رادیو اربعین طی فعالیت خود، امروز فراتر از یك رسانه معمولی، به صدای جاری حماسه حسینی و تپندهترین همراه زائران طریقالحسین(ع) بدل شده است؛ رسانهای كه از دل عشق و باور به امامحسین(ع) و فرهنگ عاشورا برخاست و اكنون بهعنوان پلی میان دلهای مشتاق و مسیر نورانی اربعین، نقش بیبدیلی ایفا میكند.
به گزارش روابط عمومی معاونت صدا این شبكه رادیویی كه 12ساله میشود، نه فقط مأموریت اطلاعرسانی دقیق و خدمترسانی رسانهای به زائران را دنبال كرده، بلكه در طول سالها بهعنوان رسانهای هویتساز، فرهنگگستر و جریانساز تبدیل شده است. رادیو اربعین با پوشش لحظهبهلحظه از مسیرهای راهپیمایی، برنامههای معرفتی، پاسخگویی به سؤالات شرعی و تقویت وحدت و همدلی میان ملتهای مسلمان، نشان داده كه چگونه میتوان از بستر امواج، پیوندی عمیق میان دلها و ارزشها برقرار كرد. در این خصوص با علی بخشیزاده، معاون صدای رسانهملی گفتوگو كردیم كه در ادامه میخوانید.
رادیواربعین نهفقط همراهزائران بوده، بلكه پژواك مقاومت دربرابر یزیدیان امروزاست.چه رسالتی برای آنتعریف شده است؟
رادیو اربعین از روز اول ماه صفر؛ زمانی كه سیل مشتاقان زیارت امام حسین(ع) از سراسر ایران و دیگر كشورهای منطقه بهسوی كربلا به حركت درمیآیند، آغاز میشود. راهاندازی این شبكه پاسخی است به یك نیاز واقعی: رسانهای كه در مسیر، در جاده و در لحظه همراه زائران باشد، بیوقفه اطلاعرسانی كند، فرهنگسازی كند و مهمتر از همه، شور و شعور حسینی را بهصورت زنده بازتاب دهد. این شبكه ابتدا با رویكردی سادهتر شروع به كار كرد اما در گذر زمان و با تجربیات اندوخته شده، امروز به شبكهای راهبردی برای رسانهملی تبدیل شده است. رادیو اربعین، رسانهای است كه در میدان عمل جهاد تبیین، نقش ایفا میكند؛ رسانهای كه با زائران همنفس و با جاماندگان و مشتاقان، همدل است.
امسال دوازدهمین سال فعالیت این رادیوست؛ 12 چه معنایی برای شما دارد؟
عدد 12برای شیعه، تنها یك عدد نیست. این عدد ریشه در امامت و ولایت دارد؛ نشانهای است از12نور،12حجت و12 امام. دوازدهمین سال رادیواربعین برای مافقط یك مناسبت رسانهای نیست؛ این سال،نقطه اتصال رسانه به هویت اثنیعشری ماست. رادیو اربعین در دوازدهمین سال فعالیتش، نماد رسانهای شیعه در دوران رسانهای جدید شده است. رادیویی كه از فرهنگ عاشورا و مكتب انتظار تغذیه میكند و درخطمقدم رسانهای،باصدای مظلومان، عدالتخواهان و مقاومتطلبان منطقه همراه است.
در سالهای گذشته رادیو اربعین چه دستاوردهایی داشته و امسال چه ویژگیهایی به آن افزودهاید؟
رادیو اربعین سال گذشته برنامه زنده و تولیدی را به صورت شبانهروزی پخش كرد. از اطلاعرسانی وضعیت جادهها، شرایط مرزها و توصیههای بهداشتی گرفته تا پوشش آیینی و حماسی پیادهروی اربعین. امسال اما ماجرا متفاوت است. اتفاقات مهمی چون دفاعمقدس دو، شرایط منطقه را حساستر كرده است. همزمانی اربعین با این فضای مقاومت، رسالت ما را سنگینتر كرد. در سال جاری، محتوای رادیو اربعین عمق تحلیلی بیشتری خواهد داشت. در كنار گزارشهای میدانی، از ظرفیت كارشناسان برجسته در حوزه مقاومت، مطالعات منطقهای و فقه سیاسی بهره گرفته میشود. این رادیو امسال نه فقط همراه زائران خواهد بود، بلكه فریاد تظلمخواهی همه شیعیان در برابر یزیدیان زمان است.
منظورتان از یزیدیان زمان چیست؟ آیا اشارهتان به تحولات اخیر منطقه است؟
كاملا. در برابر دیدگان جهانیان، رژیمصهیونیستی زنان و كودكان را در غزه به خاك و خون كشید و ایران در پاسخ به آن، نه فقط در میدان دیپلماسی كه در میدان نبرد نیز موضع خود را روشن كرد. در این شرایط رادیو اربعین مسئول است؛ مسئول روایت حقیقت، مسئول جهاد تبیین، مسئول دفاع از هویت شیعی. این رادیو امسال باید پژواك صدای كودكان و مادران غزه باشد، فریاد مادران شهدای لبنانی و امید زائران ایرانی كه در گرمای مسیر، دل به امام عدالت بسته است.
