«چراغ» رادیو تهران؛ بازخوانی تاریخ معاصر برای روشن‌ كردن امروز

به گزارش روابط عمومی معاونت صدا، فاطمه ربانی، تهیه‌كننده برنامه «چراغ» درباره ایده شكل‌گیری این برنامه گفت: احساس كردیم تاریخ معاصر ایران در رسانه‌ها كمتر از زاویه روایت انسانی و تحلیلی بازخوانی شده است. اغلب برنامه‌های تاریخی صرفاً به بیان رویداد‌ها می‌پردازند، اما ما در چراغ تلاش كردیم تا چرایی حوادث را با زبان روایت، مستند و تحلیل بیان كنیم تا شنونده حس كند در بطن تاریخ ایستاده است.

وی با اشاره به محوریت اصلی برنامه افزود: چراغ به تاریخ 150 سال اخیر ایران می‌پردازد؛ دوره‌ای كه تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی گسترده‌ای را دربر گرفته است. ما سعی كرده‌ایم در هر قسمت، یك واقعه یا شخصیت تاریخی را در قالب روایت و گفت‌و‌گو بررسی كنیم تا مخاطب تصویری زنده و ملموس از تاریخ كشورش داشته باشد.

ربانی درباره ساختار برنامه توضیح داد: چراغ شامل بخش‌هایی همچون “روایت 150 سال اخیر”، “پرونده ویژه”، “گاه‌شمار تاریخی” و “تهران‌گرد” است. در این میان، بخش “پرونده ویژه” به موضوعات خاص‌تر و كمتر شنیده‌شده اختصاص دارد و گاه به بررسی ماجرا‌هایی می‌پردازد كه تأثیر عمیقی بر سرنوشت سیاسی یا فرهنگی ایران گذاشته‌اند.

به گفته ربانی، تركیب روایت، گفت‌وگوی كارشناسی و بهره‌گیری از آیتم‌های برگرفته از فیلم‌ها و سریال‌های تاریخی باعث شده برنامه حال‌و‌هوایی شنیدنی و تصویری پیدا كند. تلاش كردیم تاریخ را از حالت خشك و كتابی خارج كنیم. استفاده از صدا‌های آرشیوی، گفت‌و‌گو با پژوهشگران و حتی بازسازی صوتی برخی موقعیت‌ها به ما كمك كرده تا فضای تاریخی برای شنونده قابل لمس باشد.

این تهیه‌كننده رادیو درباره بخش مشاركت مخاطبان نیز گفت: یكی از ویژگی‌های چراغ، ارتباط مداوم با شنوندگان در فضای مجازی است. بسیاری از موضوعات برنامه بر اساس پیشنهاد‌های مردمی انتخاب می‌شود. این تعامل باعث شده تاریخ از یك مفهوم دور و رسمی، به گفت‌وگویی جمعی و زنده تبدیل شود.

ربانی در ادامه با اشاره به نقش برنامه‌های تاریخی در رسانه افزود: باور دارم رسانه اگر بخواهد مسیر آینده را روشن كند، باید گذشته را درست روایت كند. چراغ دقیقاً با همین هدف ساخته شد؛ تا با تكیه بر روایت‌ها و اسناد معتبر، مسیر فهم امروز و آینده را از دل تاریخ بگشاید.

وی در پایان خاطرنشان كرد: چراغ تلاشی است برای گفت‌وگوی تازه میان مردم و تاریخ‌شان. ما فقط از گذشته نمی‌گوییم، بلكه می‌كوشیم نشان دهیم ریشه بسیاری از چالش‌ها و دستاورد‌های امروز در همان گذشته نهفته است. تاریخ، چراغ راه ماست اگر درست دیده شود.

برنامه «چراغ» به تهیه‌كنندگی فاطمه ربانی و اجرای آرش امجدی، جمعه‌ها از ساعت 21:30 تا 23:00 از رادیو تهران روی موج 94 مگاهرتز پخش می‌شود. این برنامه كاری از گروه معارف و تاریخ رادیو تهران است.