فركانس رقابت، ایستگاه هیجان

مسابقات رادیویی، فقط یك رقابت ساده نیست؛ روایت زنده‌ای‌ است از تلاقی دانایی، سرعت‌عمل، خلاقیت و تسلط كلامی. این مسابقات، هر روز از دل فركانس‌ها، قهرمانانی را صدا می‌زنند كه نه در میدان‌های ورزشی كه در عرصه هوش و اطلاعات می‌درخشند. شنوندگان، این‌بار نه صرفاً مخاطب، بلكه شریك ماجرا و همراه سفر دانایی‌اند؛ در مسیر سوال و جواب، در بزنگاه‌های هوشمندانه، در سكوتی كه پیش از پاسخ می‌پیچد. مسابقات رادیویی، جشن شنیداری‌ای‌ست برای آنان كه می‌خواهند هم لذت ببرند، هم بیاموزند و هم بدرخشند. با برخی برنامه‌سازان رادیو كه مسابقات را روی آنتن دارند، صحبت كردیم.



رادیو ایران – مسابقه نوبت به نوبت
به گزارش روابط عمومی معاونت صدا، زینب برومند، تهیه‌كننده مسابقه رادیویی «نوبت به نوبت» كه از رادیو ایران پخش می‌شود در این باره گفت: این مسابقه در گروه فرهنگ و هنر رادیو ایران تهیه و تولید می‌شود و هر هفته پنجشنبه‌ها صبح، ساعت 9 تا 11 با اجرای حمیدرضا رضایی روی آنتن می‌رود. ما در این برنامه تلاش می‌كنیم موضوعات فرهنگی و هنری متنوعی را محور چالش‌های مسابقه قرار دهیم؛ از سینما، صنایع دستی، غذاهای محلی و بازی‌های بومی گرفته تا آداب و رسوم مناطق مختلف كشور.
وی ادامه داد: «نوبت به نوبت» به چند بخش تقسیم می‌شود. در هر بخش، مجری سه مرحله راهنمایی ارائه می‌دهد تا مخاطب بتواند پاسخ درست را حدس بزند. در ابتدا، راهنمایی كلی مطرح می‌شود و معمولاً پاسخ‌های دریافتی دقیق نیستند. سپس در دو مرحله بعدی، با راهنمایی‌های بیشتر، شركت‌كنندگان شانس دوباره‌ای برای ارسال پاسخ از طریق پیامك پیدا می‌كنند و در نهایت، اسامی افرادی كه پاسخ درست داده‌اند، اعلام شده و در لیست قرعه‌كشی قرار می‌گیرند.در كنار این بخش‌های اصلی، ما یك بخش دیگر هم داریم. در برنامه یك مصرع شعر اعلام می‌كنیم و از مخاطبان می‌خواهیم با ذوق و قریحه‌ی خودشان این مصرع را كامل كنند. تماس‌های تلفنی زیادی دریافت می‌كنیم و این ابیات كامل‌شده در فواصل بین چالش‌ها پخش می‌شود. بسیاری از پیامك‌ها از اقصی نقاط كشور ارسال می‌شوند و این گستردگی مخاطب، نشان‌دهنده محبوبیت و تعامل بالای برنامه است. در پایان برنامه، از بین كسانی كه بیشترین پاسخ درست را در چالش‌ها داشته‌اند، قرعه‌كشی انجام می‌شود و برنده نهایی برای دریافت جایزه معرفی خواهد شد.
رادیو جوان – مسابقه سئوال پیچ
حسن صنوبری، تهیه‌كننده مسابقه «سؤال‌پیچ» رادیو جوان، درباره این مسابقه افزود:مسابقه سؤال‌پیچ یكی از قالب‌های متفاوت و شنیدنی رادیو جوان است كه تلاش كرده‌ایم هم اطلاعات عمومی و ایران‌شناسی را پوشش بدهد، هم مخاطب را سرگرم كند. این مسابقه هر روز از شنبه تا چهارشنبه، ساعت 16 روی آنتن می‌رود و با اجرای خانم صاحبه عظیمی همراه است.ما در طراحی این برنامه، سه گروه از شنوندگان را مدنظر قرار دادیم. گروه اول شركت‌كننده‌های اصلی هستند كه در قالب دو گروه دو نفره با هم رقابت می‌كنند؛ هر گروه متشكل از دو نفر است كه معمولاً نسبت خانوادگی دارند. این بخش یك فضای گرم و صمیمی ایجاد می‌كند، چون روابط خانوادگی، حال‌وهوای متفاوتی به رقابت می‌دهد.
