روی موج فرزندآوری

به گزارش روابط عمومی معاونت صدا، درروزگاری كه دغدغه‌های اقتصادی واجتماعی،خانواده‌ها رابه سمت فرزند كمترسوق می‌دهد،صدای‌گرم وصمیمی برنامه‌سازان رادیو، تلاشی است تا امید را در دل خانواده‌ها زنده كند. این گزارش، روایتی ا‌ست از تهیه‌كنندگانی كه با زبان تجربه، آگاهی و همدلی، از فرزندآوری می‌گویند؛ نه با تكرار كلیشه‌ها، بلكه از دل گفت‌وگو با مادران، كودكان، پزشكان و حتی طنزپردازان.

خانواده در قاب رادیو
در روزگاری كه صداها گاه گم می‌شوند، «صدای زندگی» در رادیو ایران تلاش می‌كند صدای واقعی خانواده‌ها را به گوش برساند. گلریز‌وكیلی،تهیه‌كننده این برنامه، بانگاهی عمیق به لایه‌های پنهان زیست خانوادگی، ازمهر1402 برنامه‌ای را روی آنتن برده كه پنجشنبه‌ها صبح شنوندگان رابه دل خانه‌ها‌می‌برد.اومی‌گوید:این برنامه نه فقط گفت‌وگویی باوالدین درباره روش‌های تربیت و همراهی با فرزندان است، بلكه تریبونی برای شنیدن صدای خود كودكان هم هست. یكی از بخش‌های ماندگار برنامه «اتاق كودك» است، جایی كه عذرا وكیلی با لحن آشنا و شیرینش، باخردسالان گفت‌وگو می‌كند؛ لحظاتی سرشار از بازی، خنده و صمیمیت كه یادآور دوران طلایی كودكی برای شنوندگان است. برنامه صدای زندگی از جنس روایت‌هایی است كه شعار نمی‌دهد اما مخاطب را به فكر وامی‌دارد؛ درباره خانواده، تربیت و دنیای درونی كودكانی كه درخانه‌های امروز زندگی‌می‌كنند.

مسابقه‌ای برای فرهنگ فرزندآوری
در رادیو فرهنگ، فرزندآوری نه فقط یك مسأله اجتماعی بلكه موضوعی فرهنگی است كه با زبان‌های گوناگون از‌جمله مسابقه، روایت می‌شود. برنامه «قند و فرزند» به تهیه‌كنندگی رؤیا ولی‌زاده، نمونه‌ای ا‌ست از تلاش این شبكه برای پیوند میان آگاهی، سرگرمی و فرهنگ‌سازی. او از طراحی برنامه‌هایی چون «بنیان فردا»، «آشتی‌كنان» و «سفره عقد» نیز یاد می‌كند كه هركدام از منظری به موضوع خانواده و جمعیت می‌پردازند.در این میان، قند و فرزند با قالب مسابقه‌ای شیرین، سعی دارد ذهن مخاطب را به سمت تجربه‌های موفق و ارزش‌های فراموش‌شده سوق دهد. این مسابقه با اجرای علیرضا تابان، بیش از آن‌كه رقابتی باشد، گفت‌وگویی صمیمی درباره سبك زندگی و آینده‌ خانواده ایرانی است.
او بر این نكته تأكید دارد كه ایده‌ اصلی برنامه برآمده از توصیه‌ها و رهنمودهای رهبر انقلاب درباره فرزندآوری و دوری از تك‌فرزندی بوده است. قند و فرزند با زبان ساده اما اثربخش خود، می‌كوشد زوج‌های جوان را به بازاندیشی در تصمیمات مهم زندگی، به‌ویژه تعداد فرزندان ترغیب كند. این برنامه نشان می‌دهد كه رسانه، حتی با یك مسابقه ساده، می‌تواند نقش‌آفرین جدی در مسیر تحول فرهنگی جامعه باشد.

