه ای این یارانه ها پرداخت می شود باید اعلام وصول داشته باشد. اعلام وصول هم به معنای چاپ است. دو دسته یعنی قبل از سال 97 است كه بررسی می شود و گفته ایم هر كسی انتقادی دارد بگوید كه پیگیری كنیم. اگر خطایی بوده است، اصلاح شود. آن چیزی كه وجود دارد، چاپ افست یا دیجیتال است. ما حتی سركشی به چاپخانه ها را هم در دستور كار قرار داده ایم. اعلام وصول كاغذها آورده می شود. می دانید كسی كه چاپ افست می كند، نمی تواند 50 عدد بزند یا برگه ای كپی كند و بیاورد. كارشناسان ما هم چك می كنند. ما وظیفه داریم به میزان ممكن، نظارت مان را حداكثری كنیم تا بالاترین توان ممكن. اعتمادمان هم حداكثری می شود. می دانید كه تعداد كسانی كه در این میان دچار خطا می شوند، اندك هستند. یعنی نمی توانیم بگوییم كه حدود 30 درصد مطبوعات ما دچار خطا هستند. یك تا دو درصد دچار هستند.
شهاب شهرزاد: یكی از بنگاه های مطبوعاتی ما، آماری بالغ بر 30 درصد بودجه ای كه برای خرید مجلات برگشتی دریافت كرد.
محمد خددادی: بودجه های مجلات برگشتی لغو شد. این پرونده ها نیازمند این است كه گروهی مكتوب پاسخ دهد و اگر انجام ندهند، من خطا كرده ام. مسئولیت كل آن را هم من باید بپذیرم. اصلا ماموریت این است كه از پول مردم مراقبت كنم. همانطور كه اگر كسی خطا كرده است باید با او برخورد شود، به همان میزان هم باید مراقبت شود كه دچار خطای ادراكی صورت نگیرد. حتما هم دغدغه افرادی كه در این مورد وجود دارد چیز خوبی است اما نباید به رسانه تعمیم داده شود. همه ما یك خانواده هستیم. رسانه دلال نداریم. دلال هایی كه آمده اند به رسانه مثل دارو، پزشكی و خودرو، طبقه ای به نام دلال درست شده است كه به همه جا نفوذ پیدا كرده اند. من هم باید اول از حرمت رسانه نگهبانی كنم كه حداكثر امنیت را فراهم كنم.

پژمان موسوی: همانطور كه فرمودید، از اعتبار و كیان این حرفه دفاع باید كرد. نگرانی هم از همین است كه اعتبار روزنامه نگاری زیر سوال می رود. خبری كه از تعزیرات حكومتی منتشر شد این بود كه گروهی با جعل سربرگ و مهر نشریات می آمدند و كاغذ به نرخ دولتی می گرفتند و در بازار آزاد می فروختند. شما هم اشاره كردید كه به این سادگی نیست و باید اعلام وصول صورت بگیرد و ارشاد از چاپخانه تاییدیه گرفته شود اما به همین سادگی با جعل این خریدها صورت گرفته است. پس شبكه ای در داخل ارشاد بوده كه توانسته اند این كار را بكنند. یعنی منشاء فساد را در آنجا گشته اید؟
محمد خددادی: من اشراف كامل روی این موضوع ندارم چون سه شنبه و چهارشنبه من نبوده ام. اما این از موضوعاتی است كه تا آخرش پای آن ایستاده ایم. بخشی از آدرس ها تقاضای خود ما بوده است. اما این نكته وجود دارد كه ما از حق مردم دفاع می كنیم. می توانید پیگیری ها را انجام دهید. این موضوع را حتما دنبال كنید و رها نكنید.
گفتنی است، برنامه زنده گیومه به تهیه كنندگی حسین معصومی و گویندگی شهاب شهرزاد از شنبه تا چهارشنبه ساعت 9 صبح روی موج 5/107 رادیو نمایش قابل دریافت است.