رادیو این روزها تنها رسانهای شنیداری نیست، بلكه همراهی صمیمی برای خانوادهها در مسیر تربیت فرزند، آرامش در زندگی مشترك و شناخت سبك زندگی ایرانیاسلامی است. شبكههای مختلف رادیو با تولید برنامههایی متنوع در حوزه خانواده، تلاش دارند تا گفتوگوهای كارشناسی، روایتهای واقعی و تجربههای زیسته والدین را به گوش شنوندگان برسانند. در این برنامهها از مهارت گفتوگو میان اعضای خانواده تا چگونگی تربیت نسل آگاه، مسئول و شاد، موضوعاتی مورد توجه قرار میگیرد كه در زندگی روزمره نقش تعیینكننده دارند.
به گزارش روابط عمومی معاونت صدا، هدف رادیو تنها آموزش نیست، بلكه ایجاد همدلی و یادآوری ارزشهایی است كه بنیان خانواده ایرانی بر آن استوار است؛ رسانهای كه با زبان صمیمیت، اعتماد و تخصص، راهی تازه برای تقویت پیوندهای خانوادگی و ارتقای فرهنگ تربیت در جامعه میگشاید. با برنامهسازان رادیو پیرامون این موضوع گفتوگو كردیم.
برنامهای برای همه نسلها
زینب برومند، سردبیر و تهیهكننده باسابقه برنامه «خانه و خانواده» رادیو ایران گفت: «این برنامه یكی از آثار دوستداشتنی، اصیل و باسابقه رادیو است و یكی از افتخارات من در حوزه كاری این است كه حدود شش سال سردبیر و تهیهكننده آن هستم. برنامه خانه و خانواده هر روز هفته بهجز پنجشنبه و جمعه از ساعت 9 تا 10 صبح پخش میشود و به مسائل اجتماعی، روانشناسی و سبك زندگی در حیطه خانواده میپردازد. با توجه به بازخوردهایی كه از شنوندگان گرفتهایم، مطمئن هستم این برنامه بسیار آموزنده و تأثیرگذار برای مردم هست. ما هر روز میزبان یك كارشناس در حوزه روانشناسی یا سبك زندگی هستیم و سعی میكنیم به تمام ردههای سنی در خانواده، از كودكان و نوجوانان گرفته تا زوجین و سالمندان، بپردازیم .من به صورت یك هفته در میان همراه با گوینده برنامه، فیروزه آدابی در این برنامه حضور دارم. جا دارد از گوینده كاربلد و حرفهای كه پیشتر در خدمتشان بودیم، فاطمه آلعباس نام ببرم و از این طریق از وجود ارزشمندشان قدردانی كنم.»
بیا حرف بزنیم
برنامه «بیا حرف بزنیم»، با محور تربیت خانواده و سبك زندگی، هر پنجشنبه با میزبانی كودكان و خانوادهها از گروه تاریخ و اندیشه رادیو فرهنگ پخش می شود. مریم یوسفیپور، تهیهكننده برنامه توضیح داد: این برنامه هفتگی با حضور كودكان و برای آنها طراحی شده و بر آموزش فلسفه، پرورش سازوكار تفكر نقادانه و ایجاد مهارت گفتوگو در چارچوب تربیت خانواده و سبك زندگی سالم تأكید دارد.تفكر نقادانه موضوعی فرهنگی ـ اجتماعی است كه بسیاری از ما در آن مهارت كافی نداریم. هدف ما، آموزش شیوه گفتوگوی صحیح، مذاكره سالم و رسیدن به نتیجه است.«بیا حرف بزنیم» تلاش میكند از سنین كودكی، پایههای شنیدن فعال و اندیشیدن عمیق را برای آیندهای مسئولانه و انسانی در خانوادهها بگذارد.
روایت دغدغههای خانوادهها
برنامه «نسل فردا» تلاش میكند با نگاه مردمی و جامع به مسائل خانواده، دغدغههای مربوط به ارتباط والدین با كودك و نوجوان را به گوش مخاطبان خود برساند. مینا نیكانیك، تهیهكننده برنامه رادیو تهران بیان كرد: نسل فردا تریبونی برای خانوادههاست تا بتوانند تجربههای زیسته خود را بازگو كنند. خانوادههای پرجمعیت و حتی تكفرزندان در این برنامه حضور دارند و از چالشها، دستاوردها و نگاهشان به آینده فرزندان میگویند. ما تلاش میكنیم صدای واقعی مردم در حوزه جمعیت و خانواده شنیده شود.هر قسمت شامل گزارشهای میدانی، شنیدن تجربههای كودكان، اخبار حوزه نوجوانان و بخشهای مردمی است. همچنین حضور كودكان در اجرا، بهویژه نماینده 11 ساله برنامه «دلنیا»، حال و هوای صمیمی و شنیدنی به نسل فردا میدهد. همچنین در كنار خانوادهها، كارشناسان حوزه جمعیت و تربیت نیز در برنامه حاضر میشوند. ما بهصورت جدی پیگیر مطالبات مردم از مسئولان هستیم؛ از هزینههای بالای تربیت فرزند و نبود زیرساختهای حمایتی گرفته تا دغدغههای مسكن و اشتغال.