گفت‌وگو با والدین دغدغه‌مند
رادیو تهران با برنامه «نسل فردا» پنجره‌ای تازه به دغدغه‌های تربیت نسل نو گشوده است. این برنامه اجتماعی ــ فرهنگی كه چهارشنبه‌ها ساعت 10‌صبح پخش می‌شود، با نگاهی مردمی و تحلیلی به موضوعاتی چون فرزندآوری، فرزندپروری و ارتباط والدین با فرزندان می‌پردازد.
مینا نیكانیك، تهیه‌كننده برنامه، توضیح می‌دهد: نسل فردا فرصتی برای خانواده‌هاست تا از تجربه‌ها، چالش‌ها و آرزوهای‌شان در مسیر تربیت فرزندان بگویند و صدای واقعی خود را به گوش مسئولان برسانند. در این برنامه، گزارش‌های میدانی، حضور كودكان در اجرا، گفت‌وگو با كارشناسان حوزه جمعیت و تربیت و روایت‌های مردمی در كنار هم قرار گرفته‌اند تا دغدغه‌های خانواده ایرانی در قالبی صمیمی و شنیدنی ‌بازتاب یابد.

صدای مردم در میدان جمعیت
«فصل مشترك» از رادیو گفت‌وگو تلاشی ا‌ست برای پیوند دادن دغدغه‌های مردم با سیاست‌های كلان جمعیتی. زهرا‌بحریه، تهیه‌كننده برنامه، بانگاهی انتقادی و مطالبه‌گر،برنامه‌ای ساخته كه درآن موضوعاتی چون ازدواج بهنگام،فرزندآوری، ناباروری و بحران پیری جمعیت با دقت و تحلیل بررسی می‌شود. وی می‌گوید: برنامه، فقط به گفت‌وگو با كارشناسان اكتفا نمی‌كند، بلكه بستری ا‌ست برای شنیدن صدای مردم، فعالان فرهنگی و نهادهای مردمی كه در این حوزه دغدغه‌مندند. آنچه فصل مشترك را برجسته می‌كند، تمركز آن بر لایه‌های پنهان جمعیت و دعوت از مسئولان برای پاسخگویی است. این برنامه می‌كوشد با زبانی تحلیلی اما مردمی، نگاهی همه‌جانبه به چالش‌های فرزندآوری داشته باشد. هر قسمت، گفت‌وگویی است كه از آنتن رادیو فراتر می‌رود و به مطالبه‌ای عمومی تبدیل می‌شود؛ برای فردایی كه نیازمند جمعیتی متعادل و خانواده‌هایی توانمند است.

صدای امید در روزهای انتظار
«چند حبه قند» عنوانی ا‌ست شیرین برای برنامه‌ای جدی كه از رادیو سلامت پخش می‌شود. مسعود حسنی، تهیه‌كننده برنامه، از تجربه‌هایی می‌گوید كه سال‌ها در دل خانواده‌ها مانده‌اند؛ زوج‌هایی كه پس از انتظار طولانی، طعم مادر یا پدر شدن را چشیده‌اند. این برنامه با نگاهی روان‌شناختی و عاطفی، تجربه‌های واقعی را به گوش مخاطب می‌رساند؛ نه با روایت‌های كلیشه‌ای، بلكه با قصه‌هایی از صبر، امید، و دگرگونی. بخش‌هایی همچون «شكوفه گیلاس» كه گفت‌وگوی كودك و والدین را بازتاب می‌دهد، یا بخش «انتظار»، كه لحظات پیش از تولد را زنده می‌كند، از‌جمله ویژگی‌هایی‌ است كه این برنامه را شنیدنی كرده است. چند حبه قندشیرینی فرزندرا یادآوری می‌كند اماطوری روایت می‌كند كه تلخی مسیر هم دیده شود.هدف این برنامه تنها ترویج فرزندآوری نیست، بلكه نشان دادن زندگی در تمام فراز و فرودهایش است.