وی ادامه داد: گروه دوم، مخاطبانی هستند كه با شنیدن بخش‌های صوتی مسابقه با ما همراهی می‌كنند. ما بخشی طراحی كرده‌ایم كه در آن صداهایی پخش می‌شود و مخاطبان باید حدس بزنند صدا متعلق به چیست. برای مثال، صدای خش‌خش یا صدای حیوانات ناآشنا مثل كوآلا، باعث شده حدس‌های بامزه و جالبی از طرف شنوندگان دریافت كنیم. این بخش، نوعی مسابقه صوتی تعاملی‌ست كه فضای برنامه را جذاب‌تر می‌كند. گروه سوم، مخاطبانی هستند كه ممكن است فقط شنونده خاموش برنامه باشند؛ یعنی در مسابقه شركت نكنند اما از فضای رقابتی، اطلاعات و سرگرمی برنامه لذت ببرند. اتفاقاً بازخوردهای خوبی از این طیف دریافت كرده‌ایم.
رادیو فرهنگ _ مسابقه كتابستان
رؤیا ولی‌زاده، تهیه‌كننده مسابقه «كتابستان» كه از رادیو فرهنگ پخش می شود، درباره این مسابقه گفت: كتابستان یك مسابقه زنده رادیویی است كه تلاش كرده‌ایم در آن فضای دانایی، سرگرمی و فرهنگ به‌صورت خانوادگی در هم تنیده شود. این برنامه روزهای جمعه ساعت 17 تا 18 از رادیو فرهنگ پخش می‌شود و اجرای آن بر عهده خانم روستایی و آقای علیرضا تابان است.ساختار مسابقه به‌گونه‌ای طراحی شده كه یك نفر به‌عنوان شركت‌كننده اصلی وارد رقابت می‌شود، اما در طول مسابقه اعضای خانواده‌اش هم می‌توانند به او كمك كنند و مشاركت داشته باشند.
وی ادامه داد: برنامه از بخش‌های متنوعی تشكیل شده است. بخش اول، «كتاب‌شناسی» است كه در آن سؤالاتی درباره كتاب‌های مختلف، از جمله آثار كودك و نوجوان، آثار تفریحی و سرگرم‌كننده و همچنین كتاب‌هایی با موضوعات روز مطرح می‌شود. در بخش دیگری، سؤالاتی درباره صرفه‌جویی در مصرف انرژی مطرح می‌شود كه هم جنبه آموزشی دارد و هم شركت‌كنندگان را به فكر می‌اندازد. یكی از بخش‌های جالب برنامه، بخش «كلمات» است كه در آن از شنوندگان می‌خواهیم معادل فارسی دو یا سه واژه پركاربرد را كه رایج شده‌اند، بگویند. در مناسبت‌های خاص، مثل ایام ملی و مذهبی، بخشی به معرفی فیلم‌ها، سرودها و كتاب‌هایی اختصاص می‌دهیم كه حال‌وهوای آن ایام را داشته باشند.
رادیو صبا – مسابقه دوراهی
رضا عزتی، تهیه كننده مسابقه دو راهی كه از رادیو صبا روی آنتن می رود در این باره توضیح داد: این اثر یك مسابقه‌ متفاوت رادیویی است كه با الهام از شعار سال و با محوریت كارآفرینی و مشاغل خانگی طراحی شده است. این مسابقه با هدف ترویج فرهنگ اشتغال‌زایی در خانه، به معرفی مهارت‌ها و چالش‌های راه‌اندازی كسب‌وكارهای خانگی می‌پردازد؛ آن هم در فضایی سرگرم‌كننده، نمایشی و پرنشاط. ساختار مسابقه در چند بخش طراحی شده است. در یك بخش، شركت‌كنندگان اطلاعات عمومی درباره حرفه خود را در قالب پرسش‌، پاسخ می‌دهند. یك بخش صباشناسی است؛ در این قسمت سوالاتی درباره برنامه‌های شبكه صبا مطرح می‌شود تا پیوندی بین مخاطب و رادیو برقرار شود.
