یك كارشناس اقتصادی مركز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در برنامه «رهیافت» گفت: متاسفانه برخی از بانكها در كشور از ناترازی موردی و برخی دیگر از ناترازی ساختاری به شدت رنج میبرند.
موسی شهبازی افزود: تسهیلات و وامهایی كه بانكها به مردم پرداخت میكنند، سرمایهگذاریهای انجامشده و اوراق خریداریشده همگی در زمره داراییهای بانك محسوب میشود. به گفته شهبازی، مجموع سرمایهگذاریها و مطالبات بانك از مردم «دارایی بانك» را تشكیل میدهد و «بدهی بانك» نیز همان سپردههای مردم است.
این كارشناس اقتصادی خاطرنشان كرد: ناترازی بانكها زمانی بروز میكند كه سود پرداختی به سپردهگذاران بیش از درآمدهای واقعی بانك باشد؛ در چنین شرایطی داراییهای بانك كفاف پرداخت سود را نمیدهد. وی توضیح داد: بانكها برای جبران كسری منابع، از سایر بانكها یا در شرایط بحرانی از بانك مركزی استقراض میكنند كه در نتیجه آن، حساب بانك بدهكار شده و اضافهبرداشت رخ میدهد.
ناترازی ساختاری؛ چالشی مزمن در چند بانك كشور
شهبازی در ادامه اظهار داشت: ناترازی بانكها میتواند كوتاهمدت، موقتی یا ساختاری باشد. به گفته او، ناترازی چهار تا پنج بانك در كشور به شكل مداوم و ساختاری در آمده و این بانكها از نظر بنیادی با مشكل روبهرو هستند.
وی با طرح این پرسش كه «آیا ناترازی بانكها در كشور موردی است یا ساختاری؟» افزود: بخشی از مشكلات موجود میان تمام بانكها مشترك است و ناشی از خروج نظام بانكی از مسیر بانكداری در خدمت اقتصاد مولد محسوب میشود.
این كارشناس اقتصادی با اشاره به ورود برخی بانكها به حوزههای غیرتخصصی مانند پتروشیمی، نفت، تجارت و املاك گفت: اعطای تسهیلات كلان به شركتهای وابسته نیز از دیگر بیماریهای عمومی نظام بانكی است.
شهبازی در پایان تأكید كرد: شرایط كلان اقتصاد از جمله شوكهای درآمدی و ناترازی ارزی نیز در تعمیق مشكلات نظام بانكی مؤثر است. وی افزود: در چنین شرایطی، مردم برای حفظ ارزش دارایی خود، نقدینگی را از بانكها خارج كرده و به بازارهای دیگر منتقل میكنند. به گفته او، مشكلات برخی از بانكها در كشور اكنون ساختاری و مزمن شده است و بانك «سابق آینده» یكی از نمونههای بارز آن به شمار میرود.