شعار «حبالحسین یجمعنا» بارها تكرار شده اما از نگاه رسانهای، پیادهروی اربعین چه كاركرد منطقهای دارد؟
این شعار، در نگاه رسانهای ما،معادل قدرت همگرایی فرهنگی و وحدتساز درمنطقه است. یكی از پیامهای مهم رادیو اربعین این است كه پیادهروی اربعین فقط یك آیین مذهبی نیست،بلكه یك رسانه زنده است؛رسانهای انسانی، اجتماعی، مردمی و بدون واسطه. در منطقهای كه پر از جنگ روایتها و شكافهای فرهنگی و اعتقادی است، اربعین یك رسانه حماسی انقلابی است برای نشان دادن همدلی ملتها. رادیو اربعین در این فضا، نقش انتقالدهنده این پیام همگرایانه را دارد. البته باید یادآور شد كه خود پیادهروی اربعین،یك رسانه است كه پیام قیام خونین حضرت سیدالشهدا(ع)رابه جهان میرساندوچه افتخاری برای ما از این بیشتر كه رادیو اربعین در مدار مبلغین این حادثه عظیم، جایگاهی بس والا دارد.
امسال برای رادیو اربعین چه راهبردهایی تعریف شده است؟
در دوره جدید، رادیو اربعین با بهرهگیری از راهبردهایی نظیر ضرورت جهاد تبیین، تاكید بر روایت مقاومت در برابر مستكبران با الگوگیری از زندگی حضرت زینب(س)، تحلیل و بررسی گفتمان شعار اربعین، دلدادگی و آزادگی در میان مسلمانان و سایر ادیان، توجه به سنتهای شیعه، اولویتبخشی به مردمی بودن اربعین، تبیین میزبانی مردم عراق و تشریح فرهنگ عراق در مهمانداری، تلاش دارد تا اربعین را نهفقط بهعنوان یك مناسك، بلكه بهمثابه یك الگوی صحیح فرهنگی ــ تمدنی معرفی كند.قرار است رادیو اربعین در ماه صفر 720 ساعت برنامه پخش كند. همچنین شبكههای رادیویی در كنار رادیو اربعین در ماه صفر برنامههای متعددی پخش خواهند كرد. جدول پخش ویژه اربعین برای دیگر شبكهها تدوین شده است. طبق جدول قرار است شبكههای رادیویی 580 ساعت و 43 دقیقه برنامه در این ایام روانه آنتن كنند. 331 ساعت و 38 دقیقه برنامههای ویژه، 72 ساعت و 45 دقیقه برنامههای مستمر و 119 ساعت و 45 دقیقه برنامه تامینی.
یكی از ویژگیهای امسال رادیو اربعین، تقویت خط تولید مستند است. ایجاد خط مستند با موضوعات اربعینی، برای ما بسیار مهم بوده. مستندها با تكیه بر واقعگرایی، مخاطب را از فضای عاطفی به بستر تحلیل اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی رهنمون میكند. رادیو اربعین امسال با مستندسازی از ایدههای بكر و سوژههای مردمی در مسیر پیادهروی، گامی متفاوت در روایت واقعیت اربعین برمیدارد.
به نظرتان رادیو اربعین تا چه میزان صدای مردم است؟
رادیو اربعین همواره خود را صدای مردم دانسته است. از آغاز راهاندازی،تمركز بر ارتباط مستقیم بازائران،انعكاس مشكلات، مطالبهگری از مسئولان تا اطلاعرسانی لحظهای، این شبكه را به رسانه همراه و در میدان تبدیل كرده است. امسال نیز با استقرار استودیوهای سیار درمسیر نجف تا كربلا وبهرهگیری از گزارشگران پیاده، ارتباط بیواسطه با زائران حفظ خواهد شد.
بخش مهمی ازجدول پخش رادیواربعین،به تبیین نقش حضرت زینب(س)درخط مقاومت اختصاص یافته است.زن مسلمان امروز در میدان مقاومت، ادامهدهنده همان پیامرسانی عاشورایی است كه حضرت زینب(س) آغازگر آن بود. این نگاه با تأكید بر عفاف، حجاب و نقش تربیتی زن مسلمان در برنامههای امسال بازتاب یافته است.
در پایان اگر بخواهید پیام اصلی رادیو اربعین امسال را در یك جمله خلاصه كنید، آن چیست؟
رادیو اربعین، رسانهای برای همراهی، روشنگری و همدلی است؛ صدایی است كه هم در مسیر نجف تا كربلا شنیده میشود، هم در خانههای دلدادگان و جاماندگان و هم برای مخاطبانی كه بهدنبال معنا، امید و حقیقت هستند.