طنزی برای تأمل در فرزندآوری
در میان برنامه‌هایی كه با زبان علمی و تحلیلی به موضوع جمعیت می‌پردازد، «خانواده مبارك» در رادیو صبا انتخابی متفاوت و جسورانه است؛ برنامه‌ای كه با زبان طنز، از یكی از جدی‌ترین مسائل امروز خانواده‌ها سخن می‌گوید. نوید جولایی، تهیه‌كننده این برنامه، از دغدغه‌ای می‌گوید كه در قالبی نمایشی و شیرین به شنوندگان ارائه می‌شود: تك‌فرزندی و پیامدهایش. به‌جای توصیه‌های مستقیم، برنامه از زاویه‌ای مفرّح وارد می‌شود و تلاش می‌كند زبانی صمیمی برای گفت‌وگو با مخاطب پیدا كند.با بهره‌گیری از بازی‌های زبانی، شوخی‌های هدفمند و موقعیت‌های نمایشی، خانواده مبارك توانسته فرزندآوری را به موضوعی قابل لمس و تفكر تبدیل كند. پشت خنده‌های این برنامه، نگاه دقیق و دغدغه‌مندی وجود دارد كه می‌خواهد خانواده‌ها را به تفكر وا دارد: آیا فرزند بیشتر، فقط بار اقتصادی است یا فرصتی برای رشد، پویایی و انسجام خانوادگی؟ در این برنامه، طنز ابزاری‌ است برای درگیر كردن ذهن مخاطب با یكی از اساسی‌ترین مسائل اجتماعی روز.

بازتاب روشن خانواده‌های پرجمعیت
رادیو معارف با برنامه «زندگی زیباست» نگاهی ژرف و چندوجهی به خانواده و فرزندپروری دارد. محمـدعلــــی حسینیـــان، تهیه‌كننده این برنامه، از رویكردی می‌گوید كه امسال تمركز خود را بر تربیت و فرزندپروری گذاشته‌است.
او تأكید می‌كند سال گذشته موضوعاتی چون ناباروری و سقط‌جنین را با حساسیت طرح كرده‌اند و اكنون برنامه با دو گروه تولید و بهره‌گیری از نظرات روان‌شناسان، متخصصان كودك و مشاوران خانوادگی به سوی تبیین ابعاد تربیتی خانواده‌های پرجمعیت گام برداشته است. زندگی زیباست در عین‌حال برنامه‌ای متنوع است؛ از قطعات نمایشی طنز گرفته تا گزارش‌هایی از استان‌های مختلف كه با خانواده‌های پرجمعیت گفت‌وگو می‌كند. بخشی از برنامه نیز با عنوان «صدای زندگی» به مرور كلام بزرگان درباره فرزندآوری اختصاص دارد. در این فضای متنوع و حرفه‌ای، مخاطب نه فقط آگاهی می‌گیرد، بلكه با تجربه‌های واقعی، امید می‌گیرد. در روزگاری كه نگرانی از فرزند بیشتر فراگیر شده، این برنامه پنجره‌ای گشوده به زیبایی‌های پنهان خانواده‌های پُر و گرم است.

سقط‌جنین از زاویه روان‌درمانی
برنامه «نگاهی دیگر» از رادیو نمایش، مرز میان درام و واقعیت را از میان برمی‌دارد. پگاه عموزاده، تهیه‌كننده این مستند نمایشی، از برنامه‌ای سخن می‌گوید كه به‌جای روایت‌های عمومی، به دل اتاق درمان رفته و پرونده‌های واقعی روان‌شناسی را بازخوانی می‌كند. در فصل اخیر، این برنامه با دقت و همدلی به موضوع سقط‌جنین پرداخته و طی 90 قسمت، داستان‌هایی شنیدنی اما دشوار را بازگو كرده است؛ داستان‌هایی كه پشت هر تصمیم، درد، تردید و اضطرابی پنهان است. این برنامه با حضور نویسندگانی چون عباس فارغ و مهدی ملكان، به‌خوبی توانسته مرز مستند و نمایش را درنوردد. در نگاهی دیگر‌، موضوعاتی چون اختلالات خلقی در كودكان و نوجوانان نیز در قالبی واقعی بررسی می‌شود؛ روایاتی كه هم اطلاع‌رسانی می‌كنند و هم درك تازه‌ای از پیچیدگی‌های روان انسان ارائه می‌دهند. این برنامه، مواجهه‌ای صادقانه و بی‌واسطه با واقعیت‌هایی‌ است كه معمولا پنهان‌می‌مانند.

