تفاوت كرسی‌های تلاوت با جلسات سنتی قرآن

طی برنامه «افق» شبكه رادیویی قرآن به بررسی جایگاه كرسی‌های تلاوت قرآن و جلسات سنتی و گام‌هایی برای احیا، ابقا و حفظ آنها پرداخته شد.

1396/07/30
|
11:33

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی رادیو قرآن، برنامه افق روز شنبه 29 مهرماه، با حضور سیدعلی سرابی، قائم مقام شورای عالی قرآن و استاد احمد ابوالقاسمی، مدیر شبكه ی رادیویی قرآن برگزار شد.
قائم مقام شورای عالی قرآن در خصوص آشنایی‌اش با جلسات قرآن، ادامه داد: افتخارم این بود كه از بچه‌های جلسات قرآن بودم و پس از انقلاب اسلامی به اقتضای سن و سال در جلسات خانگی قرآن و دوره‌های محلی در مشهد مقدس حضور داشتیم.
سرابی عنوان كرد: جلسات بزرگ‌تری چون حسینیه خیاط‌های مشهد، مسجد كرامت و جلسات حرم مطهر رضوی با سابقه طولانی چون دارالسلام و دارالحفاظ مشهد حضور داشتیم و برخی اتفاق می‌افتاد كه در یك شب در چند جلسه حضور داشتم.
قائم مقام شورای عالی قرآن در خصوص ویژگی‌های این جلسات كه نیازمند ابقا و احیا است و همچنین نقش آنها در تربیت استعداد‌های بنام قرآنی، بیان كرد: بحثی در ارتباط با معنا و مفهوم كرسی تلاوت قرآن كه اخیرا در حوزه تلاوت قرآن واقع شده است بیان كنم. حدود چند سال گذشته در جلسات مقام معظم رهبری در ماه مبارك رمضان توصیه‌ای به ترویج جلسات استماع قرآن شد كه بیان شد مراد از این جلسات قرآن و دوره‌های قرآن نیست بلكه مقصود محافلی بود كه قاری 30 دقیقه و یا یك ساعت به تلاوت قرآن بپردازد و دیگران گوش دهد و این موضوع در جلسات بعدی برنامه‌ریزی شد، عنوان «كرسی تلاوت» دادیم. چنانكه در محیط‌های آموزشی عنوانی با موضوع كرسی داریم كه مراد از كرسی تلاوت جایگاهی كه استاد تمام قرائت بر آن می‌نشیند و تلاوت قرآن را با تمام ظرافت‌های فنی كه باید وجود داشته باشد، تلاوت می‌كند و عده‌ای نیز آن را استماع می‌كنند.
سرابی با اشاره به اینكه هنگامی انسان به آیات قرآن گوش می‌دهد ذهنش درگیر مفاهیم قرآن می‌شود، عنوان كرد: این مفهوم كرسی تلاوت با جلسات سنتی قرآن متفاوت است چون این جلسات جنبه آموزشی دارد و با كرسی تلاوت متفاوت است كه می‌توان در حاشیه این جلسات، كرسی تلاوت نیز باشد.
وی درباره اینكه آیا به سراغ جلسات سنتی قرآن برویم و یا به كارهای آكادمیك و آموزش رسمی قرآن در كشور بپردازیم، اظهار كرد: به نظر می‌رسد كه هیچ كدام از این دو نوع فعالیت و نشر و گسترش قرآن و فرهنگ قرآن نمی‌تواند جای دیگری را بگیرد و شاید برنامه‌های آموزشی كه به صورت كلاسیك و برنامه‌ریزی شده در مراكز مختلف قرآنی جاری است كاركرد خود را دارد و جلسات قرآن و كرس‌های تلاوت نیز كاركرد خود را دارد. توجه به كاركرد مجزای جلسات سنتی قرآن و كرسی‌های تلاوت قرآن
سرابی بیان كرد: در عین اینكه در فضای قرآنی تنفس می‌كنیم و با جامعه قرآنی مرتبط هستیم اما مردم آن گونه كه باید فرصتی برای استماع قرآن ندارند و به نظر می‌رسد بحثی كه مقام معظم رهبری فرموده‌اند باید جدی گرفته شود، هرچند رسانه جای خود را دارد اما مهمتر از آن حسینیه‌ها، مساجد و منازل و ... هستند كه جای خودشان را دارند تا مكانی برای استقرار كرسی تلاوت قرآن باشد، تا مردم با شنیدن آیات قرآن انس بگیرند كه این انس بركات زیادی خواهد داشت.
وی در پاسخ به این سؤال كه افرادی كه به صورت قاریان بین‌المللی و برجسته هستند، پرورش یافته كدام جلسات هستند؟، عنوان كرد: جلسات سنتی رشد كرده‌اند و این جلسات كاركرد خود را دارد و كرسی‌های تلاوت به همان مفهوم كه بیان شد كاركرد خود را دارد و كلاس‌های مؤسسات قرآنی باز كاركرد خود را دارد و اینها همپوشانی دارد و لازم و ملزوم هم هستند.
سرابی اظهار كرد: با توسعه امر قرائت قرآن و برپایی محافل قرآنی به صورت سازمان یافته و كرسی‌های تلاوت حضور قاریان برجسته در جلسات سنتی كمرنگ شده است در برخی از مراكز راه‌حل‌هایی را برای تقویت جلسات سنتی قرآن پیاده می‌شود، امید است كه بتوانیم از ظرفیت حسینیه‌ها و مساجد كه مخاطبان عمومی دارند، بتوانیم از اساتید برجسته در این كرسی‌ها استفاده كنیم.
