دبیر شورای پاسداشت زبان فارسی معاونت صدا با حضور در نشست هماندیشی پاسداشت زبان فارسی گفت: طبق ارزیابیهای انجام شده مجریان و كارشناسان رادیو گفتوگو از كمترین واژگان نامانوس بهره میبرند.
به گزارش روابط عمومی معاونت صدا، نشست هماندیشی پاسداشت زبان فارسی با حضور رضا كوچكزاده تهمتن مدیر شبكه رادیویی گفتوگو، محمدجعفر محمدزاده دبیر شورای پاسداشت زبان فارسی معاونت صدا، گویندگان و كارشناس مجریان رادیو گفت وگو در سالن جلسات معاونت صدا برگزار شد. این نشست در ادامه دیگر جلسات هم اندیشی پاسداشت زبان فارسی بود كه در رادیوهای ایران، تهران، جوان و ورزش برپا شد.
رضا كوچكزاده، مدیر شبكه رادیویی گفتوگو با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری(مدظله العالی) در حوزه پاسداشت زبان فارسی گفت: پاسداشت زبان فارسی مطالبه همیشگی رهبر معظم انقلاب اسلامی است. همچنین رئیس سازمان صدا و سیما بر ترویج زبان صحیح و معیار تاكید دارد. علاوه بر اینها؛ یكی از رسالتهای رسانه ترویج و پاسداشت زبان فارسی است، به همین منظور سلسله نشستهایی با هدف آسیبشناسی، پیگیری دغدغهها، موانع و چالشهای مجریان برگزار خواهد شد.
وی در ادامه افزود: گر چه حجم برنامههای گفتوگو محور در این شبكه بسیار زیاد است اما میتوان به جای واژههای بیگانه و نامانوس از معادل فارسی آن استفاده كرد. البته كار مجریان زمانی بسیار سخت میشود كه كارشناسان و مهمانان حاضر در برنامه نیز از واژگان نامانوس استفاده میكنند. همچنین تخصصی بودن موضوعات برنامهها به ویژه در حوزههای سلامت، حقوقی، مسائل اقتصادی و سیاست به گونهای است كه یا معادل فارسی ندارند یا اگر بتوان از واژههای فارسی هم استفاده كرد، انتقال مفاهیم سختتر است.
زبان فارسی هویت ایرانیان در گذر تاریخ است
محمدجعفر محمدزاده، دبیر شورای پاسداشت زبان فارسی معاونت صدا ضمن قدردانی از پاسداشت زبان فارسی در رادیو گفتوگو اظهار داشت: ماهیت رادیو گفتوگو نسبت به سایر رادیوها یا حتی تلویزیون بسیار متفاوت است، با توجه به این كه گفتار محور است اما رصد برنامههای متعدد در حوزههای اقتصادی، سیاسی، علمی و... نشاندهنده این بود كه برنامهها وضعیت مناسبی دارند. درخواستم بر عزم ادامه این مسیر است، چرا كه رادیو گفت وگو باید نمونه باشد.
وی با تاكید بر این كه چرا باید به پاسداشت زبان فارسی اهمیت داد، صحبتهایش را ادامه داد: اگر به این پرسش كه چرا باید زبان فارسی را پاس بداریم، برسیم؛ خواهیم دانست كه چه گوهر گرانبهایی داریم. زبان فارسی هویت ایرانیان در گذر تاریخ بوده است. زبان ما آلوده شده و پاك كردن این آلودگیها زمانبر است.
محمدزاده با بیان این كه زبان محصول اندیشه است كه به واسطه سخن به ظهور میرسد، عنوان كرد: اگر اندیشهای قوی باشد، زمانی به ظهور میرسد كه به زبانی قوی بیان شود، چرا كه اندیشه به ظهور نرسیده، همچون نیستی است.
دغدغه های مجریان در بیان واژه های نامانوس
در بخشی از این نشست مجریان صحبت كردند. به گفته یكی از مجریان برای برخی واژههای اقتصادی كه گاهی نامانوس هستند، معادل و جایگزینی وجود ندارد. گاهی هم مهمان برنامه معادل فارسی را در لحظه پیدا نمیكند. گوینده دیگری كه بیشتر اجرای برنامههای حقوقی را بر عهده دارد، افزود: بیشتر واژههای حقوقی نامانوس و بیگانه هستند، حقوقدانان هم از همین واژگان استفاده میكنند و با حضور در برنامههای حقوقی به كار بردن واژههای معادل فارسی برای آنها خیلی سخت است. یكی از مجریان ادامه داد: زمانی كه دو كارشناس در حال گفتوگو هستند، اگر وارد بحث شویم و بخواهیم آن واژه را اصلاح كنیم، علاوه بر این كه سخت است، رشته كلام آنها بریده میشود.
