برنامه «پاستورشماره 14» در این قسمت از سری مناظره های معاونت صدا از شبكه رادیویی سلامت با موضوع نظام سلامت و بررسی راهبردهای آینده و با حضور نمایندگان كاندیداها به روی آنتن رفت.
در اجرای سیاستهای كلی سلامت موفق نبودیم
محمدجواد كنی حوزه سلامت را از حوزههای كلیدی نظام حكمرانی خواند و گفت: كارد نظام سلامت قابل قبول میتواند در مشروعیت بخشی به حوزه اجتماعی نظام حكمرانی اثرگذار باشد.
وی با اشاره به سیاستهای كلی سلامت ابلاغی مقام معظم رهبری یادآور شد: خیلی از تكالیف برنامههای چهارم توسعه بر زمین مانده بود و با كندی مواجه بود. سلایق مختلفی نیز در مورد سلامت مطرح بود. رهبری دستور فرمودند باید یكسری سیاستهای كلی را آماده كنیم. بعد از اینكه سیاستها تهیه و ابلاغ شد همه از وحدت رویه موجود خوشحال بودند. ولی زمانی كه این سیاستها قرار شد كه اجرایی شود ما در برنامه پنجم توسعه با چالش مواجه شدیم.
نماینده ستاد پزشكیان اظهار كرد: متأسفانه ما در منطقهمان با توجه به اینكه در ابتدای سند چشمانداز در رتبه هفتم و هشتم بودیم اما امروز رتبه ما به هفدهم و هجدهم رسیدهایم؛ و این نشاندهنده این است كه ما در اجرای سیاستهای كلی سلامت موفق نبودیم. دلیلش میتواند نبود سازوكار اجرایی مناسب باشد.
حوزه سلامت نیاز به شورای راهبردی دارد
وی با بیان اینكه در حوزه سلامت نیاز به شورای راهبردی داریم، گفت: اصرار دكتر پزشكیان بر این است كه باید یك شورای راهبردی و یك شورای اجرایی را داشته باشیم تا بتواند در حوزههای مختلف نقشی كه باید داشته باشند را بهدرستی و بر اساس وظایفی كه قانون تكلیف كرده پیادهسازی كنند. در اینجا عزم و اراده رئیسجمهور و وزیری كه انتخاب میشود و بدنه وزارت بهداشت راهكارهای اصلی است كه این كار عملیاتی شود.
راهاندازی نظام تفریق برنامه
كنی از راهاندازی نظام تفریق برنامه گفت و بیان كرد: ما تفریق بودجه را داریم ولی تفریق برنامه را نداریم. باید هرسال در مجلس وقتیكه بودجه را مشخص میكنند معین باشد كه چقدر از برنامه و اهدافش اجرایی و پیاده شده است. دكتر پزشكیان بر این امر اصرار دارند.
وی با بیان اینكه ما برای بحران موجود نظام سلامت با توجه به چالشهایی كه وجود دارد، راهی نداریم كه شبكهمان را بهروزرسانی كنیم، اظهار كرد: ما باید به سمت شبكه مراقبتها و خدمات جامعه و همگانی سلامت پیش برویم. باید از حداكثر ظرفیت بخش دولتی استفاده كنیم و از ظرفیت بخش خصوصی نیز با جانمایی هدفمند در مقیاس شهرستان استفاده كنیم. تا بتوانیم بر اساس نظام سطحبندی از طریق روزآمدسازی بسته خدمت و همچنین استفاده از ظرفیت نظام بیمه، به شبكه به عنوان ساختار و چارچوب اجرایی رسمیت دهیم.
نماینده ستاد پزشكیان متذكر شد: متأسفانه در این بخش اعمال سلایق سیاسی و صنفی ناشی از تعارض منافع را شاهد هستیم. چه در دوره اصلاحات و چه در دوره اصولگرایان، تعارض منافع را داشتهایم و خیلی از افراد مانع اجرایی شدن شدهاند و نظام سلامت در اینجا باید به سیاستهای كلی اتكا كند.
داشتن سلامت كارآمد منوط به بیمه كارآمد است
وی داشتن سلامت كارآمد را منوط به بیمه كارآمد دانست و گفت: بیمه كارآمد یعنی قدرت مالیمان را در بیمه انباشت كنیم. بیمه قادر باشد بر اساس سیاستهایی كه در حوزه تولیت دارد، اجرایی كند. دكتر پزشكیان اصرار دارند كه بیمه باید ساختار مستقلی داشته باشد و كارآمد باشد و از اقتدار لازم برخوردار باشد و از سیاستهای وزارت بهداشت متابعت كند.