حریم خانواده
زهرا بحریه، تهیهكننده برنامه «حریم» درباره این برنامه كه از گروه تاریخ و فرهنگ رادیو گفتوگو و با محوریت حجاب، خانواده و سبك زندگی روی آنتن میرود، گفت:در این برنامه تلاش كردهایم فضایی آزاد و منطقی برای گفتوگو میان بانوان موافق و منتقد حجاب فراهم كنیم تا ابعاد فرهنگی، اجتماعی، اخلاقی و شرعی این موضوع از نگاه نسل جوان بررسی شود.مهمانان ما عمدتاً از میان دانشجویان انتخاب میشوند و پرسشها و شبهات مخاطبان توسط مجری–كارشناس برنامه، دكتر فاطمه منتظری، پاسخ داده میشود.هدف اصلی «حریم»، گفتمانسازی درباره حجاب و تبیین آن بهعنوان پدیدهای اجتماعی و فرهنگی است. در آیتمهایی مانند «صهبا»، «چراغ» و «آینه»، به موضوعاتی چون زاویهداشتن با حجاب اجباری، شفافسازی دیدگاه مسئولان و الگوبرداری از خانواده پرداخته میشود.
گلخونه؛ ورزش، خانواده و رشد در سبك زندگی ایرانیاسلامی
صدف سبحانی، تهیهكننده برنامه «گلخونه» از رادیو ورزش، معتقد است این برنامه 90 دقیقهای فقط درباره ورزش نیست، بلكه درباره زندگی در كنار خانواده است. او افزود: «در گلخونه تلاش میكنیم خانوادهها را در مسیر یك سبك زندگی فعال، سالم و ایرانیاسلامی همراه كنیم و سبك زندگی صحیح را به خانوادهها آموزش دهیم. ورزش برای ما فقط دویدن یا تمرین نیست؛ فرصتی است برای رشد فردی، اجتماعی و حتی عاطفی بچهها در كنار پدر و مادر.» این برنامه با محوریت ورزش همگانی، روزهای مختلف هفته را به موضوعاتی چون ورزش كودكان، بازیهای بومی و محلی، ورزشهای الكترونیكی، ورزش سالمندان، گردشگری ورزشی و پیشگیری از بیماریها اختصاص داده است. در بخشهای مختلف، كارشناسان پزشكی ورزشی نیز درباره دغدغههای روزمره خانوادهها از انتخاب كولهپشتی و كفش مناسب گرفته تا نحوه درست نشستن و تحرك در خانه صحبت میكنند تا «گلخونه» به گلخانهای واقعی برای شادابی و رشد خانواده ایرانی تبدیل شود.
بررسی چالشهای تربیتی
رضا جعفری، تهیهكننده برنامه «پرسمان تربیتی» رادیو معارف درباره اهداف و محتوای این برنامه توضیح داد: این برنامه با هدف ترویج سبك زندگی اسلامی و تقویت بنیان خانواده از منظر آموزههای دینی تولید شده است. در هر قسمت تلاش میكنیم با استفاده از بیانات كارشناسان خبره حوزه تربیت، به پرسشها و دغدغههای واقعی والدین و همسران پاسخ دهیم.«پرسمان تربیتی» با اجرای آرش دارابی و كارشناسی حجتالاسلام سید علیرضا تراشیون از رادیو معارف پخش میشود و محور اصلی آن تربیت فرزندان، مهارتهای ارتباطی زوجین و شیوههای ایجاد آرامش در خانواده است.نگاه ما در این برنامه، گفتوگومحور و مسئلهمحور است تا خانوادهها بتوانند در فضای واقعی زندگی از نكات مطرحشده بهرهمند شوند. همچنین ارتباط مستقیم شنوندگان از طریق پیامك و شبكههای ارتباطی رادیو معارف، موجب پویایی و مردمی بودن برنامه شده است.
پیام زندگی
علی همایی، تهیهكننده برنامه «پیام زندگی» شبكه رادیویی پیام گفت: از آنجایی كه در عصر حاضر نهاد خانواده بیش از پیش در معرض پیامهای مختلف رسانههای گوناگون از جمله فضای مجازی قرار دارد و این مسئله در نحوه زندگی به ویژه تربیت فرزندان و نسل جدید تاثیرات فراوانی چه مثبت و چه منفی داشته و دارد.تربیت فرزندان و نحوه برخورد مناسب و متقابل بین فرزندان و والدین در جامعه اهمیت بیشتری یافته است.بنابراین رادیو پیام با عنایت به تاثیرگذاری پیامهای كوتاه در قالب بریده سخنرانی از زبان عالمان دینی و سخنرانان مذهبی به بیان شیوه زندگی پیامبر مكرم اسلام (ص( و ائمه اطهار علیهم السلام، بزرگان دینی و مراجع عظام به نقل حكایت داستان، پند و موعظه میپردازد و در قالب برنامه «پیام زندگی» روانه آنتن میشود. در این برنامه این مهم یعنی موضوع تربیت فرزندان مد نظر قرار گرفته و مضامین كاربردی دینی و مذهبی مرتبط از بین سخنرانیها انتخاب و به صورت خلاصه و كوتاه ارائه شده است.
