رادیو با بهرهگیری از ظرفیت گسترده و همیشگی خود، نهتنها رسانهای برای اطلاعرسانی و سرگرمی است، بلكه بستری زنده و پویا برای ترویج ارزشهای اخلاقی و مهرورزی در جامعه به شمار میآید. این رسانه گرم و صمیمی با تولید و پخش برنامههایی متنوع در حوزه فرهنگ، خانواده و اجتماع، پیوندی عاطفی با مخاطبان برقرار میكند و تلاش دارد با روایتهای امیدبخش، گفتوگوهای اخلاقی و بازتاب تجربههای انسانی، روحیه همدلی، احترام و محبت را در زندگی روزمره مردم تقویت كند. با برخی برنامهسازان این حوزه گفتوگو كردهایم.
تجلی اخلاق و مهرورزی در پرتو آموزههای اهلبیت
سیده زهرا صالحی، یكی از تهیهكنندگان برنامه رادیویی «افق آفتاب» كه از رادیو ایران پخش میشود، درباره اهداف و محتوای این برنامه گفت: این برنامه هر روز ساعت 11:40 روی آنتن میرود و تلاش دارد با محوریت اخلاق و مهرورزی، سبك زندگی مردم را به سیره اهلبیت(ع) نزدیكتر كند. در این مسیر، ما با بهرهگیری از ارتباط تلفنی با كارشناسان دینی و استادان دانشگاه در حوزه اخلاق و معارف اسلامی، موضوعات متنوعی را بررسی میكنیم.یكی از بخشهای مهم برنامه، سخنرانی علمای دینی است كه با محوریت اخلاق و آموزههای اسلامی ارائه میشود. همچنین در بخشی دیگر، حجتالاسلام آقابابا به پرسشهای شرعی مخاطبان پاسخ میدهند. علاوه بر این، بخش مناجاتخوانی نیز در برنامه گنجانده شده تا فضایی معنوی برای شنوندگان ایجاد شود. زینب برومند و عبدالله علایی دیگر تهیهكنندگان برنامه هستند.
دست یار؛ هم افزایی رادیو و خیریهها
معصومه مولالو، تهیهكننده برنامه «دست یار» كه از رادیو جوان پخش می شود، تاكید كرد: «این برنامه رادیویی از 9 شهریور، به صورت مشاركتی با مؤسسه خیریه دارالایتام خادمین حضرت زهرا (س) و شبكه جوان تهیه و تولید میشود و هر روز ساعت 12:25 از این شبكه پخش می شود.«دست یار» به بررسی آسیبهای اجتماعی میپردازد؛ آسیبهایی كه بیش از همه زنان و كودكان را درگیر كرده است. این برنامه نقش حمایتی مؤسسات خیریه در حوزههای كارآفرینی، تأمین بستههای معیشتی، كمكهزینههای درمان و پشتیبانیهای اجتماعی را به تصویر میكشد تا همافزایی میان نهادهای مردمی و رسانه، زمینهای برای حمایت عملی از خانوادههای آسیبدیده فراهم شود.
همراه با گنج جاودان
سمیه احمدلو تهیهكننده برنامه «گنج جاودان» كه روزهای پنجشنبه و جمعه از رادیو فرهنگ روی آنتن میرود، با اشاره به اهمیت اخلاق مداری و مهرورزی در این برنامه بیان كرد: پس از تاكیدات مقام معظم رهبری در آغاز سال جاری درباره اهمیت نهجالبلاغه، ما در رادیو فرهنگ، و به خصوص در گروه تاریخ و اندیشه، برنامهای طراحی شد كه نهجالبلاغه را از قفسههای كتابخانهها به متن زندگی روزمره بیاورد.در هر قسمت، یك گفتوگوی صمیمی بین گوینده و كارشناس شكل میگیرد. ماجرا از یك مسئله روزمره یا یك دغدغه اخلاقی آغاز میشود و به یكی از مفاهیم نهجالبلاغه میرسد. گوینده با بیانی ساده، موضوعی اجتماعی یا اخلاقی را مطرح میكند. یكی از درخشانترین ویژگیهای نهجالبلاغه و كلام امیرالمؤمنین علی (ع)، تأكید بیبدیل و عمیق بر «اخلاقمداری» و «مهرورزی» است.
