گزارشی از دومین جشنواره ملی مستند رادیویی پژواك: دریچه ای برای رساندن صدای حقیقت

یك مستند باید در كوتاه ترین زمان هدفش را بیان كند
»علی بخشی زاده»، معاون صدا با بیان ویژگی های یك مستند رادیویی خوب، می گوید: در مستند باید تمام حرفها استناد داشته باشد، به تعبیر امروزی پشتوانه علمی داشته باشد، چارچوب درست و ریتم مناسب داشته باشد، دقیقا به هدف برنامه فكر كند و اجزای برنامه در راستای هدف باشد. یك مستند باید در كوتاه ترین زمان هدفش را بیان كند و مخاطبش را ملول نكند.
معاون صدا با اشاره به استقبال مستندسازان از دومین جشنواره پژواك می افزاید: آثاری كه به دبیرخانه رسید بیش از 700 اثر بود كه كار را برای داوران خیلی سخت كرد. در مرحله اول غربالگری حدود 100 اثر از دور داوری خارج شد، حدود600 اثر با توجه به محورهای تعیین شده در جشنواره، ارزیابی شد و مورد داوری دقیق قرار گرفت و در حال حاضر هم نامزدهای انتخابی مشخص و اعلام شده است.
امیدوارم استمرار جشنواره مستند پژواك دقیقا در كمك به قالب مستند عمل كند، شواهد نشان دهنده اینكه كار در حال انجام است. سال گذشته ما به دنبال برنامه مستند می گشتیم، اما امسال آثار بسیاری از مستندسازان به دست ما رسید. در مراكز استانها كه حدود 38 رادیو داریم، از رادیو محلی و رادیوهای مراكز استانی، استقبال بسیار چشمگیر بوده است و خیلی از آثار همكاران در مراكز استانها نامزده جشنواره شده اند و در رادیو هم استقبال بسیار فراوان بود.
بخشی زاده از راه اندازی رادیو مستند خبر می دهد و می گوید: اپلیكیشن ایران صدا برای تمامی مخاطبین قابل دریافت است. مخاطبان می توانند رادیو جشنواره را هم روی موج اف.ام ردیف 95,5 مگاهرتز بشنوند. پیشنهاد می كنم مردم عزیز این رادیو را از دست ندهند؛ مستند های برگزیده جشنواره پژواك، مستندهای قابل اعتنا و مستندهایی كه نمره بالایی را در جشنواره كسب كرده اند از این رادیو پخش خواهد شد.
بنای جشنواره بر پایه امید و امید آفرینی است
»حمیدرضا افتخاری» دبیر دومین جشنواره رادیویی پژواك می گوید: تم جشنواره پژواك؛ بر پایه امید و امیدآفرینی است، آثار برگزیده از هر گونه سیاه‌نمایی و القای ناامیدی به دور بودند.
وی با بیان اینكه با توجه به توانمندی های داوران و نیاز جشنواره، داوران را از شبكه های مختلف رادیویی انتخاب كرده ایم، می گوید: با توجه به زمان‌بندی كه در كمیته برنامه‌ریزی صورت گرفت، زمان كافی در اختیار داورها قرار گرفت تا سر فرصت داوری‌ها انجام شود. برای انتخاب داوران از شبكه‌های رادیویی درخواست شد تا پیشنهادهای خود را ارائه دهند و ما با توجه به توانمندی‌ها و نیاز جشنواره، داوران را انتخاب كردیم.
افتخاری در پایان یادآوری می كند: در فراخوان این دوره از جشنواره چهار بخش اصلی، ساختاری، مستمر و ویژه در نظر گرفته شد كه در بخش اصلی، مستندسازان در شش موضوع «انقلاب اسلامی و دفاع مقدس»، «جهاد تبیین و هدایت فرهنگی»، «جمعیت، فرزندآوری و تقویت نهاد خانواده»، «محیط زیست»، «شعار سال» و «پاسداشت زبان فارسی» در جشنواره حاضر شدند.
وی می افزاید: در بخش ساختاری نیز برنامه‌سازان در شش بخش «مستند محض»، «مستند بازسازی»، «مستند داستانی»، «مستند گزارشی»، «مستند پرتره» و «مستند مینی‌فیچر »به رقابت پرداختند.
همچنین در بخش مستمر، آثار در سه بخش «مستند بلند»، «مستند نیمه بلند» و «مجموعه مستند» ساخته شده و در بخش ویژه نیز برنامه سازان آثار خود را در دو موضوع «مدافعان امنیت» و «حوادث تروریستی» ارسال كردند.
ملاك‌های پنجگانه داوری
»رضا بحیرایی» مسئول كمیته داوری جشنواره پژواك می گوید: تمامی برنامه‌های داوری شده چه در بخش موضوعی و چه در بخش ساختاری (به استثنای بخش ویژه) درباره موضوع‌های شش گانه مصوب جشنواره بود كه شامل انقلاب اسلامی، دفاع مقدس، استقلال و همبستگی ملی، جهاد تبیین و هدایت فرهنگی، جمعیت فرزندآوری و تقویت نهاد خانواده، محیط‌زیست، شعار سال، پاسداشت زبان فارسی است.