وی افزود: بخش سوم به مهارت و تخصص شخصی هر شركت‌كننده اختصاص دارد. شركت‌كننده‌ها فرصتی دارند تا در مدت دو دقیقه از تخصص خود بگویند و دانش‌شان را به چالش بكشند. همچنین یك موقعیت نمایشی جذاب هم داریم كه در آن دو شركت‌كننده در قالب نقش‌هایی نمایشی وارد یك شغل می‌شوند و با چالش‌های فرضی آن روبه‌رو می‌گردند. گوینده مسابقه مهدی پر است و از شنبه تا جمعه ساعت 15 روی آنتن رادیو صبا می رود.
رادیو معارف – مسابقه عصر جوانی
حسن جلالی، تهیه‌كننده مسابقه «عصر جوانی» كه از رادیو معارف روی آنتن می رود، گفت: در «عصر جوانی» میزبان جوانان 17 تا 35 ساله‌ای هستیم كه در دو گروه در قالب یك رقابت هدفمند و چندمرحله‌ای به سنجش اطلاعات و مهارت‌های خود می‌پردازند.در مرحله اول، سوالات عمومی با امتیاز 10 نمره‌ای از شركت‌كنندگان هر گروه پرسیده می‌شود. در مرحله دوم، شركت‌كنندگان پس از شنیدن یك كارشناسی كوتاه درباره سیمای جوانان در منظر امامین انقلاب، به سوالی 20 امتیازی پاسخ می‌دهند كه مستقیماً از محتوای همین بخش استخراج شده است.
وی اظهار كرد: مرحله سوم، با عنوان «حدس بزن و بگو»، یك بخش روایی چندمرحله‌ای و جذاب است كه شركت‌كننده‌ها باید با توجه به سرنخ‌ها پاسخ را حدس بزنند و اعلام كنند. در صورت تساوی، بخش پایانی با چالش «چهار كلمه، 50 ثانیه» برگزار می‌شود؛ جایی كه شركت‌كنندگان باید با چهار كلمه‌ی اعلام شده، یك بیت شعر، مصرع یا جمله كوتاه و خلاقانه بسازند.در نهایت، شركت‌كننده‌ای كه بالاترین امتیاز را كسب كند، به مرحله فینال راه پیدا می‌كند. در بخش فینال، دو فینالیست به مدت یك دقیقه به سوالات بله/خیر پاسخ می‌دهند. هر نفر با 700 امتیاز آغاز می‌كند و به ازای هر پاسخ اشتباه، 50 امتیاز از او كسر می‌شود. این طراحی به‌گونه‌ای است كه هر دو نفر، به دلیل موفقیت در مراحل قبلی، شانس برنده شدن داشته باشند. «عصر جوانی» با تهیه‌كنندگی خودم و اجرای محبوبه شیرعلی و همچنین به تهیه‌كنندگی محمدجواد عابدینی و اجرای حمید سوری، از شنبه تا پنج‌شنبه ساعت 17 تا 18 پخش می‌شود.
رادیو ورزش – مسابقه «چهار دو سه یك»
صادق مهرانی، تهیه‌كننده مسابقه رادیویی «چهار دو سه یك» كه از رادیو ورزش روی آنتن می رود، بیان كرد: ایده‌ طراحی مسابقه «چهار، دو، سه، یك» از جایی آغاز شد كه تصمیم گرفتیم برای اولین‌بار در ساختار یك برنامه رادیویی، هوش مصنوعی را به‌صورت واقعی و تمام‌عیار وارد میدان كنیم؛ نه صرفاً در حد استفاده ابزاری یا تبلیغاتی، بلكه به عنوان یك عنصر فعال و مؤثر در همه‌ مراحل ساخت.در این مسابقه، مخاطب از همان آرم آغازین، با ردپای فناوری روبه‌رو می‌شود. صداپردازی آغاز برنامه، توضیحات آیتم‌های میانی (با صدایی كه در فضای مجازی به هوش مصنوعی منتسب است)، ترانه‌های انگیزشی پس از هر رقابت، موسیقی پایانی و حتی طراحی سوالات، همگی با كمك هوش مصنوعی انجام می‌شود. این تجربه برای نخستین‌بار در تاریخ رادیو جمهوری اسلامی ایران رقم خورده و گامی‌ست به‌سوی آینده‌ی رسانه.
