بیان راهكارهای «فرزند آوری» از امواج رادیو اقتصاد/از نشست تخصصی جمعیت و رشد اقتصادی چه خبر؟

ناصر خیرخواه یكی از بهترین كارشناس مجریان برنامه های رادیویی صحبت خود را اینطور آغاز كرد:در روز دوشنبه 19 تیر، همگی این خبر را شنیدیم كه «نرخ باروری در كشور پس از 30 سال افزایش یافت». امروز با حضور میهمان هایی از بخش های مختلف ، مجلس شورای اسلامی ، كارشناسانی از حوزه های علمی ، روانشناسی و مشاور خانواده ، حقوقدانان و متخصصانی دیگر میز گفت و شنودمان را با موضوع جمعیت و رشد اقتصادی ادامه خواهیم داد.
در اولین بخش از این نشست ، ناهید دیناروند كارشناس ارشد روانشناسی بالینی و مشاور خانواده و پژوهشگر جمعیت ، دكتر سید مهدی ناظمی پژوهشگر و عضو كارگروه سبك زندگی ستاد تحول سازمان صدا و سیما و دكتر صدرالدین بلادی مشاور سازمان مدیریت صنعتی سر میز گفت و شنود حضور پیدا كردند.
رشد جمعیت كشور 65/0 است
خیرخواه خطاب به دكتر صدر الدین بلادی مشاور سازمان مدیریت صنعتی از او پرسید؟نمایه های آماری به ما چه می گوید؟ او گفت: موضوع «رشد جمعیت» كه بحث روز است ، روندی است كه كلیه كشورهای دنیا با آن در ارتباط هستند.تا قرن 1987 رشد جمعیت دنیا در حال افزایش بود .كلیه جمعیت شناسان می گفتند: با این روندی كه افزایش جمعیت به خود گرفته است ، نمی شود رشد جمعیت را كنترل كرد.بعد از آن كاهش رشد جمعیت شروع شد .ابتدا در كشورهای پیشرفته ، بعد در دیگر كشورها ادامه یافت.دو كشور«افغانستان» و «فلسطین» در حال حاضر با رشد جمعیت بالایی روبرو هستند.
وی ادامه داد: در سال های 57 تا 65 رشد 9/3 درصدی داشتیم كه اگر این روند ادامه پیدا می كرد ، رشد جمعیت كشور حدود 17 سال دو برابر می شد .سال 63 سال اوج افزایش جمعیت كشور بود .قبل از اینكه سیاست های دولت اعمال شود ، مردم خودشان رشد جمعیت را كاهش دادند تا سال 95 .در حال حاضر رشد جمعیت 65/0 است كه به عدد یك هم نمی رسد.
دكتر صدرالدین بلادی در بخشی از سخنان خود تاكید كرد: ما باید نگران این مهم باشیم كه رشد جمعیت بیشتر از این كاهش نداشته باشد.
نتیجه كار كردن «زنان »پابه پای «مردان»
خیر خواه خطاب به ناهید دیناروند كارشناس ارشد روانشناسی بالینی و مشاور خانواده و پژوهشگر جمعیت گفت: به عنوان متخصص علت كاهش جمعیت را در چه چیزی می بینید؟
او طی سخنانی گفت: از دید روانشناسی به این نتیجه رسیدند ، بعد از جنگ جهانی دوم ، توسعه اقتصادی و صنعتی در جهان به وقوع پیوست كه می طلبید «زنان» در كنار«مردان» كار كنند.ادامه تحصیل دهند .البته آن ها هم دغدغه مند امر «فرزند آوری » بودند ولی نمی دانستند كه چطور فرزند بیاورند و. به امورات تحصیل و شغلی هم بپردازند.
در حال حاضر یك خانم در ایران دارای سه نقش «همسرداری»، «مادری» و «كارمندی» است كه می خواهد به نحو احسن در نقش های خود ظاهر شود.اما چون به خاطر ادامه تحصیل ، دیر ازدواج می كنند ، دیر بچه دار می شوند یا اصلا بچه دار نمی شوند چون با امنیت شغلی نیز مواجه نیستند .
وی ادامه داد: «یادگرفتن مهارت ها» و دادن امنیت شغلی به خانم ها در محیط كار و حمایت از او باعث می شود كه خانواده ها به سمت فرزند آوری روی آورند.