نگاه اقتصادی به سیاست‌های جمعیتی
در رادیو اقتصاد، جمعیت نه فقط دغدغه‌ای اجتماعی كه یك مسأله جدی اقتصادی تلقی می‌شود. لیلا روزبهانی، تهیه‌كننده برنامه «ثروت خاموش»، از برنامه‌ای می‌گوید كه در قالب میزگردی تخصصی، موضوع جوانی جمعیت و سیاست‌های فرزندآوری را از نگاه كارشناسان اقتصادی، جامعه‌شناسان و مسئولان بررسی می‌كند. او معتقد است اگر جمعیت را درست تحلیل نكنیم، پیری جمعیت و كاهش نیروی كار می‌تواند به یكی از تهدیدهای جدی آینده تبدیل شود. ثروت خاموش تلاش دارد به این پرسش پاسخ دهد كه آیا جمعیت بیشتر، در صورت مدیریت صحیح، می‌تواند منبعی برای پویایی اقتصادی باشد؟ با طرح این بحث در فضایی علمی، برنامه به مخاطب كمك می‌كند كه فراتر از نگاه احساسی یا ترس‌آلود، نقش جمعیت در آینده كشور را بفهمد. این برنامه، رسانه‌ای برای كشف ظرفیت‌های پنهان نیروی انسانی است؛ ثروتی خاموش كه اگر امروز به آن توجه نكنیم، فردا با صدایی بلندتر سر برخواهد آورد.

«فرزندان ایران» روایت امید از خانواده‌های فعال
در رادیو ورزش، جایی كه گفت‌وگوها بیشتر پیرامون سلامت جسم و تحرك است، برنامه‌ای با عنوان «فرزندان ایران» به مسأله فرزندآوری ورود كرده است. مریم رستمی، مدیر رادیو ورزش بانوان، می‌گوید: برنامه فرزندان ایران با بهره‌گیری از دانش جامعه‌شناسی و سلامت، به تحلیل روند كاهش نرخ باروری پرداخته و با طرح تجربه‌های موفق خانواده‌ها، در پی ارائه تصویری روشن و الهام‌بخش از فرزندآوری است. برنامه با نگاهی واقع‌بینانه، نگرانی‌های اقتصادی، اشتغال و مسكن را نیز درنظر گرفته و با دعوت از كارشناسان تلاش می‌كند راهكارهایی عملی و كاربردی ارائه دهد. در فرزندان ایران، شنوندگان با خانواده‌هایی آشنا می‌شوند كه با وجود تمام چالش‌ها، از داشتن چند فرزند رضایت دارند و تجربه‌های‌شان را صادقانه به اشتراك می‌گذارند. این برنامه، روایت ورزشكارانه‌ای از مبارزه با ترس‌ها و حركت به سمت آینده‌ای پرامید است.

صدایی آرام برای یادآوری یك هشدار
رادیو پیام با لحن خاص خود، تلاش می‌كند پیام‌های مهم را در دل آرامش روزانه به مخاطب منتقل كند. در برنامه «پیام جمعیت»، موضوع فرزندآوری و آینده جمعیتی كشور با نگاهی نرم اما هشداردهنده بررسی می‌شود. این برنامه بدون وارد شدن به بحث‌های مستقیم یا پیچیده، در قالبی موجز و اندیشمند، مخاطب را به تأمل درباره اهمیت این مسأله دعوت می‌كند. پیام جمعیت همان‌قدر كه بر اهمیت مسأله تأكید دارد، از شتاب‌زدگی دوری می‌كند. شنوندگان در این برنامه با یادآوری‌های ملایم، به مرور درمی‌یابند كه تصمیم امروز درباره خانواده و فرزندان، آینده‌ای جمعی را خواهد ساخت. برنامه، نقش آرام اما مؤثری در تغییر نگرش عمومی ایفا می‌كند؛ از راه اعتماد به قدرت تكرار‌و صمیمیت.