پاتوق والدین برای آگاهیبخشی درباره تربیت جنسی كودكان
عباس روستایی، تهیهكننده برنامه «مثبت تربیت» رادیو سلات پیرامون برنامه بیان كرد: رادیو سلامت به عنوان یك مرجع تخصصی برای والدین، با هدف اصلی ارائه آموزههای حیاتی در خصوص تربیت جنسی فرزندان و پیشگیری از آسیبهای احتمالی، به صورت هفتگی روی آنتن میرود. این برنامه با پرداخت به موضوعات تابو و زندگی خصوصی كودكان و نوجوانان، والدین را در تشخیص رفتارهای نگرانكننده، تعیین مرزهای حریم شخصی و آموزش حفظ پوشش بدن یاری میرساند. كارشناسان برنامه به پرسشهای روتین والدین در مورد لجبازی و دروغگویی كودكان نیز پاسخ میدهند.«مثبت تربیت» به یك پاتوق گفتوگومحور برای والدینی تبدیل شده است كه نگرانیها و سوالات خود را مستقیماً با مشاوران برنامه در میان میگذارند. مهمترین محورهای آموزشی این برنامه عبارتند از؛ آموزش حفظ حریم شخصی، آموزش به كودك در مورد حق مالكیت بر بدن خود، این كه آیا میداند كه باید پوشش بدنش را حفظ كند؟ و...»
ماجراهای من و بابام
وحید كمالیزاده، تهیهكننده و بازیگر برنامه «ماجراهای من و بابام» رادیو صبا گفت: این برنامه با زبان طنز و در قالب گفتوگوهای پدر و پسری، موضوعات مهم تربیتی و اجتماعی، خانواده و سبك زندگی را به شكلی ساده و جذاب به خانوادهها و كودكان منتقل میكند. هدف اصلی ما این است كه آموزههای مفید درباره سبك زندگی و روابط خانوادگی را در قالبی دوستداشتنی و قابل فهم ارائه دهیم.مسائلی مانند نظم در انجام كارها، مدیریت زمان، ارتباط درست در خانواده و ایجاد عادتهای سالم، از جمله محورهای اصلی برنامه است كه به شیوهای دوستانه و مفرح به آنها پرداخت میشود.همچنین برنامه نقش مهمی در تقویت ارتباط بین والدین و فرزندان و ایجاد فضایی دوستانه برای گفتگوهای خانوادگی دارد.»
پیوند عمیق با خانواده
لیلا روزبهانی، تهیهكننده برنامه «ثروت خاموش» شبكه رادیویی اقتصاد با اشاره به موضوعات اصلی این برنامه گفت: سیاستهای ابلاغی جمعیتی رهبر معظم انقلاب تنها محدود به بحث افزایش عددی جمعیت نیست، بلكه پیوند عمیقی با حوزه تربیت، خانواده و سبك زندگی دارد. در این برنامه تلاش شده است تا با نگاه همهجانبه، ابعاد مختلف طرح جوانی جمعیت بررسی شود؛ از نگرانیهای خانوادهها درباره هزینههای فرزندآوری گرفته تا چالشهای تربیتی و سبك زندگی در جامعه امروز.یكی از اهداف اصلی ما این است كه نشان دهیم داشتن نیروی كار جوان و پویا صرفاً یك مسئله اقتصادی نیست، بلكه با كیفیت خانوادهها، تربیت فرزندان و شكلگیری سبك زندگی ایرانی–اسلامی گره خورده است.
نگاهی دیگر به خانواده
رادیو نمایش با برنامه مستندنمایشی «نگاهی دیگر» به تهیهكنندگی پگاه عموزاده، تلاش دارد ابعاد كمتر دیدهشده روانشناسی فردی و اجتماعی را برای مخاطبان آشكار كند.این برنامه با الهام از پروندههای واقعی، فضای زندهای از اتاق درمان روانشناس را بازسازی كرده و تاكنون با پرداختن به موضوعاتی چون پیامدهای روانی سقط جنین، توانسته توجه شنوندگان بسیاری را جلب كند.پگاه عموزاده تهیه كننده این برنامه گفت: بخشهای نمایشی «نگاهی دیگر» باعث میشود شنونده خود را در دل ماجرا تصور كرده و تجربهای ملموس از چالشهای عاطفی و روانی افراد داشته باشد.در فصل جدید، بررسی اختلالات خلقی در گروههای سنی مختلف از كودكان تا سالمندان در دستور كار قرار دارد. حضور كارشناسانی چون عباس فارغ در تحلیل علمی و مهدی ملكان در طراحی روایتها به برنامه تركیبی متوازن از جذابیت داستانی و استحكام علمی بخشیده است.