اصلاح سبك زندگی
خیر خواه از دكتر سید مهدی ناظمی پژوهشگر و عضو كارگروه سبك زندگی ستاد تحول سازمان صدا و سیما خواست كه در خصوص نقش رسانه ملی در تغییر فرهنگی جامعه صحبت كند.او گفت: ما هنور هیچ پژوهش جامعی كه همه «مولفه های جمعیت» را درست بررسی كرده باشد ، را نداریم. برای همین از پژوهش های خرد استفاده می كنیم.
وی در قسمتی از صحبت های خود گفت: منظور از «توسعه» آخرین تحولات اقتصادی در وسایل نیست.
وی با طرح این پرسش كه در حال حاضر برای چی به جمعیت نیاز داریم ؟ ادامه داد: «جمعیت» تابع روند هاست.وقتی كاهشی شود ، زمان و فرصت زیادی لازم است، تا به صورت افزایشی این روند طی شود.
وی تصریح كرد: وقتی صحبت از «توسعه» می كنیم ، منظورمان خریداری «رفاه» نیست بلكه بدست آوردن «قدرت منطقه ای » است.
دكتر ناظمی با بیان اینكه رسانه ملی در سال گذشته كوتاهی هایی نسبت به این مهم داشته است ، ادامه داد: این رسانه بایستی بتواند«سبك زندگی » مردم را اصلاح كند.جمهوری اسلامی بایستی توسعه را با «زنان» طی كند.
وی با بیان اینكه ما حتی از حمایت هایی كه كشورهای غربی برای خانواده ها تصویب كرده اند ، عقب تر هستیم ، ادامه داد: «اصلاح سبك زندگی» به سمت «سبك زندگی میانه رو » و محو نكردن «هویت زنانه» در محیط كار از مهمترین بحث هاست.
در قسمت دیگری از این نشست تخصصی ناصر خیر خواه سوال های خود را با خانم دكتر انسیه كتابچی معاون برنامه ریزی ، پایش و ارزیابی عملكرد ستاد ملی جمعیت ، دكتر مریم صفاران حقوقدان و فعال اقتصادی و دكتر علی پژهان دبیر اندیشكده سلامت جمعیت و خانواده در میان گذاشت.
با شعار« فرزند كمتر،زندگی بهتر» كلاه بزرگی بر سر ایران رفت
دكتر مریم صفاران حقوقدان و فعال اقتصادی گفت: با توجه به موضوع نشست دو مبحث را انتخاب كردم.«تحلیل اطلاعات جمعیتی » در حال حاضر به ما چه می گوید؟ من می خواهم از تاریخ «كنترل جمعیت» كه به طور مستند و قانون مند بوده،كه توسط «غرب» به ما ارائه شد ، صحبت كنم.وقتی ایران به عنوان كشوری جوان شناخته شد ، بعد از دهه 70 ،غرب با عناوین پر زرق و برق به اسم «آزادی زنان» ، زنان را از خانه به كارخانه كشاند .بعد از گذشت یك دهه جنبش ضد بارداری در كشور، سن ازدواج بالا رفت ، طلاق راحت تر صورت گرفت و سقط جنین رها شد.و پیری جمعیت در ایران تجربه شد كه این ها از اثرات برنامه ریزی غرب در كشور بود كه در حال افزایش بود.
وی ادامه داد: خیلی زیبا كنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان را به شكلی فریبنده تا جایی كه بتوانند به اهداف خود برسند را اجرایی كردند.همچنین صندوق جمعیت سازمان ملل به اسم «جمعیت و توسعه» ، كنفرانسی را برگزار كردند كه همه جوره «جمعیت »كشور را مورد كنترل و كاهش قرار دهند.
وی با اشاره به با شعار« فرزند كمتر،زندگی بهتر» گفت: با پذیرفتن این شعار از طرف مردم ،كلاه بزرگی بر سر ایران رفت .
دكتر صفاران با طرح این پرسش ادامه داد؟ چه كسی یا كدام نهادی به ابلاغ سیاست‌های كلی جمعیت» مقام معظم رهبری كه در تاریخ سی ام اردیبهشت ماه سال 1393 بیان شد، واكنش نشان داد و آن را در دستور كاری خود قرار داد.