اگر به مناطق محروم توجه كنیم قطعاً مهاجرت معكوس پزشكان و ارائهدهندگان خدمت را خواهیم داشت، گفت: یكی از مشكلات ما این است كه چون به مناطق محروم هم به ارائهكنندگان خدمت و هم به دریافتكنندگان خدمت توجهی نكردهایم، مهاجرتهای زیادی داریم و هزینههای سربازی ما زیاد شده است؛ مثلاً 35 درصد بار مراجعات در استان یزد از استان سیستان و بلوچستان است و این سؤال است كه چرا باید مردم از این استان به یزد جهت درمان مراجعه كنند. در استانهای كردستان، هرمزگان، خوزستان و آذربایجان غربی ظرفیتها خالی است و باید به این موضوع توجه جدی شود و شبكههای این استانها از نظر زیرساخت تكمیل شود.
رابطه اهمیت به سلامت و پیشرفته بودن كشورها
در ادامه سید شهابالدین صدر با بیان اینكه سیاستهای كلی سلامت بسیار دقیق و سنجیدهای هستند، گفت: آن چیزی كه فكر میكنیم عزم و ارادهاش باید حتماً در كشور وجود داشته باشد این است كه باید برنامهریزیها ذیل این سیاستها صورت بگیرد. ذیل سیاستهای كلی، برنامههای پنجساله تدوین میشود.
وی تأكید كرد: هر كشوری كه در برنامهریزیهای خودش، سلامت را جزو سه تا شش اولویت اول خود ببیند، نشان میدهد آن كشور در دنیای امروز پیشرفتهتر است و برای سلامت اهمیت بیشتری قائل است و هر مقدار هم كه سهم سلامت از درآمد ناخالصی داخلی بیشتر باشد نشاندهنده توسعهیافتگی است.
نماینده ستاد پورمحمدی از شورای عالی سلامت به عنوان یكی از راهبردهای مهم و مؤثر در حوزه سلامت و در پیشبرد مسائل یاد كرد و گفت: اگر بخواهیم شاخصهای سلامت ارتقا پیدا كند، عوامل مؤثری كه در سلامت دخالت دارند، فقط 25 درصد در اختیار وزارت بهداشت است و 50 درصد عوامل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی است و 25 درصد مسائل ژنتیكی است. لذا همكاریهای بین بخشی و اینكه سلامت در كل كشور در اولویت است بسیار اهمیت دارد.
وی با اشاره به اینكه بیمه، سرمایهگذاری در زمان سلامت است، گفت: باید به بیمه از نظر كلان مورد توجه قرار بگیرد و شاهد هستیم افرادی هنوز تحت هیچ پوششی نیستند. باید پوشش بیمه هم به شكل پایه و هم تكمیلی به صورت گسترده انجام شود.
صدر تأكید كرد: باید از تمامی فناوریهایی كه در حوزه سلامت تعریف میشود، برای ارتقای سلامت استفاده شود.
وی با اشاره به پزشك خانواده و نظام ارجاع اشاره كرد و گفت: با سطحبندی مناطق میتوان در كاهش هزینهها و اولویت گرفتن خدمات بهداشت و درمان تأثیرگذار است. یكی از مشكلات ما عدم اجرایی شدن بحث پزشك خانواده و نظام ارجاع است. باید این مهم در كشور محقق شود تا هركسی ناراحتی جزئی پیدا میكند نزد متخصص نرود كه هزینهها بالا برود.
نماینده ستاد پورمحمدی درباره نظام سلامت در مناطق محروم گفت: تقویت و توسعه زیرساختهای بهداشتی باید در مناطق محروم عملیاتی شود. هنوز بعد از چهلوچند سال مناطق محروم در كشور داریم و با توجه به مهاجرت پزشكان، برخی از ظرفیتهای پزشكی خالی مانده است و بخشی از بخشها بهزحمت دارد اداره میشود.
بهروزرسانی و افزایش كارآمدی شبكه بهداشتی درمانی
در ادامه داریوش چیوایی با اشاره به برنامه دكتر جلیلی برای شبكه بهداشتی درمانی گفت: در برنامه دكتر جلیلی به دنبال بهروزرسانی و افزایش كارآمدی هستیم. مهمترین راهبردهای آن استفاده از آی تی است. در همه جای كشور بستر اینترنت را داریم. یقیناً در شبكه بهداشت و درمان، تا جایی كه امكان تغییر از مسیر بستر آی تی وجود دارد را اعمال خواهیم كرد.
وی افزود: بخشی از پرونده الكترونیك سلامت كه مربوط به وزارت بهداشت است، تكمیل خواهیم كرد. سامانهها را به هم متصل خواهیم كرد و سعی خواهیم كرد از ظرفیتی كه شبكه بهداشت و درمانی دارد در مسیر سیاستهای جمعیتی كشور استفاده و بهره بیشتری ببریم.