مهرانه؛ روایت مهرورزی
مینا نیكانیك، تهیهكننده برنامه «مهرانه» رادیو تهران، این برنامه را مجلهای تركیبی با رویكرد اجتماعی و فرهنگی معرفی كرد كه بر اساس سند تحول رسانه ملی طراحی شده و تمركز اصلی آن بر خانه، خانواده و سبك زندگی اسلامی ـ ایرانی است.وی با اشاره به اهداف این برنامه اظهار كرد: مهرانه در تلاش است نگرشها و رفتارهای مثبت در حوزه خانواده را تقویت كند و با تبیین جایگاه اخلاق و مهرورزی، به تحكیم بنیان خانواده یاری رساند.به گفته نیكانیك، در این برنامه كارشناسان حوزه خانواده به بررسی مسائل مبتلابه جامعه میپردازند و ضمن پاسخگویی به پرسشهای مخاطبان، راهكارهای عملی ارائه میدهند. نیكانیك همچنین از اجرای این برنامه توسط گیتی خامنه خبر داد و افزود: معرفی بانوان موفق كشور نیز در دستور كار مهرانه قرار دارد. این برنامه هر سهشنبه ساعت 10 صبح از رادیو تهران به روی آنتن می رود.
فرصتی برای بازخوانی
مهدی قصریزاده، سردبیر و مجریكارشناس برنامه «راه نور» كه از رادیو گفتوگو پخش می شود، توضیح داد: این برنامه با هدف بازخوانی آموزههای ماندگار نهجالبلاغه روی آنتن میرود و تلاش میكند شنوندگان را با نگاه كاربردی به سخنان امام علی (ع) آشنا كند. آنچه برای ما اهمیت ویژهای دارد، پرداختن به موضوعاتی است كه امروز جامعه بیش از هر زمان دیگری به آن نیاز دارد؛ از جمله اخلاق و مهرورزی.نهجالبلاغه سرشار از پیامهای اخلاقی و انسانی است. ما در هفته بخشی از برنامه را به گفتگو با كارشناسان اختصاص میدهیم تا ابعاد مختلف اخلاق فردی و اجتماعی و همچنین ضرورت مهرورزی در خانواده و جامعه را مورد بررسی قرار دهند. این برنامه هر روز از شنبه تا پنجشنبه، پیش از اذان ظهر روی آنتن میرود و امیدواریم فرصتی باشد برای بازاندیشی در كلام امیرالمؤمنین (ع) و الهام گرفتن از دریای بیكران اخلاق و مهرورزی.
قهرمانی در اخلاق و مهرورزی روی سكوهای ورزش
احمدرضا طاهری، تهیهكننده برنامه «هواداری» كه روزهای پنجشنبه ساعت 10 از رادیو ورزش پخش میشود، با اشاره به رویكرد اصلی این برنامه افزود: ورزش همواره فراتر از یك رقابت ساده بوده است؛ بستری برای رشد انسانیت، دوستی و همبستگی. ما در برنامه تلاش میكنیم نشان دهیم آنچه در میادین ورزشی در یادها میماند، نه نتیجه بازی، بلكه رفتار اخلاقی و روحیه مهرورزی است.سكوهای ورزشگاهها آینه فرهنگ و شخصیت هواداراناند. وقتی هواداری با احترام و شور خود تیمش را تشویق میكند و حتی برای بازیكن حریف دست میزند، پیام بزرگی به جامعه میدهد: اینكه ورزش پلی است میان دلها، نه دیواری میان رنگها.امروز بیش از هر زمان دیگری نیاز داریم كه فرهنگ هواداری ما الگویی برای نسل جوان باشد. فرزندان ما باید یاد بگیرند كه رقابت بدون احترام ارزشی ندارد و پیروزی بدون اخلاق شادی واقعی نمیآفریند. در این برنامه با صدای رسا اعلام میكنیم: ما هواداران، قهرمانان اخلاق و مهرورزی هستیم؛ چرا كه پیروزی بر حریف ماندگار نیست، اما پیروزی بر خشم و كینه، همیشه در قلبها جاودانه خواهد ماند.
اخلاق در اقتصاد و مهرورزی
الهام مصطفوی، تهیهكننده برنامه صبحگاهی «روزیِ نو»، با اشاره به رویكرد چندلایه این برنامه كه از رادیو اقتصاد روانه آنتن می شود، گفت: «روزیِ نو» با هدف ارتقاء سطح آگاهی عمومی در حوزه اقتصاد، ضمن ارائه تحلیلهای روزآمد و گزارشهای میدانی، بستری را برای ترویج ارزشهای اخلاقی و انسانی در فضای كسبوكار فراهم كرده است.در بخش ویژهای از این برنامه، موضوع «اخلاق در اقتصاد و مهورزی» بهعنوان یكی از اركان توسعه پایدار مورد توجه قرار گرفته است. این بخش با تمركز بر اصولی چون مسئولیتپذیری اجتماعی فعالان اقتصادی، رعایت انصاف در معاملات، و تقویت عدالت در روابط اقتصادی، تلاش دارد تا نقش اخلاق حرفهای را در بهبود عملكرد اقتصادی كشور برجسته سازد. این رویكرد میتواند زمینهساز شكلگیری تعاملاتی انسانیتر و پایدارتر در زیستبوم اقتصادی باشد.