وی تصریح كرد: قانون فعلی حمایت از جوانی كه شامل 73 ماده است جوابگوی افزایش جمعیت نیست و بایستی در این راه تدبیری اندیشید.
آینده ایران از لحاظ «جمعیت » تماشایی نیست.
دكتر علی پژهان دبیر اندیشكده سلامت جمعیت و خانواده طی سخنانی گفت: وقتی صحبت از «جمعیت» و «رشد اقتصادی» می شود ، «جمعیت» كمك می كند ، هموارتر به توسعه برسیم.وقتی به نتوسعه » برسیم بحث «بچه آرایی» است ، اینكه «فرزند آوری» كمتری داشته باشیم.
در گذشته می گفتند زمانی رشد اقتصادی داریم كه نرخ رشد اقتصادی 6 یا 7 برابر نرخ رشد جمعیت در كشور باشد در صورتی كه این آمار در ایران با هم همخوانی ندارد.
وی تصریح كرد: ما در حال فرصت سوزی هستیم و آینده ایران از لحاظ «جمعیت » تماشایی نیست.من یك جمعیت شناس هستم .معمولا جمعیت شناسان ، انسان ها را نسبت به آن چیزی كه تهدید می شوند ، آگاه می كند .نتیجه های جمعیتی ایران و مسلمانان نگران كننده است.ببینید دنیا دارد چه كار می كند .جمعیت صفر تا 14 سال من دارد ، كم می شود.«مرگ و میر» نسبت به پارسال 17 ، 18 هزار تصادفات جاده ای داشتیم كه اكثر این ها یا در شرف ازدواج بودند یا در پیك فرزند آوری .
«مهاجرت» ایران به زیر دیپلم رسیده
دبیر اندیشكده سلامت جمعیت و خانواده ادامه داد: در آینده هم بحث «مهاجرت» مطرح است .سالیانه آمارهایی داده می شود كه نگران كننده است .در حال حاضر مهاجرت ایران به زیر دیپلم رسیده است .اما در كشورهایی مثل «هند» با دادن هزینه هایی عرق میهن پرستی را در آن ها نهادینه می كنند كه اگر او رفت ، دوباره به هند برگردد ولی در مهاجر كم سن و سال ایرانی كه حس میهن پرستی در او شكل نگرفته چطور توقع داریم ، دوباره او به ایران برگردد.
وی ادامه داد: وقتی ساختار جمعیت را بررسی می كنیم متوجه می شویم كه نرخ رشد اقتصادی در ایران چقدر است؟ چه سنی بیشترین بهره وری را برای جامعه ما دارد؟ سن 33 سال در ژاپن بیشترین بهره وری را دارد.همچنین فرد 63 ساله ژاپنی هم سالمندی كار آفرین است كه ده نفر را به خدمت گرفته و كار می كنند.
جلوگیری از تحلیل سرمایه ها
وی با بیان اینكه من هم مثل شما دغدغه مندم ادامه داد: نگذارید سرمایه ها تحلیل شوند.مهمترین كار كه به درد جوان ها بخورد این است كه سرمایه گذاری كنیم .در حال حاضر نگرش ها به «فرزند آوری» عوض شده است. و دولتمردان در این مهم بی تدبیری كرده اند .دولت ها متاسفانه اعتماد سازی نكردند.«اروپا» همچنان دكمه سبز «مهاجرت» را فشار می دهد .ما موظفیم آمار بدهیم و مردم را قانع كنیم .
چرا تابع حاكمیت نیستیم؟ /بالا زدن آستین همت ، برای حل مسائل جمعیتی
دكتر پژهان با بیان اینكه در گذشته اعتقاد داشتیم فرزند كمتر ، رفاه بیشتری می آورد برایش تفكر ایجاد كردیم ، تبلیغات صورت گرفت و دولت ابزار مربوطه را فراهم كرد ولی در حال حاضر كه حاكمیت می خواهد «جمعیت» افزایش پیدا كند؟ پس چرا ابزار آن فراهم نمی شود ؟چرا در عمل هی می لنگیم؟ متاسفانه «هدف » شعار گونه است و هدف به «عمل» نمی خواند.