باید ساختار بیمهها را تجدیدنظر كنیم
نماینده ستاد سعید جلیلی با اشاره به اینكه در سنوات اخیر، بیمه را نهتنها تقویت نكردهایم بلكه برخلاف سیاستهای كلی مقام معظم رهبری آن را تضعیف كردهایم، اظهار كرد: ما به جای اینكه تولیت، ارائهكننده خدمت و تأمین مالی جدا باشد سعی كردهایم اینها را باهم یكی كنیم. مثلاً بیمه سلامت را از وزارت رفاه به وزارت بهداشت منتقل كردیم.
وی بیان كرد: البته ممكن است مزایایی داشته باشد اما عملاً از نقش نظارتی تا حدود زیادی آن را خارج كردهایم؛ بنابراین باید ساختار بیمهها را تجدیدنظر كنیم. باید كاری كنیم كه بیمه سلامت به عنوان بیمه قشر مستضعف و محروم جامعه بتواند اعمال نظارت خودش را داشته باشد.
چیوایی با اشاره به خالی بودن ظرفیتها در حوزه پزشكی گفت: علت جدی این مسئله تعرفههای نامتوازن و نابرابر است. گویا هركسی كه وزیر بوده است رشته خودش را توانسته تقویت كند و نتیجهاش این است كه فلان داوطلب فلان رشته تخصصی كمتر از سایر رشتهها است. نیاز است تا اینها اصلاح شود.
در ادامه علی اكبری ساری با اظهار به اینكه راه برونرفت از بسیاری مشكلات نظام سلامت، عمل به سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری است، گفت: این سیاستها جامع و كامل است ولی به نحو قابلانتظار اجرا نشده است. چراكه سیاستها راهبردها را مشخص میكند ولی برای اجرایی شدن نیاز به طراحی سازوكار دارد.
وی متذكر شد: راه برونرفت از این مشكل، انجام برنامهریزی و مشخص كردن شاخصهای رصدی است و سپس آن را به بودجه متصل كنیم و بر اساس شاخصهایی كه تنظیم كردیم در طول زمان پیشرفت برنامهها را رصد كنیم و مسیر را بر اساس آن اصلاح كنیم و پیش ببریم.
نماینده ستاد علیرضا زاكانی با بیان اینكه اولین راهبردی كه كمك به پیشگیری از بیماریها است، رفع فقر و محرومیت و تبعیض و بیعدالتی است، اظهار كرد: در دولت آقای زاكانی بسته جامع سلامت و رفاه تعریف كردهایم.
وی افزود: اصلاح سبك زندگی موضوع دیگری است كه باید مردم را از رفتارهایی پرخطر برای سلامتی پرهیز و كاهش دهیم و رفتارهایی كه موجب سلامتی میشود ارتقا پیدا كند.
ادغام فرایندی بیمهها
اكبری ساری با بیان اینكه تا جایی كه ممكن است باید بیمهها را ادغام فرایندی انجام دهیم و رفتارهایشان را باهم همگام كنیم تا به طور نسبی بتوانند خدمات یكسان و مناسبی را ارائه دهند، افزود: اصلاح تركیب دبیرخانه شورای عالی بیمه جز برنامههای دولت آقای زاكانی است. بیمهها ممكن است موجب تقاضای القایی و خدمات غیر ضروری شوند به همین دلیل به دنبال افزایش بهرهبرداری هستیم. همچنین باید بیمهها را به سمت پیشگیری سوق دهیم.
خیلی از ظرفیتها در شبكه بهداشت نهفته است
وی با بیان اینكه به طور نسبی تعداد كاركنان نظام سلامت خیلی كم است بهطوریكه برخی از شهرها فاقد متخصص است، گفت: همه مردم بر اساس نیاز باید دسترسی یكسان داشته باشند. رفع این مشكل از طریق نظام سطحبندی است. هنوز خیلی از ظرفیتها در شبكه بهداشت نهفته است و استفاده نشده است؛ بنابراین نیاز است از نظر كمی، كیفی، نیروی انسانی و تجهیزات تقویت شود.
نماینده ستاد علیرضا زاكانی تأكید كرد: ما باید از یك طرف ظرفیت بخش درمان را افزایش دهیم و از طرف دیگر باید سازوكارهای تشویقی ایجاد كنیم كه پزشكان ما علاقهمند شوند در مناطق محروم و سایر شهرهای كشور خدمات ارائه دهند.
در ادامه محمد صداقت با اشاره به اینكه بیش از 75 درصد سلامت جامعه، عواملی هستند كه خارج از حیطه وظایف و اختیارات وزارت بهداشت و درمان به طور مشخص است، گفت: علت اینكه برنامههای كلان و سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری اجرایی نشده این است كه آن كسانی كه باید این برنامهها را میدیدند و برای آن برنامه و راهكار ارائه میدادند، یا در مورد آن مطالعه نكردند و یا اعتقادی به برنامه نداشتهاند.