وی تصریح كرد: ساختار مسابقه بر بستر فوتبال طراحی شده، تا هم شور رقابت را حفظ كند و هم ارتباط عاطفی مخاطب را با موضوع تقویت كند.
هر شركت‌كننده، تیم محبوب خود را انتخاب می‌كند، یك كری‌خوانی محترمانه برای رقیب دارد و سپس با هر پاسخ درست، گلی در دروازه تیم مقابل به ثمر می‌رساند. رقابتی است سالم، پرنشاط و مبتنی بر دانش.در كنار رقابت اصلی، دو آیتم محتوایی نیز در دل برنامه گنجانده‌ایم كه به دست كارشناسان مسلط به تاریخ و اطلاعات فوتبالی اجرا می‌شود.
رادیو سلامت _ مسابقه بازی نت
مرتضی میلانی، تهیه‌كننده‌ مسابقه «بازی‌نت» كه از رادیو سلامت پخش می شود، گفت: هدف اصلی بازی‌نت ارتقای سطح آگاهی عمومی درباره‌ی سلامت و تقویت فرهنگ پیشگیری به‌جای درمان است. ین برنامه در قالب یك مسابقه‌ زنده، فضایی رقابتی و سرگرم‌كننده را برای مخاطبان ایجاد می‌كند و با طرح پرسش‌های چالش‌برانگیز، آنان را به یادگیری مفاهیم علمی و كاربردی سلامت تشویق می‌كند.بازی‌نت شامل سوالاتی در حوزه‌های مختلف سلامت، تغذیه، ورزش، سلامت راهور و اطلاعات عمومی است و شركت‌كنندگان با پاسخگویی به این پرسش‌ها، امتیاز كسب می‌كنند. در پایان هر بخش، فردی كه بیشترین امتیاز را داشته باشد، برنده‌ مرحله خواهد بود.
میلانی تأكید كرد: این برنامه نه‌تنها فرصتی برای افزایش اطلاعات فردی است، بلكه ارتباطات اجتماعی را تقویت كرده و حس رقابت سالم را در جامعه ایجاد می‌كند.گویندگان این مسابقه محمد مطلب و امین ضیایی هستند. «بازی نت» با استفاده از ظرفیت رسانه‌ رادیو، فرصتی مناسب برای جذب مخاطبان گسترده فراهم كرده و تأثیر مثبتی بر سبك زندگی آنان می‌گذارد.

رادیو اقتصاد – مسابقه بیست
حمیده سلطانی، تهیه‌كننده مسابقه «بیست» كه از رادیو اقتصاد روی آنتن می‌رود، بیان كرد: مسابقه «بیست» حدود سه سال است كه با محوریت اقتصاد عمومی و در فضایی جذاب و مفرح از رادیو اقتصاد پخش می‌شود. این برنامه از شنبه تا پنج‌شنبه هر شب ساعت 20 به‌صورت زنده و با اجرای امیر زنده‌دلان روی آنتن می‌رود.ایده طراحی این مسابقه از یك نیاز مشخص در میان مخاطبان رادیو اقتصاد شكل گرفت؛ نیاز به تقویت سواد اقتصادی در حوزه‌هایی چون تصمیمات كلان، افزایش یا كاهش قیمت‌ها، قوانین كار، موضوعات بانكی، ظرفیت‌های كشاورزی و... در بررسی‌ها به این نتیجه رسیدیم كه بسیاری از مخاطبان گرچه اخبار اقتصادی را دنبال می‌كنند، اما در درك مفاهیم تخصصی و تحلیل رویدادها نیاز به همراهی بیشتری دارند. بنابراین، مسابقه «بیست» با هدف افزایش دانش اقتصادی و در عین حال ایجاد فضای شاد و هیجانی برای مخاطب طراحی شد.
وی تاكید كرد: ساختار برنامه بر پایه رقابت بین دو شركت‌كننده در هر قسمت است. هر شب، دو مهمان در استودیو حضور دارند و به سوالاتی در حوزه‌های مختلف اقتصاد پاسخ می‌دهند؛ از اقتصاد خرد و كلان گرفته تا مسائل بانكی، قوانین كار و حتی ظرفیت‌های اقتصادی استان‌ها. یكی از بخش‌های پرمخاطب برنامه، بخش پیامكی است كه مخاطبان علاقه‌مند می‌توانند با ارسال پاسخ سوالات، در مسابقه شركت كنند و در فضای رقابتی حضور یابند.