او خطاب به كارشناسانی كه در این برنامه دعوت شده بودند ، ادامه داد: دغدغه دوستانم سر و سامان دادن این مهم است ولی اگر تا سه سال دیگر این ساست ها جواب ندهد، با بحران بزرگی مواجه خواهیم شد .برای حل مسائل جمعیتی باید آستین همت بالا بزنیم.
در بخش دیگری از این نشست تخصصی خانم دكتر انسیه كتابچی معاون برنامه ریزی، خانم دكتر زهرا بختیاری مشاور سازمان مدیریت صنعتی و خانم دكتر زهرا جلولی مدرس سبك زندگی و فعال حوزه جمعیت به ارائه دیدگاه های خود پرداختند.
تولید اقتصادی نخواهیم داشت
خانم دكتر انسیه كتابچی معاون برنامه ریزی ، پایش و ارزیابی عملكرد ستاد ملی جمعیت طی سخنانی گفت: ما روز ملی جمعیت داریم ولی روز جوانی جمعیت با توجه به سیاست ابلاغی مقام معظم رهبری نداریم.
وی ادامه داد: كشورهای توسعه یافته وقتی دچار كاهش رشد اقتصادی می شوند ، با جمع كردن مهاجرین نخبه ، در رفع این مهم می كوشند.
وی گفت: نسبت وابستگی جمعیت سال 95 ، برای دوره سالمندی 7/8 و در سال 1403 9/30 خواهد بود.این عدد گویای این مهم است كه ما در مقابل چه بحرانی قرار گرفته ایم.وقتی جمعیت به طرف سالمندی می رود ، نیروی كار خلاق و ماهر كم می شود و كشور بایستی برای نگهداری سالمندهای خود هزینه كند.وقتی جوان زیاد باشد ، عرضه به بحث «تولیدات صنعتی» و «تكنولژی» می رود. وقتی جمعیت به سمت «سالمندی» برود ، تقاضا در عرضه خدمات و نگه داری می رود و ما تولید اقتصادی نخواهیم داشت.
عدم عزم مسئولان
دكتر كتابچی ادامه داد: دو عامل در سال گذشته باعث شد كه قانون جوانی جمعیت نتواند به نتایج خود برسد كه یكی از آن ها عدم عزم مسئولان در این امر است. اسیاری از مسئولان در دستگاه های اجرایی موضوع جمعیت در دستور كارشان نیست .
مسلط در اجرا
ناصر خیرخواه كارشناس مجری ای است كه به خوبی به كار خودش واقف است ، به مباحث ارائه شده تسلط دارد و به خوبی از مدیریت این نشست تخصصی بر می آید. برنامه های گفت و گو محور رادیویی را به خوبی هدایت می كند ، به خوبی سوال می پرسد و مدیریت زمان را نیز رعایت می كند.
كنترل معضل كهنسالی جمعیت
در حاشیه نشست لیلا یگانه تهیه‌كننده رادیو، درباره برگزاری نشست «جمعیت و رشد اقتصادی» گفت: با توجه به كاهش رشد جمعیت در چند سال اخیر و سیاستگذاری ها و مشوق‌های صورت گرفته از سوی دولتمردان در راستای فرزندآوری، بخشی كه از سوی رسانه‌ها مغفول مانده بررسی ابعاد اقتصادی این معضل است كه با كاهش نیروی انسانی، علیرغم وجود دستاوردهای هوش مصنوعی، تبعات منفی اقتصادی مختلف، جامعه را تهدید می‌كند.
یگانه بررسی تجربیات سایر كشورها در كنترل معضل كهنسالی جمعیت را از دیگر بخش‌های این نشست دانست كه با حضور جامعه شناسان حاضر صورت خواهد گرفت.
وی ادامه داد: دستاورد گفتگوها و نظرات كارشناسان در این نشست 3 ساعته تبدیل به چهار برنامه رادیویی خواهد بود كه از شبكه رادیویی اقتصاد پخش می‌شود. همچنین حضور نمایندگان و برنامه سازان شبكه‌های رادیویی از دیگر مزایای این نشست است كه گفتگو های اختصاصی و ویژه با مسئولان و كارشناسان خواهند گرفت.