ترویج فرهنگ مهربانی
محمدجواد محمدی درباره برنامه رادیویی «مهربان باشیم» كه شنبه تا پنجشنبه ساعت 6:30 روی آنتن رادیو معارف میرود، ضمن تأكید بر اهمیت اخلاق و مهرورزی در زندگی اجتماعی گفت: برنامه «مهربان باشیم» تلاشی است برای بازگرداندن روح محبت و همدلی در جامعه. امروز بسیاری از مشكلات ریشه در فاصله گرفتن از اخلاق دارد و اگر بتوانیم دوباره فرهنگ مهربانی را زنده كنیم، بسیاری از سختیها آسانتر خواهد شد.این برنامه با بیانی ساده و كاربردی به مخاطب نشان میدهد كه مهرورزی تنها یك شعار نیست، بلكه رفتاری است كه میتواند روابط خانوادگی، محیط كار و حتی تعاملات اجتماعی را متحول كند.آنچه در «مهربان باشیم» اهمیت دارد، پیوند دادن آموزههای دینی با نیازهای روزمره است تا شنونده احساس كند میتواند از این مباحث در زندگی خود بهره ببرد.
پیام زندگی؛ روایت نكات اخلاقی و مهرورزی
برنامه «پیام زندگی» از رادیو پیام پخش میشود. این برنامه تلاش دارد از میان سخنرانیهای سخنرانان و كارشناسان مطرح، نكات كاربردی مرتبط با مسائل زندگی را انتخاب كند و در قالب آیتمهای كوتاه به مخاطبان ارائه دهد. محور اصلی این نكات، اخلاق و مهرورزی است كه اساس دین اسلام و فلسفه بعثت پیامبر مكرم اسلام(ص) به شمار میرود.در این برنامه همچنین به مناسبتهای ملی و مذهبی، از جمله شهادت و ولادت ائمه اطهار(ع)، بخشهایی در قالب سخنرانی پخش میشود تا ضمن یادآوری این مناسبتها، پیوندی عمیقتر میان زندگی امروز مردم و آموزههای دینی برقرار شود.
ترویج همدلی در جامعه
محمد اوزی، تهیهكننده برنامه«صبامك» كه از رادیو صبا روی، آنتن میرود، درباره رویكرد اخلاقی و تعاملی این برنامه توضیح داد:برنامه «صبامك» بر پایه پیامكها و تماسهای شنوندگان شكل میگیرد و با نگاهی طنزآمیز به موضوعات روز میپردازد. هدف اصلی ما ترویج مهرورزی، همدلی و رفتارهای اخلاقی در جامعه است. هر قسمت با انتخاب یك موضوع خاص، مانند مدیریت ارتباطات دوستانه، توصیههای اخلاقی و كاربردی را از طریق نمایشهای طنز و داستانهای ارسالی مخاطبان ارائه میدهد تا شنوندگان ضمن سرگرمی، به نكات مهم اخلاقی نیز توجه كنند. این برنامه تلاش دارد به تقویت ارزشهای انسانی و اخلاقی در جامعه كمك كند.برنامه «صبامك» با اجرای پیشكسوتان رادیو، شنوندگان را به تفكر و رفتار بهتر دعوت میكند.
زیر سقف مهربانی
آقابابا، كارشناس برنامه «زیر سقف مهربانی» كه در دو نوبت از رادیو نمایش پخش می شود، در این باره بیان كرد: «زیر سقف مهربانی» برنامهای نمایشی و جذاب از رادیو است كه با همكاری نویسنده و كارشناسان تولید میشود. در این برنامه، نویسنده بر اساس موضوعات روز اخلاقی و اجتماعی متن نمایشی مینویسد و دو تا سه بازیگر آن را اجرا میكنند. انتخاب موضوع به عهده خودم است و به نویسنده ارائه می دهم و او هم به شكل نمایشی می نویسد. كارشناس ثابت برنامه در قالب مشاوره، به بررسی اتفاقات روزمره در خانواده و جامعه میپردازد و در مكانهایی مانند پارك، دفتر مشاوره، مسجد و مترو با مردم و مخاطبان تعامل میكند تا به راهكارهای كوتاه و كاربردی برای مشكلاتشان اشاره كند. این رویكرد مورد استقبال شنوندگان قرار گرفته است. این برنامه با تكیه بر تحقیق و مطالعه، به ارائه مباحث اخلاقی و اجتماعی میپردازد.