به مناسبت روز جهانی مبارزه با فساد، علیرضا نجفلی كارشناس قرارگاه مبارزه با مفاسد اقتصادی در برنامه «سكه صبح» رادیو اقتصاد به تشریح ابعاد فساد و اهمیت تقویت ابزارهای مقابله با آن پرداخت.
به گزارش روابط عمومی رادیو اقتصاد، نجفلی در ابتدای سخنانش با اشاره به اینكه «فساد پدیدهای پنهان و غیر قابل مشاهده مستقیم است»، گفت: به طور كلی فساد سوءاستفاده از قدرت اداری و عمومی برای تأمین منافع فردی است؛ موضوعی كه در قالبهای مختلف، پنهان و پیچیده رخ میدهد.
فساد؛ از سیاستگذاری تا اجرای قوانین
این كارشناس با اشاره به طبقهبندی فساد در جوامع دموكراتیك افزود: فساد در سه سطح بروز میكند؛ نخست فساد بزرگ كه توسط سیاستمداران و از مسیر تغییر قانون یا نحوه اجرای آن شكل میگیرد و به دلیل توجیهات ظاهر موجه، تشخیص آن دشوار است. دسته دوم، فساد اداری است كه معمولاً به صورت دریافت رشوه یا ایجاد حلقههای واسطه توسط ذینفعان سیاسی انجام میشود تا هویت اصلی فساد پنهان بماند. نوع سوم، فساد در فرآیند قانونگذاری است كه گاه با دریافت منافع و نفوذ در ساختارهای تصمیمساز رخ میدهد.
وی ادامه داد: برای شكلگیری فساد معمولاً سه مؤلفه باید با هم جمع شوند؛ اختیار و قدرت، وجود رانت و فرصت، و محاسبه هزینه–فایده توسط فرد فاسد. اگر فرد احساس كند منافع فساد بیشتر از احتمال دستگیری یا شدت مجازات است، وارد عمل میشود.
افزایش احتمال افشاگری؛ نخستین گام پیشگیری
نجفلی گفت: در گام نخست باید احتمال كشف فساد را بالا برد و در كنار آن شدت مجازاتها را افزایش داد. البته همه اینها زمانی معنا دارد كه دستگاه قضا با اقتدار، سلامت و شفافیت به موضوع بپردازد.
او رسانهها را یكی از مهمترین ابزارهای افشای فساد و شفافیت دانست و افزود: رسانهها نقش مهمی در پیشگیری از فساد دارند، زیرا افشای تخلف و مطالبه شفافیت قدرت بازدارندگی دارد.
نجفلی در پایان تأكید كرد: پیشگیری از فساد در گرو افزایش نظارت، تقویت قوه قضائیه و فعالتر شدن رسانهها در مطالبه شفافیت است.