كارشناس شرق آسیا: ایران محور استراتژیك در نظم جدید جهانی است

برنامه «گفتگوی سیاسی» رادیو گفت‌وگو با موضوع افول هژمونی غرب و شكست‌های متوالی آمریكا عامل انتقال قدرت از غرب به شرق با دكتر نوذر شفیعی كارشناس شرق آسیا به‌صورت تلفنی گفتگو كرد.

نوذر شفیعی با بیان اینكه مسئله افول آمریكا در محافل دیپلماتیك و دانشگاهی غرب هم مطرح است، گفت: این محافل همچنین اذعان دارند كه ایران نقش جهانی دارد؛ اما جوهره آن در اصل یك قدرت منطقه‌ای است.

در حقیقت رفتار ایران به‌عنوان یك قدرت منطقه‌ای، تأثیری در سطح جهان دارد. در عمل هم شاهد هستیم نه‌تنها در غرب آسیا، بلكه در شرق دور، آفریقا و آمریكای لاتین تأثیر حضور ایران به شكل‌های مختلف كاملاً مشهود است.

وی نقش ایران در كاهش قدرت آمریكا را غیرقابل‌كتمان دانست و اظهار كرد: این نقش بر اساس تصور خودمان نیست و در عالم واقع توسط خود غربی‌ها مطرح شده است.

این كارشناس شرق آسیا در مصاحبه تلفنی با رادیو گفت‌وگو در تشریح ویژگی‌های یك قدرت هژمون بیان كرد: قدرت هژمون علاوه بر اینكه در منطقه خود حضور مؤثر دارد، در مناطق دیگر جهان هم اثرگذار و تعیین دارد. بر اساس این تعریف، جمهوری اسلامی ایران حضور مؤثر آمریكا در منطقه خاورمیانه را آسیب‌پذیر كرده و كاهش داده است.

وی به اقدامات ایران در به چالش كشیدن و حذف هژمونی آمریكا در غرب آسیا اشاره و اظهار كرد: بخش زیادی از كشیده‌شدن پای چین به منطقه خلیج‌فارس و خاورمیانه به‌عنوان یك قدرت مدعی رهبری جهانی مرهون ارتباط استراتژیك ایران و چین است. در روابط قدرت‌های هژمون موجود و نوظهور رقابت وجود دارد و یكی از اشكال رقابت این است كه قدرت نوظهور در مناطق مختلف عرصه را بر قدرت هژمون موجود تنگ كند.

شفیعی افزود: بعد از مذاكرات و توافقی كه بین ایران و عربستان اتفاق افتاد، تقریباً حضور پنهانی یا كم‌رنگ چین، پر رنگ و محسوس شد و در واقع چین با مذاكراتی كه بین ایران و عربستان شكل داد، حضور خود را در منطقه خلیج‌فارس به طور رسمی و از منظر سیاست قدرت، اعلام كرد. وقتی پالایشگاه آرامكو مورد هدف قرار می‌گیرد، رئیس‌جمهور وقت آمریكا یعنی ترامپ نمی‌توانیم سربازان خود را به‌خاطر عربستان به كشتن دهیم. این موضع، به عربستان پیام داد كه آمریكا متحد قابل‌اعتماد برای آنها نیست.

این كارشناس شرق آسیا درعین‌حال با تصریح بر اینكه هنوز خیلی زود است كه از نظم نوین جهانی سخن بگوییم، گفت: منظورم از نظم نوین جهانی، دنیای پسا آمریكایی را مدنظر دارم و هنوز سخن‌گفتن برای رسیدن به این نظم، زود است؛ اما درهرحال، در دنیای گذار قرار داریم كه اهمیت بسیار زیادی دارد.

وی با اشاره به كشورهای تعیین‌كننده در دوره گذار به نظم جدید جهانی اظهار كرد: كشورهایی كه قدرت‌های استراتژیك هستند كه چین و آمریكا مصداق این كشورها محسوب می‌شود. بعضی از كشورها هم محور استراتژیك محسوب می‌شوند كه ایران در این كشورها اهمیت زیادی دارد؛ زیرا در حقیقت چرخش محورهای استراتژیك به سمت هر كدام از قدرت‌های استراتژیك، می‌تواند سرنوشت نظم جدید و تغییرات جهانی را تعیین كند.