دكتر قاضیزاده از طراحان این سیاستها بوده است، تأكید كرد: ایشان برای اجرایی شدن این سیاستها برنامه دارند.
پایش سلامت بار بیمهها را سبك خواهد كرد
وی با بیان اینكه پایش سلامت بار بیمهها را سبك خواهد كرد، تصریح كرد: با پایش و غربالگری میتوان هزینههای بیشتر درمان را كاهش داد. همچنین با واقعی شدن تعرفهها میتوان هم به بیمهها كمك كرد و هم برای مشاركت بیشتر بخش خصوصی و دولتی انگیزه خواهد شد.
نماینده ستاد سید امیرحسین قاضیزاده هاشمی با اشاره به ارائه خدمات به مناطق محروم در كشور اظهار كرد: یكی از سازوكارهای نظام حكمرانی برای ارائه خدمات بهتر و با كیفیت بهتر و بیشتر برای مناطق محروم عمدتاً و حتی به اقشار محروم در شهرهای بزرگ است.
وی تأكید كرد: ما نیازمند كار علمی و عقلانی است. برای این مهم نیازمند مجری هستیم كه عزم جزمی داشته باشد.
در ادامه حسن علی غفاری با تأكید بر اینكه زمانی كه سیاستهای مقام معظم رهبری در حوزه سلامت ابلاغ شد باید برایش راهبرد طراحی میشد و برای هركدام از اینها برنامه عملیاتی نوشته میشد و سپس پایش میشد، گفت: به نظر میرسد بعد از امنیت، سلامت مهمترین مقوله است و باید در اولویتهای رئیسجمهور باشد. اگر بخواهیم كار اساسی كنیم باید برای این سیاستها شاخص تعیین شود.
وی یادآور شد: ما اعتقاد داریم سیاستهای كلی سلامت حتماً باید عملیاتی شود و در دولت دكتر قالیباف این موضوع بررسیشده و برنامهها تدوینشده و در دولت ایشان حتماً عملیاتی خواهد شد.
اهمیت جایگاه ارتقای سلامت قبل از پیشگیری
نماینده ستاد محمدباقر قالیباف با تأكید بر اینكه قبل از پیشگیری ما نیازمند ارتقای سلامت در كشور هستیم، اظهار كرد: هدف از ارتقای سلامت داشتن شرایط زندگی سالمتر است برای این امر نیاز به جاده، پارك و ورزشگاه مناسب داریم. در دولت خدمت و پیشرفت دكتر قالیباف این اقدامات در دوره ریاست شهرداری تهران انجام شده است.
وی با اشاره به اینكه پیشگیری قدم بر درمان است، گفت: حدود 18 هزار خانه بهداشت و تقریباً 34 هزار به ورزش در كشور داریم. بعد از استخدام این افراد، آموزش به بهورزان دادیم ولی سنواتی به آنها ندادیم. در این صورت چه انتظاری داریم افرادی كه خود از معیشت كافی برخوردار نیستند، در حوزه پیشگیری فعالیت كنند. در دولت آقای قالیباف به معیشت افراد اهمیت خواهد داد.
غفاری با ذكر اینكه منابع دولت محدود است و جدای از پوشش بیمه همگانی نیاز به فرهنگسازی در راستای خدمات دهندگی و خدمات گیرندگی داریم، گفت: نظام پرداخت باید مشخص شود و باید بر اساس تجربیات موفقی كه وجود دارد نظام پرداخت را بهگونهای عملیاتی كنیم كه بیمهها زیر بار بدهی كمر خم نكنند. اشكال كار این است كه كار كارشناسی نمیكنیم.
وی افزود: در دولت خدمت و پیشرفت، دكتر قالیباف میگوید من سرنوشت نخبگان را بر عهده نخبگان میگذارم. مسئولین بیمه باید كالبدشكافی كنند و اشكالات و چالشهای بیمه را مشخص كنیم. ما هزینه میكنیم ولی نمیدانیم كجا و به چه شكلی هزینه كنیم.
نماینده ستاد محمدباقر قالیباف با تأكید بر اینكه ما باید به سمت محرومیتزدایی برویم، اظهار كرد: این دولت و كشور متعلق به محرومین است. مناطق محروم باید آب سالم، شبكه بهداشت مناسب، راههای مواصلاتی درستی داشته باشند.
وی تأكید كرد: در مناطق محروم نیاز است با تقویت نظام شبكه بهداشت، پیشبینی مشوقهای مالی، استفاده از پتانسیل بخش خصوصی و تعیین شرایط مناسبی كه بتوانیم ماندگاری را كاملتر كنیم و این كار از طریق بومی گزینی اعمال خواهد شد، مشكلات را كاهش دهیم.
رادیو سلامت روی موج fm ردیف 102 مگاهرتز شنیده می شود.