مسئول كمیته داوری جشنواره پژواك با اشاره به ملاك‌های پنجگانه داوری برنامه‌ها می افزاید: پژوهش‌محوری، میزان استفاده از منابع غنی پژوهشی و بنیه پژوهش‌محور برنامه از جمله ملاك‌های داوری بود. علاوه بر این؛ ژرف‌اندیشی، عمیق بودن مسیر محتوایی برنامه در معرفی یا پردازش و نتیجه‌گیری از دیگر ملاك‌ها بود. همچنین، به وضوح و كیفیت فنی غنای كیفی و استفاده مناسب از تكنیك‌های فنی توجه شد.
برگزیده جاودانه‌ترین آثار مستند رادیویی در دسترس عموم
»وحید اسدی»، دبیر علمی دومین جشنواره ملی مستند رادیویی پژواك با تاكید بر اینكه ارتقای مهارت های برنامه سازان رادیویی در دستور كارش است، می گوید: مسئولیت برنامه‌ریزی و اجرای دوره‌های آموزشی هدفمند و مستمر به‌ منظور ارتقای مهارت‌های برنامه‌سازان رادیو را بر عهده داشتم. تمامی محتوای آموزشی برای استفاده مردم عزیز علاقه‌مند به تولید آثار مستند صدا پایه از طریق درگاه‌های مجازی و اجتماعی جشنواره پژواك به نشانی pejvak.irib.ir و صفحات اجتماعی متنوع مرتبط در دسترس بوده است.
شنوندگان و علاقه مندان به مستند رادیویی را دعوت می‌كنم به شنیدن برگزیده شنیدنی‌ترین و جاودانه‌ترین آثار مستند رادیویی كه طی دهه‌های اخیر در شبكه‌های گوناگون رادیویی ساخته شده‌اند و اكنون از رادیو مستند به نشانی mostanadradio.ir و برنامه كاربردی ایرانصدا پخش می‌شوند.
اسدی معتقد است: برگزاری جشنواره مستند پژواك به‌نظر یكی از گام‌های هوشمندانه و موفق برای نوزایی و رشد مجدد تولید آثار مستند رادیویی است.
پژوهش محور بودن، جذاب بودن مستند و بدیع بودن سوژه
»سعید معدن كن» داور این دوره از جشنواره پژواك و داور بخش نهایی دوره اول و مدیركل فیلمنامه‌نویسی مركز سیما فیلم با اشاره به اینكه در برگزیده شدن آثار چه ملاك هایی مد نظر قرار گرفته شد؟ می گوید: پژوهش محور بودن، جذاب بودن مستند و بدیع بودن سوژه از جمله ملاك های داوری است. علاوه بر اینها؛ كیفیت فنی خوب، داشتن خط روایی مناسب و توانایی انتقال پیام مورد نظر مستندساز به مخاطب از دیگر مواردی است كه در برگزیدن شدن آثار مد نظر قرار می گیرد. تناسب گونه درست مستند با سوژه و موضوع انتخابی، تكنیك ساخت، استفاده درست و مناسب از صوت و جلوه های صوتی از دیگر مواردی است كه ملاك و ویژگی های ارزیابی در داوری هاست.
معدن كن تاكید می كند: تولید مستند كوتاه مدت نیست، یك كار گذرا نیست، بلكه احتیاج به زمان و پشتیبانی مالی و معنوی دارد.
ناب بودن موضوع و نوآوری در ارائه محتوا
»شهرام ملازاده» داور اولین دوره و دومین جشنواره رادیو و مدیر سابق شبكه پیام با بیان ملاك های داوری در ارزیابی آثار ارسالی می گوید: امسال هم بنده در خدمت دوستان رادیویی ام بودم. آثاری برگزیده شد كه دارای ویژگی های مطرح شده در فراخوان بود و در چارچوب و قوانین جشنواره ارسال شده بود. در بخش داوری آنچه بسیار اهمیت داشت؛ ناب بودن موضوع و نوآوری در ارائه محتواست.
دوری از تكلف و حاشیه پردازی بی مورد
»بهنام احمدپور»، داور این دوره از جشنواره و داور بخش نهایی نخستین جشنواره پژواك، مدیر پیشین شبكه رادیویی ایران و جوان درباره ویژگی های یك مستند شنیدنی و خوب توضیح می دهد و می گوید: انتخاب سوژه مناسب، پشتوانه تحقیقی و پژوهشی، امانت داری در روایت از جمله ویژگی های یك مستند رادیویی خوب است. به كارگیری بهینه ابزار و ادوات فنی و هنری برای روایت و یا بازسازی واقعیت و باورپذیر ساختن اثر رادیویی، در شنیدنی تر شدن اثر بی تاثیر نخواهد بود. از دیگر نكاتی كه یك مستند را شنیدنی تر می كند انسجام و حفظ تداوم روایت است، توجه به مهمترین وجوه واقعه، پرداخت به نكات اساسی و دوری از تكلف و حاشیه پردازی بی مورد است.
دومین جشنواره ملی مستند رادیویی پژواك 18 اردیبهشت در مركز همایش های بین المللی صدا و سیما برگزار می شود.

انتهای پیام./