یكی دیگر از مجریان معتقد است: ما باید واژههای فارسی را ترویج بدهیم، به طوری كه مخاطب پس نزند. به نظرم میتوانیم در كنار استفاده از واژه نامانوس، معنا و معادل فارسی آن هم گفته شود.
با زبان ملی هویت مشترك پیدا می كنیم
محمدزاده در ادامه ضمن پاسخ به پرسشهای مجریان تصریح كرد: اگر كسی فكر میكند زبان فارسی فقط زبان ارتباط كلامی است، كاملا در اشتباه است، چرا كه زبان فارسی چند كاركرد دارد؛ ما به وسیله زبان یك هویت مشترك پیدا كرده ایم، راه دیگری برای پیوند تاریخی جز زبان وجود ندارد. ما با زبان ملی هویت مشترك پیدا میكنیم.
وی در ادامه با اشاره به ساحتهای پاسداری از زبان فارسی افزود: پاسداری از زبان فارسی لایه های محكمی دارد كه استفاده از واژگان فارسی یكی از سطحی ترین لایه های آن است. ساحت های پاسداری از زبان فارسی بسیار زیاد است و نباید فقط به كاربرد واژه نامانوس توجه كرد. یكی از ساحتهای پاسداری از زبان فارسی ساحت نحوی زبان است. یكی دیگر از این ساحتها، ساحت آوایی است كه بسیار مهم و باید به آن توجه كنیم. ساحت دیگر ساحت خط است، چرا كه تمام اسناد، مكاتبات و متون درسی باید به زبان فارسی باشد. ساحت دیگری از پاسداری زبان ساحت محتواست، كلامی كه گفته و نوشته میشود، هر چه فاخرتر باشد خودش پاسداشت زبان فارسی است. هر كس متن فاخر تولید كند به پاسداشت زبان فارسی كمك كرده است. علاوه بر اینها؛ ساحت دیگر از ساحت پاسداشت زبان فارسی، ساحت معنایی است كه هر واژهای هر كجا یك معنا دارد و اگر در جای خودش به كار برده نشود، آسیب میبیند. ساحت دیگر ساحت ادب است، یكی از ویژگی زبان فارسی ادب، احترام و اخلاق است و كسی كه رعایت كند به پاسداشت زبان فارسی كمك میكند. دیگری ساحت واژگان است، گاهی حتی مكث هم معنی واژه را تغییر میدهد .
وظیفه رسانه ملی آموزگاری زبان معیار است
دبیر شورای پاسداشت زبان فارسی معاونت صدا تاكید كرد: زبان فارسی سه ویژگی دارد؛ زمانی كه معادل جایگزین داریم، چرا باید از زبان دیگری همچون واژگان عربی به كار ببریم. زبان فارسی به اندازهای توانایی دارد كه گاهی نیازی به واژه معادل هم نداریم و میتوانیم از تركیبسازی استفاده كنیم. ویژگی دیگر زبان فارسی استفاده از وندهای فارسی است، از یك وند اسم جدیدی ساخته میشود. ویژگی دیگر زبان فارسی استفاده از متون كهن فارسی است كه میتوانیم واژهها را استخراج كنیم. البته قدرت و توانائی آوایی هم میتواند به كمك ما بیاید. این ویژگیهای زبانی میتواند به ساخت واژه به ما كمك كند اما ما باید به واژگانی كه فرهنگستان میسازد و انتخاب میكند، احترام بگذاریم.
محمدزاده در پایان خاطرنشان كرد: وظیفه رسانه ملی آموزگاری زبان معیار است كه نباید این وظیفه را فراموش كنیم و باید تلاش كنیم دستاوردهای فرهنگستان زبان وادب فارسی را كه مرجع همه ماست، ترویج دهیم. حیات، زندگی و هویت كشور ما زبان فارسی است و نباید اجازه آسیب دهیم. جایی كه ممكن به زبان فارسی آسیب بزند قانون مخالف آن است و ما نباید با تهاجمها تعارف كنیم و به پاسداری از زبان فارسی بیشتر توجه كنیم. چرا كه پاسداری از زبان فارسی همه جانبه است.