در بخش دیگر این نشست، احمد ابوالقاسمی اظهار كرد: معتقدم كه قاریان به حدی رسیده‌اند كه می‌توانند با احساساتشان در تلاوت وارد شوند و تلاوت را در حد مورد قبول جامعه جهانی ارائه كنند اما باید گفت كه جلسات خانگی قرآن سرجای خودش است و تأثیر خود را دارد و امیدست كه برگردیم به این جلسات خانگی و سنتی قرآن و معتقدم زیربنای جلسات بالاتر از همان جلسات خانگی است كه در این زمینه طرحی را در دست داریم.
وی اضافه كرد: تلاوت قرآن در كشور ما به حدی رسیده‌ است كه می‌توان به آن افتخار كرد و در دنیا هم به این رسیده‌اند، همانطور كه به دنبال برپایی كرسی‌های تلاوت قرآن هستیم باید به دنبال تربیت قاری حرفه‌ای متناسب با نیاز مخاطب نیز باشیم و برای قاریان جلسات سخت‌تری داشته باشیم كه از سویی برای قاری به مانند آزمون عمل می‌كند و از سوی دیگر قاری هنرهایش را برای افرادی ارائه می‌كند كه اهل آن هنر است.
ابوالقاسمی با اشاره به اینكه طرحی را شروع كنیم كه اجرای این طرح از خانه خود اساتید قرآن شروع می‌كنیم و از این استفاده می‌كنیم كه طی این طرح حلقه اساتید را دور قاری شكل می‌دهیم كه قاری به آن ریزه‌كاری‌ها كه در سطح جهان به آن نگاه می‌كنند، پرورش پیدا می‌كند از سوی دیگر قاری می‌داند برای افرادی می‌خواند كه اهل این هنر هستند و می‌توانند اوج هنرش در آن تلاوت را ارائه كند.
وی با اشاره به اینكه این طرح از یكشنبه، اول بهمن‌ماه و به پیشنهاد محمدرضا پورمعین، خادم و پیشكسوت قرآنی كشورمان آغاز می‌شود، عنوان كرد: این طرح هر هشت روز یكبار انجام می‌شود كه طی آن میزبان نیز می‌تواند یك یا دو قاری دعوت كند، همچنین تیمی از رادیو قرآن نیز حضور دارند.
ابوالقاسمی اظهار كرد: در رادیو قرآن تلاوت ایرانی پرهیجان نداریم و طی اجرای این طرح هم ضبط تلاوت را خواهیم داشت و هم تلاوت قاری كه در معرض اساتید قرار می‌گیرد، موجب رشد تلاوتش می‌شود و از آسیب‌های احتمالی چون عوام‌زدگی دور می‌شود و آرشیو رادیو قرآن تكمیل می‌شود زیرا امر واجب برای رادیو قرآن حفظ این آثار طراز اول است.
وی با اشاره طرح «فجر»، رادیو قرآن اضافه كرد: این تلاوت زنده صبحگاهی و اذان‌گاهی است. خودم یك ماه متوالی طی سال 83 در تلاوت اذان‌گاهی و اذان سحر در حرم عبدالعظیم الحسنی(ع) حضور داشتم. تلاوت صبح فضای خاصیت كه در اوج است و خیلی از تلاوت‌های خوب، تلاوت‌های صبح است كه حال و هوایی دارد كه اصلا در ساعت‌های دیگر این حال و هوا را نخواهیم داشت. این طرح از سوی رادیو قرآن طی چند روز آینده انجام می‌گیرد كه طی صبح‌گاه با تلاوت و اذان زنده صبح همراه هستیم.
مدیر رادیو قرآن عنوان كرد: این افراد كه در تلاوت‌های زنده اذانگاهی صبح به امر تلاوت می‌پردازند، از شورای عالی قرآن اسامی آنها ارائه می‌شود و افرادی كه كیفیت تلاوت در این حد دارند معلوم است و در رابطه با حضور قاریان شهرستانی نیز تدابیری اندیشیده می‌شود.
وی در خصوص اینكه سطح تلاوت قرآن به صورت حرفه‌ای و نیمه حرفه‌ای چه میزان است؟ گفت: موفقیت در آموزش قرآن بیشتر از ترویج این هنر بوده است. دوشنبه‌‌ها در رادیو قرآن برنامه‌ای با عنوان «تلاوت من» پخش می‌شود كه طی آن قاریان گمنام و افرادی كه توانایی تلاوت دارند و به نحو احسن تلاوت می‌كنند، معرفی می‌شوند.
ابوالقاسمی عنوان كرد: امیدوارم بتوانیم به فرمایش مقام معظم رهبری كه فرمودند به اندازه‌ای باید مردم گوششان با آیات قرآن آشنا باشد كه اگر بخشی از آیات قرائت می‌شود، بتوانند ادامه آن را نیز بخوانند، برسیم و این امر به زودی محقق شود.
یادآور می‌شود، این نشست روز، 29 مهرماه در برنامه افق به تهیه‌كنندگی فاطمه رحمانی و كارشناسی و مجری‌گری محمدرضا پورمعین انجام شد.

دسترسی سریع